Αισιοδοξία – απαισιοδοξία σημειώσατε…

-Δόξα σοι ο Θεός…

-Δόξα σοι ο Θεός…

-Και μη χειρότερα να λέμε.

-Ναι…Αυτό να μου πεις, γιατί δεν ξέρει κανείς τι γίνεται…

Και ύστερα η ιστορική ατάκα:

-Πάντως σήμερα, δεν ξέρω αν το προσέξατε, αλλά είμαστε… μια ωραία ατμόσφαιρα είμαστε…

Χαρακτηριστική σκηνή του ελληνικού κινηματογράφου από την κωμωδία «Ο Ατσίδας» (1961) με πρωταγωνιστές τον Ντίνο Ηλιόπουλο, τη Ζωή Λάσκαρη και τον Θανάση Βέγγο.

Σε μια ωραία ατμόσφαιρα πρωταγωνιστούμε κι εμείς εδώ και κάμποσο καιρό.

Πόλεμος στην Ουκρανία και συνεχιζόμενη ένταση στα ελληνοτουρκικά, ενεργειακή και κλιματική κρίση, ανατιμήσεις στο σουπερμάρκετ και αυξήσεις στο ρεύμα, πολλή ή καθόλου δουλειά και λίγα ή καθόλου λεφτά…

Και όλα αυτά, ενώ πάνω από τα κεφάλια μας κρέμεται η δαμόκλειος σπάθη του «δύσκολου χειμώνα που έρχεται», που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις εγχώριων και διεθνών αναλυτών πιθανότατα θα φέρει πρωτόγνωρες δυσκολίες.

Ελπίδα

Υπάρχει ελπίδα;

Googlαρα τη φράση «optimism in 2023» και η έμφυτή μου αισιοδοξία δοκιμάστηκε ακόμα περισσότερο. Κανένα εύρημα άξιο λόγου, πέραν δύο αποφθεγμάτων.

Ένα του Ουίνστον Τσόρτσιλ: «Ο απαισιόδοξος βλέπει τη δυσκολία σε κάθε ευκαιρία, ο αισιόδοξος βλέπει την ευκαιρία σε κάθε δυσκολία»

Και ένα του Δαλάι Λάμα: «Διάλεξε να είσαι αισιόδοξος – νιώθεις καλύτερα».

[8 στους 10 αναγνώστες, μάλλον απαισιόδοξοι, μόλις σκέφτηκαν “Πες του Τσόρτσιλ και του Λάμα να πληρώσουν τη ΔΕΗ μου”]

Σύμφωνοι. Η ωραία μας ατμόσφαιρα δεν γίνεται καλύτερη με αποφθέγματα.

Όμως αισιοδοξία και πίστη ότι υπάρχει ελπίδα, δεν σημαίνει ότι τελικά κάπως, κάτι μαγικό θα συμβεί και θα λυθούν όλα.

Δεν αναμένεται ούτε ο Πούτιν και ο Ερντογάν να βάλουν μυαλό, ούτε οι Ευρωπαίοι να αποφασίσουν να συνεννοηθούν, ούτε οι τιμές και οι λογαριασμοί να πέσουν, ούτε οι μισθοί, που έχουν φτάσει στα τάρταρα, να ξαναδούν το φως του ήλιου, τόσο εύκολα.

Τα sine qua non μας

Η αισιοδοξία και η ελπίδα, όση (μας) έχει απομείνει, μπορεί να στραφεί στο ότι ακόμα και αν τα πράγματα εξελιχθούν όσο δύσκολα προμηνύονται, εμείς θα συνεχίσουμε να παλεύουμε για να πραγματοποιήσουμε τα μικρά και μεγάλα sine qua non της ύπαρξής μας. Τους προσωπικούς μας στόχους , τις επιθυμίες και τα όνειρα χωρίς τα οποία είναι αδύνατον να υπάρξουμε.

Ελπίδα και αισιοδοξία είναι ότι θα το παλέψουμε τώρα, δεν θα τα μεταθέσουμε για αργότερα «που τα πράγματα θα είναι καλύτερα», γιατί πολύ απλά τα πράγματα δεν ξέρουμε πότε (και αν) θα γίνουν καλύτερα.

Η Ελλάδα της Κατοχής είναι ένα πρώτης τάξεως παράδειγμα. Ανελευθερία, Ναζί και φασίστες στους δρόμους, εκτελέσεις, οικονομική εξαθλίωση, λιμοκτονία. Κι όμως την ίδια στιγμή τα μεγάλα θέλω των ανθρώπων που ήθελαν να ζήσουν, να δημιουργήσουν, να εκφραστούν δεν πνίγηκαν στο αίμα και την πείνα.

Ήταν 1942, μέσα στην καρδιά της Κατοχής όταν ο Κάρολος Κουν ιδρύει το θρυλικό «Θέατρο Τέχνης» και συγκεντρώνει δίπλα του πλήθος νέων και άσημων (τότε) ηθοποιών, συγγραφέων, μουσικών και εικαστικών.

Στις 7 Οκτωβρίου 1942 στην εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», ανάμεσα σε ανακοινώσεις της ναζιστικής προπαγάνδας και σε ειδήσεις για συλλήψεις, βομβαρδισμούς, μαυραγορίτες και διανομή φαγητού με δελτίο βρίσκεται και η αναγγελία για την πρεμιέρα της πρώτης παράστασης του Καρόλου Κουν, «Αγριόπαπια» του Ίψεν.

«ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», 7.10.1942,       Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

«Η εποχή της κατοχής ήταν μια συναισθηματικά, πλούσια εποχή. Έπαιρνες και έδινες πολλά», θα πει αργότερα ο Κουν. «Μας ζώνανε κίνδυνοι, στερήσεις, βία και τρομοκρατία. Γι’αυτό σαν άνθρωποι αισθανόμασταν την ανάγκη πίστης, εμπιστοσύνης, συναδέλφωσης, έξαρσης και θυσίας. (…) Πεινούσαμε αγρίως, ήμασταν σε κατάσταση τρομακτική. Αλλά υπήρχε πίστη που σήμερα δεν την βρίσκεις εύκολα»

Μια ολόκληρη γενιά τότε στην Ελλάδα, όχι μόνο καλλιτεχνών, αλλά οποιουδήποτε αντικειμένου και ενδιαφέροντος, αποφάσισαν, παρά τα τραγικά και δύσκολα που βίωναν, να συνεχίσουν με πίστη, σε ό,τι ο καθένας πίστευε.

Το να συνεχίσουμε λοιπόν κι εμείς και να μη χάσουμε την πίστη σε αυτά που πιστεύουμε, αυτόν τον χειμώνα του 2022 – 2023, είναι κάτι που μάλλον μπορούμε να το καταφέρουμε όλοι μας. Αισιόδοξοι και απαισιόδοξοι, παρά τις δυσκολίες και το άγχος που ήδη μας έχει περιβάλει.

ΥΓ: Από εδώ, θα τα λέμε περίπου κάθε Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή… Σαν τ’ Αγγλικά, που μάς έστελναν τη δεκαετία του ΄90 , για να πάρουμε το Lower στην 1η Γυμνασίου και το Proficiency στην 3η, ώστε να προκόψουμε και να μπορούμε να διαβάζουμε τα σωστά spoiler για τις σειρές που, 40αρηδες πια, μάς ξεαγχώνουν και μάς κοιμίζουν τα βράδια, μπροστά στην τηλεόραση.