Εντός των πυλών

Υπάρχουν δυο τρόποι αντιμετώπισης της προαναγγελθείσας κι επιβεβαιωθείσας, αν και ακόμα άγνωστων τελικών διαστάσεων, νίκης της Δεξιάς κι εκτίναξης της Ακροδεξιάς στην Ιταλία.

Ο ένας, που ταιριάζει περισσότερο σε όσους βλέπουν την πολιτική ως παίγνιο και τη δημοκρατία ως σχετικό αγαθό, τείνει στην αποδραματοποίηση: δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο (και με τον Μπερλουσκόνι τα ίδια έλεγαν οι «ευαίσθητοι»), η Μελόνι είναι μόνο κατ’ όνομα φασίστρια (ξέρει αγγλικά και γαλλικά κι υποσχέθηκε ότι δεν θα βγάλει τον στρατό στον δρόμο, ούτε τη χώρα της από την Ευρωπαϊκή Ενωση), τη νέα κυβέρνηση θα «συγκρατήσουν» οι θεσμοί, εσωτερικοί και διεθνείς (κυρίως μέσω της δύναμης του χρήματος), ακόμα κι ο Ντράγκι έδειχνε ψύχραιμος και καταδεκτικός τον τελευταίο καιρό (μήπως περισώσει, μέσω κάποιων ανθρώπων του, ό,τι γίνεται να περισωθεί).

Ο άλλος τρόπος αντιμετώπισης, που είναι, στα μάτια μου, όχι μόνο πιο ρεαλιστικός αλλά και πιο δημοκρατικός, εστιάζει σε άλλα γεγονότα, συντελεσθέντα ή επερχόμενα. Στο ότι ένα ακροδεξιό κόμμα θα έρθει για πρώτη φορά στην εξουσία σε ένα από τα ιδρυτικά μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, σε μια χώρα που διαθέτει όχι μόνο μια μεγάλη – υπερβολικά μεγάλη για να πτωχεύσει – οικονομία, αλλά έναν μεγάλο -υπερβολικά μεγάλο για να τον ξεγράψουμε – πολιτισμό. Στο ότι η χώρα αυτή έβλεπε επί μήνες το παγόβουνο να έρχεται – όπως η Αμερική μετά τον Ομπάμα – κι όχι μόνο η κοινωνία (πού πήγε άραγε η δυναμική που δημιούργησαν, μόλις πριν από δυο χρόνια, οι «σαρδέλες» για να εμποδίσουν τον Σαλβίνι;) δεν μπόρεσε να κάνει κάτι, αλλά και φούσκωσε τα πανιά του πλοίου που πήγαινε καταπάνω στο παγόβουνο. Στο ότι το πρόσωπο που θα κυβερνήσει την Ιταλία είναι όχι μόνο επικίνδυνο αλλά απεχθές, μια κρυμμένη πίσω από το προσωπείο «πατρίς – θρησκεία – οικογένεια» αλαζονική (σε όλη την καμπάνια πρόβαλε την κατά τα άλλα ασήμαντη εμφάνισή της), αμετανόητη και ρεβανσιστική ρατσίστρια (η ρητορική της ήταν και διατηρήθηκε μια ρητορική μίσους). Πιο κρίσιμη απ’ όλα είναι η στιγμή κατά την οποία ήρθε αυτό το εκλογικό αποτέλεσμα, εν μέσω παγκόσμιας, λόγω πολέμου και γεωπολιτικής ανακατάταξης, επίθεσης των δυνάμεων του αυταρχισμού κατά των αναχωμάτων της δημοκρατίας.

Φυσικά υπάρχουν λογικές εξηγήσεις κι ιδιαιτερότητες που δεν μπορούν να αγνοηθούν. Η Ιταλία ως «παγκόσμια πρωταθλήτρια της κυβερνητικής αστάθειας» – οι αλλαγές και τα πειράματα στην εξουσία δεν προσλαμβάνονται ως κίνδυνοι αλλά ως «κανονικότητα». Ενα εκλογικό σύστημα που ευνοεί συνασπισμούς κομμάτων κι όχι μεμονωμένα κόμματα – η Δεξιά είχε πάντα περισσότερο χώρο κι επιδεξιότητα σε αυτό το παιχνίδι. Η κούραση της κοινωνίας από συνεχόμενες «τεχνοκρατικές», πάντως μη εκλεγμένες, κυβερνήσεις κι η πρόκληση του (λουστραρισμένου κι εκμοντερνισμένου) «νέου» (έστω και ως μετενσάρκωση του χειρότερου παλιού). Η έλλειψη ελκτικότητας και ζωτικότητας του άλλου πόλου και ιδίως του αξιοπρεπούς αλλά άχρωμου και άοσμου Δημοκρατικού Κόμματος υπό τον αξιοπρεπέστατο αλλά αχρωμότατο και αοσμότατο ηγέτη του.

Μια χώρα σε αργή παρακμή, μια οικονομία με τεράστια δυναμική αλλά με ακόμα μεγαλύτερα δομικά προβλήματα, ένα πολιτικό σύστημα από τα χειρότερα και πιο αυτοαναφορικά παγκοσμίως, μια κοινωνία ζεστή κι ανθρώπινη αλλά ατομικιστική και ξεκούρντιστη – και να το αποτέλεσμα: στις πύλες της εξουσίας, στην καρδιά της Ευρώπης, βρίσκονται όχι μόνο τρία ανθρωπάκια (2 από τα 3 των οποίων, Σαλβίνι και Μπερλουσκόνι, βρίσκονται ανοιχτά στο πλευρό του Πούτιν), αλλά το φάσμα της δημοκρατικής και πολιτιστικής υποβάθμισης.

Ο Κώστας Μποτόπουλος είναι συνταγματολόγος