EINSATZGRUPPEN

Υπάρχει κάτι πολύ μεγαλύτερο απ’ το να σκοτώνεις την ιδέα του Θεού.

Την ιδέα της Δικαιοσύνης να σκοτώνεις.
Όχι την ίδια τη Δικαιοσύνη. Την ιδέα της.
Τη δυνατότητά της.

Κι αυτό καταφέραμε
στη Ρούμπουλα, στο Μπάμπι Γιαρ
και στα γηροκομεία της Στουτγκάρδης
όπου τελειώσανε ειρηνικά την πολύχρονη ζωή τους
χιλιάδες απλοί φονιάδες των Ες Ες.

Και χτίσαμε την Ευρώπη όχι μόνο σε πτώματα
αλλά στην ελευθερία των δολοφόνων τους.

Για να στεριώσει, της βάλαμε χάλυβα γαλλογερμανικό
και ρίξαμε από πάνω για τσιμέντο
όλα όσα συγχωρήσαμε, τους δικαστές και δικηγόρους
τους θεριστές και τους δασκάλους
που με τις μαύρες και τις πράσινες στολές τους
γυρνούσαν ένα ένα τα χωριά και θέριζαν
πέντε πέντε και δέκα δέκα μαζί, δέκα πιστόλια
πάνω στο κεφάλι μίας μάνας
δέκα χαμόγελα στη φωτογραφική
της Βέρμαχτ.

Μ’ αυτά τη χτίσαμε, με πτώματα για λίπασμα
και με την ατιμωρησία ανάχωμα στους Ρώσους.

Μα πώς να στεριώσει ειρήνη πάνω σε τόσο αίμα;
Και πώς να χτιστεί συνύπαρξη πάνω από πόλεις
όπου υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που σκότωσαν με τα ίδια τους τα χέρια,
όπου υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που τους θυμούνται να το κάνουν;

Και πώς να στεριώσει η Ευρώπη που αποσιώπησε
τούτο το καθημερινό έγκλημα, τη δολοφονική αυτή
ρουτίνα;

Όλα συνηθίζονται, θα πείτε· ακόμα και τα σαθρά θεμέλια.
Ωσότου έρθει ο σεισμός.


Ποίημα της Κρυστάλλης Γλυνιαδάκη, η οποία τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης το 2018 για την ποιητική συλλογή της «Η επιστροφή των νεκρών» (εκδόσεις Πόλις, Αθήνα, 2017).


Πριν από 81 χρόνια, στις 29-30 Σεπτεμβρίου 1941, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, έλαβε χώρα στην Ουκρανία ένα αποτρόπαιο έγκλημα, η Σφαγή του Μπάμπι Γιαρ (απαντά και ως Μπάμπγι Γυαρ), όπως έμεινε στην ιστορία.


Δεκάδες χιλιάδες Εβραίοι (ο αριθμός τους υπολογίζεται σε 34.000) τουφεκίστηκαν εκείνες τις αποφράδες ημέρες από τους ναζί στη χαράδρα Μπάμπι Γιαρ, έξω από το Κίεβο.


Δύο προσθήκες-διευκρινίσεις για την ευχερέστερη κατανόηση όσων γράφει η Γλυνιαδάκη:

Κατά πρώτον, ο τίτλος του ποιήματός της, Einsatzgruppen, αναφέρεται στα διαβόητα ναζιστικά τάγματα θανάτου, μονάδες ειδικών καθηκόντων που διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην εξόντωση των Εβραίων κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.


Κατά δεύτερον, η Ρούμπουλα, δάσος της Λετονίας (πλησίον της πρωτεύουσας της χώρας, Ρίγα), υπήρξε επίσης τόπος μαρτυρίου και μαζικής σφαγής για χιλιάδες Εβραίους κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.


Πιο συγκεκριμένα, περίπου 25.000 Εβραίοι, που προέρχονταν από το γκέτο της Ρίγα, δολοφονήθηκαν εκεί από τα ναζιστικά τάγματα θανάτου στις 30 Νοεμβρίου και στις 8 Δεκεμβρίου 1941.