Η Βιρτζίνια Γουλφ για το θάρρος να δημιουργείς αντί να διεκπεραιώνεις

«Οι πιο θλιμμένοι άνθρωποι στη γη» έγραψε η Αμερικανίδα ποιήτρια, Μαίρη Όλιβερ, καθώς απόσταζε τη σοφία μιας ολόκληρης ζωής «είναι εκείνοι που ένιωσαν το κάλεσμα για δημιουργική εργασία, που ένιωσαν τη δική τους δημιουργική δύναμη ανήσυχη και εξεγερμένη και δεν της έδωσαν ούτε ένταση ούτε χρόνο».

Σχεδόν έναν αιώνα πριν από αυτήν, η νεαρή Βιρτζίνια Γουλφ δεν είχε ακόμη περιπλανηθεί στον κήπο της και δεν είχε φτάσει στην ανθοφορεμένη επιφοίτηση για το τι σημαίνει να είσαι καλλιτέχνης. Έβγαζε ήδη τα προς το ζην από την πένα της, αλλά μάλλον τροφοδοτούσε παρά δημιουργούσε, γράφοντας βιβλιοκριτικές και δοκίμια για διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά – μικρογραφίες του μυαλού της, που πάλλονταν από κάτι μεγαλύτερο, με τη «δική της δημιουργική δύναμη ανήσυχη και εξεγερμένη», αφήνοντάς την ωμή από την αυτοαμφισβήτηση, όπως είμαστε πάντα σε εκείνες τις οριακές στιγμές πριν από κάποιο μεγάλο άλμα στα δικά μας βάθη.

• Διαβάστε ακόμα: Όλοι οι άνθρωποι της Βιρτζίνια Γουλφ

Την άνοιξη του εικοστού ένατου έτους της, πολύ πριν τα βιβλία «Στον Φάρο» και «Ορλάντο» δεν ήταν παρά σταγόνες μελανιού στην άκρη της πένας της, η Βιρτζίνια γράφει στο ημερολόγιό της:

«Βλέπετε, είμαι αποτυχημένη ως συγγραφέας. Είμαι εκτός μόδας, γριά, δεν θα τα καταφέρω καλύτερα, δεν έχω καπέλο, η άνοιξη είναι παντού, το βιβλίο μου βγήκε (πρόωρα) σαν υγρό πυροτέχνημα».

Με το βλέμμα στραμμένο στην εμπορική δουλειά που απορροφά την ενέργεια και το ταλέντο της – το αντίστοιχο της εποχής με το σημερινό «περιεχόμενο» αλλά τη «ροή» των σάιτ – αποφασίζει:

«Δεν θα γίνω μηχανή, εκτός αν πρόκειται για μηχανή για το άλεσμα άρθρων. Καθώς γράφω, αναδύεται κάπου στο κεφάλι μου αυτή η παράξενη και πολύ ευχάριστη αίσθηση για κάτι που θέλω να γράψω- η δική μου άποψη. Αναρωτιέμαι, όμως, μήπως αυτή η αίσθηση ότι γράφω για μισή ντουζίνα αντί για 1500 άτομα θα το διαστρεβλώσει αυτό; – Θα με κάνει εκκεντρική – όχι, δεν νομίζω».

Πολύ πριν ο Βρετανός φιλόσοφος, Μπέρτραντ Ράσελ, προβληματιστεί για το πώς να μεγαλώνεις ικανοποιημένος, συμβουλεύοντας ότι πρέπει «να κάνεις τα ενδιαφέροντά σου σταδιακά ευρύτερα και πιο απρόσωπα, μέχρι που σιγά-σιγά τα τείχη του εγώ υποχωρούν και η ζωή σου συγχωνεύεται όλο και περισσότερο με τη συμπαντική ζωή» η Βιρτζίνια προσθέτει:

«Πρέπει να αντιμετωπίσει κανείς την κατάπτυστη ματαιοδοξία που βρίσκεται στη ρίζα όλης αυτής της γκρίνιας και του παζαρέματος. Νομίζω ότι η μόνη συνταγή για μένα είναι να έχω χίλια ενδιαφέροντα – αν ένα από αυτά καταστραφεί, να μπορώ να αφήνω αμέσως την ενέργειά μου να ρέει στα ρωσικά, ή στα ελληνικά, ή στον Τύπο, ή στον κήπο, ή στους ανθρώπους, ή σε κάποια δραστηριότητα που δεν έχει σχέση με το δικό μου γράψιμο».

Αυτά τα αποσπάσματα εμφανίζονται στο βιβλίο της «Ημερολόγιο ενός Συγγραφέα» – τον υπέροχο μεταθανάτιο τόμο που μας έδωσε τους προβληματισμούς της Βιρτζίνια για τη σχέση μεταξύ μοναξιάς και δημιουργικότητας, για το τι κάνει την αγάπη να διαρκεί, για τις παρηγοριές της γήρανσης, για τα δημιουργικά οφέλη της τήρησης ημερολογίου και για τη συγκλονιστική περιγραφή μιας ολικής έκλειψης ηλίου.

Όπως έκανε στη συνέχεια ο Αμερικανός καλλιτέχνης της ποπ αρτ, Κιθ Χάρινγκ, καταπιανόμενος  με την αυτοαμφισβήτηση και ο Αμερικανός συγγραφέας Τζον Στάινμπεκ χρησιμοποίησε το ημερολόγιο ως εργαλείο δημιουργικής αυτοπραγμάτωσης, ανοίγοντας το δικό του δρόμο για το βραβείο Νόμπελ, και ο σπουδαίος Γουόλτ Γουίτμαν την πειθαρχία της δημιουργικής αυτοεκτίμησης.