Μια επιστήμονας αφηγείται: «Πώς η αστροφυσική με βοήθησε να αποδεχτώ τη nonbinary ταυτότητά μου»

H μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο τμήμα Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον Kaitlin Rasmussen δημοσίευσε πριν από λίγο καιρό ένα άρθρο στο περιοδικό Science, αφηγούμενη τον τρόπο με τον οποίο η αστροφυσική εμψύχωσε την προσωπική της ζωή και πώς στη συνέχεια η προσωπική της ζωή ενέπνευσε την επαγγελματική της δραστηριότητα.

Οι παρατηρήσεις και οι συνειρμοί της σχετικά με το προσωπικό της βίωμα και τη σύγχρονη φυσική, όπως και οι παρατηρήσεις της για την εποχή μας, είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσες, από κάθε άποψη.

• Διαβάστε επίσης: Ανησυχία για τις διακρίσεις σε βάρος ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στην Ελλάδα

Η Kaitlin είναι επίσης μέλος της Διεθνούς Κοινότητας Nonbinary Επιστημόνων (ISNBS) και συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας. Προτιμάει τις αντωνυμίες she/they (γι’ αυτό και στη μετάφραση έχουμε κρατήσει τη θηλυκή αντωνυμία).

«Μεγαλώνοντας, ρωτούσα πολλές ερωτήσεις. Πολλές από αυτές προανήγγειλαν το μέλλον μου στην αστρονομία: Γιατί είναι κίτρινος ο Ήλιος; Γιατί μοιάζουν έτσι οι αστερισμοί; Γιατί ο Δίας έχει μια κηλίδα; Οι γονείς μου απαντούσαν σε ό,τι μπορούσαν και μου αγόραζαν βιβλία για ν’ απαντηθούν τα υπόλοιπα. Αλλά η πιο συχνή ερώτηση, διατυπωμένη από τα 5 μου χρόνια, ήταν η εξής: Γιατί είμαι κορίτσι; Και γι’ αυτήν οι γονείς μου δεν είχαν καμία απάντηση. Στην πραγματικότητα, εκεί κοντά στο 1990, στους πρόποδες των Απαλαχίων, κανείς δεν είχε απάντηση. Ήταν η πρώτη μου συνάντηση με μια ερώτηση που δεν είχε μια απλή απάντηση.

Στην καθημερινή μου ζωή, η ταυτότητα φύλου μου με ωθεί να βρίσκω αντισυμβατικές λύσεις σε δύσκολα προβλήματα. Αναποδογυρίζω τις αθέατες πέτρες. Δοκιμάζω ανορθόδοξες μεθόδους. Παλεύω με μεγάλα, θεμελιώδη ερωτήματα. Όλα αυτά με κάνουν ένα καλύτερο επιστήμονα.
Η ερώτηση ερχόταν και έφευγε απ’ τη συνείδησή μου μέχρι το γυμνάσιο, όταν η εφηβεία μού έφερε αισθήματα απογοήτευσης και αηδίας. Κάθε μέρα έπρεπε να επιτελώ μια θηλυκότητα, ενώ ένιωθα ολοένα και περισσότερο αποστασιοποιημένη από αυτή.

Στο ακαδημαϊκό μέτωπο, τα πράγματα δεν ήταν πολύ καλύτερα. Στο γυμνάσιο, μισούσα ιδιαιτέρως τη φυσική της πρώτης τάξης και τους άκαμπτους νόμους της, που έδειχναν να αντικατοπτρίζουν την κοινωνία μέσα στην οποία ζούσα. Με τον ίδιο τρόπο που μάθαμε να προσδοκούμε ένα εκκρεμές να ταλαντωθεί, ένα σώμα να γλιστρήσει σε ένα κεκλιμένο επίπεδο ή να αφεθεί να κάνει μια ελεύθερη πτώση, ήταν εξίσου αναμενόμενο από μένα να πάω στην εκκλησία, να γνωρίσω ένα καλό παιδί, να παντρευτώ νέα και να κάνω παιδιά. Αυτή η φαινομενικά αναπόδραστη τροχιά με στενοχωρούσε και με βύθιζε στην απόγνωση.

Ένιωθα ότι δεν είχα σκοπό

Πήγα στο πανεπιστήμιο γιατί ήθελα να φύγω. Ένιωθα σα να μην έχω κανένα σκοπό, με κούφιο το μέσα μου, κενό από νόημα – αλλά, την ίδια στιγμή, στεκόμουν σε σταυροδρόμι με 1.000 διαφορετικές μελλοντικές οδούς. Σαν ένα σωματίδιο πάνω σε μια τέλεια σφαίρα, θα μπορούσα να πέσω προς μια οποιαδήποτε κατεύθυνση.

Ήταν καθαρή σύμπτωση που, τριγυρνώντας σε ένα βιβλιοπωλείο, πέτυχα το «Μεγάλο Σχέδιο» του Στίβεν Χόκινγκ σε ένα μπροστινό πάγκο. Δεν μπορώ να σου πω τι με ενέπνευσε να διαλέξω ένα βιβλίο σχετικό με την κοσμολογία. Όμως το έκανα, και σε λίγα λεπτά ανακάλυψα την είσοδο σε ένα νέο είδος φυσικής – εκείνο το είδος που δεν έχει έτοιμες όλες τις απαντήσεις, το είδος που διαφωνεί με τον εαυτό του, εκείνο το είδος που είναι ακατάστατο και χαοτικό, και, ω του θαύματος (!), ευχάριστο. Την επόμενη κιόλας εβδομάδα άλλαξα τον βασικό μου προπτυχιακό προσανατολισμό για την αστροφυσική.

Τα επόμενα χρόνια έμαθα για τη σχετικότητα και πως, κάτω από τις κατάλληλες προϋποθέσεις, ακόμα κι ο χρόνος μπορεί να επιβραδυνθεί. Έμαθα για την κβαντική μηχανική, όπου τα πάντα μπορούν να συμβούν. Οι νόμοι έπαψαν πια να είναι απόλυτοι. Τα πράγματα που είχα αποδεχθεί ως γεγονότα ήταν στην πραγματικότητα απλές προσεγγίσεις άγνωστων αληθειών.

Άκουσα τη λέξη «διεμφυλικός» πρώτη φορά

Στο πανεπιστήμιο θα άκουγα επίσης τη λέξη «διεμφυλικός» για πρώτη φορά. Θα γνώριζα queer παιδιά σε ερωτικές σχέσεις. Μια τελείως διαφορετική συνάντηση σε σχέση με την πρώτη μου επαφή με αυτά τα ζητήματα στα 13 μου χρόνια – μια συνάντηση με προσβλητικές ασυναρτησίες σε πλακάτ, στα χέρια των μελών μιας ομάδας χριστιανών ζηλωτών, που είχαν έρθει στη γενέτειρά μου για να διαδηλώσουν.

Στα τέλη του πανεπιστημίου, θα καταλάβαινα ότι κι εγώ είμαι αμφιφυλόφιλη – με ελκύει το ίδιο μου το φύλο όσο και άλλα, όπως ακριβώς η βαρύτητα έλκει το παραμικρό αντικείμενο προς κάθε άλλο. Το ένιωθα τελείως φυσικό, λες και είχα βρει μια υπαρξιακή κατάσταση χαμηλότερης ενέργειας. Ωστόσο δεν ήμουν στην κατάσταση ελάχιστης ενέργειάς μου.

Αυτό τελικά συνέβη στα μέσα του μεταπτυχιακού μου, όταν βρήκα την ετικέτα «nonbinary» μέσω φίλων στο Twitter. Με τη ρευστότητά του και την αποκήρυξη του διπολικού συστήματος ως προς το φύλο, ένιωθα το nonbinary σωστό. Το ένιωθα οικείο. Ένιωθα λες και είχα ξοδέψει ολόκληρη τη ζωή μου, προσπαθώντας να επιλύσω ένα χαοτικό σύστημα, μόνο και μόνο για να καταλάβω ότι δεν υπήρχε μια απάντηση, αλλά πολλές. Ήταν τότε που κατάλαβα ότι είμαι ένα φωτόνιο – κατέχοντας εγγενείς ιδιότητες από κάθε πλευρά του δυαδικού συστήματος, αλλά χωρίς να ανήκω σε καμία από τις δύο.

Μια διπλή ζωή

Δεν ήταν πάντα εύκολο. Έζησα για λίγο μια διπλή ζωή, κρυφή, ολοκληρώνοντας το διδακτορικό μου. Αλλά όταν ήμουν έτοιμη, το να αγκαλιάσω την ταυτότητά μου με έφερε σε μια απίθανη κοινότητα.

Τώρα καταλαβαίνω τη δύναμη της ταυτότητας. Το να είσαι nonbinary σημαίνει ότι προκαλείς την κατάσταση των πραγμάτων καθημερινά. Σημαίνει ότι όλα μπορούν και πρέπει να αμφισβητηθούν. Σημαίνει το να εξερευνάς πράγματα, που για άλλους είναι θεμελιώδη, με νέους τρόπους και από διαφορετικές οπτικές.

Στην καθημερινή μου ζωή, η ταυτότητα φύλου μου με ωθεί να βρίσκω αντισυμβατικές λύσεις σε δύσκολα προβλήματα. Αναποδογυρίζω τις αθέατες πέτρες. Δοκιμάζω ανορθόδοξες μεθόδους. Παλεύω με μεγάλα, θεμελιώδη ερωτήματα. Όλα αυτά με κάνουν ένα καλύτερο επιστήμονα.

Η φυσική διαρκώς εξελίσσεται, όπως και το φύλο. Μαθαίνουμε όταν αντιλαμβανόμαστε ότι τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα από αυτό που φαίνονται. Όταν οι επιστήμονες αγκαλιάσουν την πολυπλοκότητα του σύμπαντος, τότε η επιστήμη μπορεί μόνο να βελτιωθεί».