ΣΥΡΙΖΑ: Πέντε αγκάθια στον δρόμο για την προοδευτική διακυβέρνηση

Καθώς ο προεκλογικός χρόνος μπαίνει στη δική του τελική ευθεία, παρεμβάλλονται γεγονότα ή δεδομένα που μεταβάλουν και τις στρατηγικές. Αν κάτι έχει μείνει σταθερό βέβαια, τουλάχιστον μετά το 3ο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αυτό ήταν η απόφαση για τη στρατηγική της προοδευτικής διακυβέρνησης, μια στρατηγική που ομονοούν όλα τα εσωτερικά ρεύματα και στελέχη της Κουμουνδούρου. Εδώ θα έλεγε κάποιος πως η υπόθεση των υποκλοπών και της παρακολούθησης του Νίκου Ανδρουλάκη, ευνόησε το παραπάνω στρατήγημα ενώ απομάκρυνε κάθε δυνητική σύμπραξη του ΠΑΣΟΚ με τη ΝΔ στις προσεχείς κάλπες. Κι όμως δεν είναι ακριβώς έτσι το τελευταίο διάστημα. Μετά τη ΔΕΘ τα δεδομένα φαίνεται πως ανασυνέθεσαν το πολιτικό σκηνικό. Μια πρώτη ανάγνωση που γίνεται για παράδειγμα από όλες τις μετρήσεις που ακολούθησαν (MRB, Pulse, GPO κ.ά.) τη φετινή ΔΕΘ έδειξαν και πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης διατηρεί το προβάδισμά του και πως η ανάδειξη μονοθεματικώς των παρακολουθήσεων δεν δίνει πόντους στις αντιπολιτευόμενες πολιτικές δυνάμεις.

Αυτό αλλάζει τη στρατηγική της προοδευτικής διακυβέρνησης για τον ΣΥΡΙΖΑ; Προφανώς όχι όπως έδειξε και η εβδομάδα που διανύσαμε και που ο Αλέξης Τσίπρας επιχείρησε εκ νέου να δώσει πανευρωπαϊκή διάσταση στην υπόθεση με τις συναντήσεις του με την ευρωπαία επίτροπο Ευρωπαϊκών Αξιών και Διαφάνειας, Βέρα Γιούροβα και τον πρόεδρο της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Χουάν Λόπεζ Αγκιλάρ. «Σε ό,τι μας αφορά, θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν, προκειμένου να λάμψει η αλήθεια και να προστατευθεί η Δημοκρατία και το κράτος Δικαίου στη χώρα μας. Και όπου δεν υπάρξει δυνατότητα αυτό να καταστεί εφικτό εντός της χώρας, θα το διεκδικήσουμε αξιοποιώντας τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και κάθε άλλη δυνατότητα, ώστε να λάμψει η αλήθεια και να αποκατασταθεί η Δημοκρατία», είπε εξάλλου ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ.

Η προοδευτική διακυβέρνηση όμως παρ’ όλα αυτά έχει μια σειρά δυσκολιών που σκανάρονται στην Κουμουνδούρου και που αναζητούνται αντίδοτα. Η μία είναι προφανώς το σταθερό προβάδισμα της ΝΔ ακόμη και μετά τα τρία χρόνια της διακυβέρνησής της. Εδώ παρά το γεγονός πως θα έχουμε απλή αναλογική στην πρώτη κάλπη, τα νούμερα που αγγίζει – όπως δείχνουν μια σειρά μετρήσεων – η κυβερνώσα παράταξη σήμερα της δίνουν δειλά έστω τη δυνατότητα να μιλάει ήδη για αυτοδυναμία στη δεύτερη κάλπη. Αυτό είναι ένα μείζον αγκάθι για τον ΣΥΡΙΖΑ, αφού προσδοκώντας στην υπαρκτή φθορά της κυβέρνησης αλλά και στο εκλογικό σύστημα της πρώτης κάλπης θα ρευστοποιούσε τη δυνατότητα να διατηρηθεί η ΝΔ στην εξουσία αλλά και θα πίεζε από καλύτερες θέσεις (ο ΣΥΡΙΖΑ) τον τρίτο πόλο του ΠΑΣΟΚ. Είναι πάντως εκ των πονοκεφάλων για τους επιτελικούς του Αλέξη Τσίπρα γιατί η κυβέρνηση δείχνει αυτή την ανθεκτικότητα σήμερα και παρά τα μέτωπα που έχει – αν και μια ανάγνωση θέλει τα τρέχοντα εθνικά θέματα και την τουρκική προκλητικότητα να συσπειρώνει κλασικά τον κόσμο γύρω από τους κυβερνώντες.

Το ΠΑΣΟΚ είναι η δεύτερη δυσκολία ή «αγκάθι» στον δρόμο μιας ευρείας προοδευτικής συμμαχίας. Παρά το γεγονός πως ο Νίκος Ανδρουλάκης διατηρεί υψηλά τους τόνους για τις παρακολουθήσεις και μάλιστα είναι επικριτικός με την κυβέρνηση, ο δρόμος δεν φαίνεται να έχει συντομεύσει μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ ενώ πολλοί διαβάζουν  το ανάποδο: πως η Χαρ. Τρικούπη έχει σταδιακά επανέλθει στον διμέτωπο. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ επέρριψε ευθύνες στον Αλέξη Τσίπρα και είπε με νόημα πως ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ θέλουν να διαλύσουν το ΠΑΣΟΚ και αυτή είναι η στρατηγική τους. Είναι κοινό μυστικό εξάλλου στο επιτελείο του Νίκου Ανδρουλάκη πως δεν θα δεχτούν το «πολιτικό καπέλωμα» του κόμματός τους από τον ΣΥΡΙΖΑ για την υπόθεση αυτή. Και ένας φόβος στο ΠΑΣΟΚ είναι εικόνα ενός μετώπου όπου θα ηγεμονεύει ο Αλέξης Τσίπρας και οι ίδιοι θα μοιάζουν με συνιστώσα του.

Και οι εταίροι;

Μα η προοδευτική διακυβέρνηση απαιτεί και αριστερούς εταίρους. Και εδώ εντοπίζεται μια ακόμη δυσκολία για την πραγμάτωσή της. ΚΚΕ και ΜεΡΑ25 δεν είναι ακριβώς πάνω στην τροχιά αυτή. Ο Δημήτρης Κουτσούμπας μάλιστα ξόρκισε με κατηγορηματικό τρόπο κάθε σύγκλιση με πολιτικές δυνάμεις στην φετινή του ομιλία στο Φεστιβάλ ΚΝΕ – Οδηγητή.  «Σήμερα παρόμοιες ψεύτικες διαχωριστικές γραμμές με τη ΝΔ βάζει και ο ΣΥΡΙΖΑ. Για να σερβίρει την ξαναζεσταμένη σούπα των δήθεν «προοδευτικών» ή «δημοκρατικών» κυβερνήσεων! Φυσικά πρόκειται για κακέκτυπο, αλλά τους έχουν τελειώσει και τα εφευρήματα. Μια κουβέντα θα τους πούμε. Αλλωστε, το ξέρουν πολύ καλά, όπως το ξέρει και όλος ο ελληνικός λαός: Το ΚΚΕ δεν πρόκειται να δείξει ανοχή, πολύ περισσότερο να στηρίξει, μια κυβέρνηση αντιλαϊκή, αστική, όποιο όνομα κι αν χρησιμοποιήσει», ανέφερε ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. Αρα ΚΚΕ γιοκ για συμπλεύσεις. Το ΜεΡΑ25 από την άλλη, μπορεί να αφήνει ένα παράθυρο ανοιχτό σε συμπράξεις, μα βάζει δύο αυστηρά προαπαιτούμενα. Το ένα είναι, πως όποια κουβέντα γίνει για συγκλίσεις να γίνει μόνον πριν από τις κάλπες και όχι τις τρεις ημέρες των διερευνητικών εντολών. Το άλλο είναι πως θέτει τις 7 συν 1 τομές για ένα κοινό πρόγραμμα, πολλές εκ των οποίων μακριά από το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ.  «Οσα ακούσαμε αυτές τις μέρες από τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν καθιστούν σαφές αν είναι έτοιμος ο κ. Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ να κάνουν όσα δεν έκαναν την κρίσιμη στιγμή το 2015. Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι καθαρή, είναι γεμάτη αοριστίες και αντιφάσεις, ενώ εμπεριέχει και ορισμένα σημεία τα οποία αποτρέπουν επί της ουσίας τη ρήξη με το καθεστώς της ολιγαρχίας που ληστεύει καθημερινά την κοινωνία», ανέφεραν από το κόμμα του Γιάνη Βαρουφάκη σε μια επίσημη τοποθέτηση που δεν φωτίστηκε επαρκώς από τους έτερους ενδιαφερόμενους.

Μια παράλληλη δυσκολία στον δρόμο για την Προοδευτική Διακυβέρνηση είναι για πολλούς η ατζέντα που πρέπει να ακολουθήσει, ή να αναδείξει η αξιωματική αντιπολίτευση. Εδώ πώς θα πάνε από εδώ και πέρα; Μόνον με παρακολουθήσεις ή με μια γκάμα θεμάτων που επίσης καίνε τον μέσο πολίτη; Από τον ΣΥΡΙΖΑ λένε πως όλα αυτά τα θέματα είναι αδιαίρετα. Και πως δεν μπορεί να έχεις μια φιλολαϊκή πολιτική αν δεν έχεις Δημοκρατία. Η ενεργειακή όμως κρίση, ο πληθωρισμός, το ΕΣΥ όπως αναδείχθηκε από τη μελέτη Λύτρα για την πανδημία και τη θνητότητα στις ΜΕΘ και εκτός ΜΕΘ, η Παιδεία και η στρατηγική της κυβέρνησης για τις επενδύσεις ή σε σχέση με τη μεσαία τάξη, είναι θέματα που θα μπουν και αυτοτελώς το επόμενο διάστημα από τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και μάλιστα όπου μπορεί θα αναζητηθούν και συμπλεύσεις.

Στο δεύτερο σκέλος μια γνώμη θέλει την τρέχουσα στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ για τις αυτοδιοικητικές εκλογές – και παρά το γεγονός πως έπονται των εθνικών – να είναι μια άσκηση συγκλίσεων. Εξάλλου την ώρα που διαβάζετε αυτές τις γραμμές ο μηχανισμός του ΣΥΡΙΖΑ έχει ενεργοποιηθεί για να επιλεχθούν υποψήφιοι ή στηρίξεις σε πρόσωπα και μάλιστα έγκαιρα – σε δήμους και περιφέρειες. Ενα σήμα ανοίγματος θα επιχειρηθεί παραλλήλως να δοθεί και από τη σύνθεση των ψηφοδελτίων για τις εθνικές εκλογές που επίσης τρέχουν αυτές τις ημέρες.

Μια επίσης δυσκολία για την προοδευτική διακυβέρνηση είναι το βάθος που η κάθε όχθη του ΣΥΡΙΖΑ δίνει σε αυτή. Μπορεί σήμερα να υπάρχει εσωτερική συμφωνία στην Κουμουνδούρου, όμως όπως έδειξαν τα αποτελέσματα των ιταλικών εκλογών και η νίκη της Μελόνι, πολλοί βλέπουν σε αυτά τα μηνύματα ενός ταχύτατου και αναγκαίου ρεαλισμού που θα χωρά και συμμαχίες (Κέντρο, Κεντροαριστερά) και άλλοι μια περαιτέρω κίνηση προς τα αριστερά για να μη μείνει κενό στην Ακροδεξιά και στην Ελλάδα.