Πόλεμος του Γιομ Κιπούρ: Η αιφνίδια έναρξη της αραβοϊσραηλινής σύγκρουσης του 1973

Για τη σφοδρή αραβοϊσραηλινή στρατιωτική σύγκρουση του έτους 1973, που έμεινε στην ιστορία ως Πόλεμος του Γιομ Κιπούρ ή Πόλεμος του Οκτώβρη, έχουμε κάνει λόγο σε παλαιότερο άρθρο μας, ακριβώς πριν από δύο χρόνια.

Στο παρόν άρθρο, ανατρέχοντας στο πολύτιμο Αρχείο του Οργανισμού μας, θα δούμε το πώς παρουσιάστηκαν από την εφημερίδα «Το Βήμα» τα δραματικά γεγονότα των πρώτων ωρών της αραβοϊσραηλινής πολεμικής αναμέτρησης, η οποία είχε αρχίσει στις 6 Οκτωβρίου 1973, ημέρα μεγάλης θρησκευτικής εορτής και αργίας για τους Εβραίους (Γιομ Κιπούρ/Yom Kippur, Ημέρα της Εξιλέωσης, ημέρα νηστείας και προσευχής, με κυρίαρχα στοιχεία τη μετάνοια και τη συγχώρεση).

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 7.10.1973, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Στο πρωτοσέλιδο, λοιπόν, του κυριακάτικου φύλλου της 7ης Οκτωβρίου 1973 υπήρχε άρθρο σχετικό με την αιφνίδια έναρξη των πολεμικών επιχειρήσεων την προτεραία. Στο εν λόγω άρθρο, που έφερε τον τίτλο «Πόλεμος στη Μέση Ανατολή;» και τον υπότιτλο «Οι Αιγύπτιοι εισέβαλαν στο Σινά και Σύροι στα Υψώματα Γκολάν», περιλαμβάνονταν πληροφορίες για τις πρώτες συγκρούσεις που ήδη είχαν λάβει χώρα και εξελίσσονταν ταχέως σε επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας. Μεταξύ άλλων αναφέρονταν τα ακόλουθα:

Σφοδρόταται μάχαι, αερομαχίαι και ναυτικαί επιχειρήσεις διεξάγονται εις την περιοχήν της Διώρυγος του Σουέζ μεταξύ αιγυπτιακών και ισραηλινών δυνάμεων και εις τα υψώματα του Γκολάν μεταξύ συριακών και ισραηλινών δυνάμεων, ενώ παραλλήλως εγνώσθη ότι ισραηλιναί δυνάμεις επετέθησαν εναντίον στρατοπέδου Παλαιστινίων εις τον Λίβανον. Αι υπάρχουσαι πληροφορίαι μέχρι των εσπερινών ωρών ανέφεραν ότι αιγυπτιακαί δυνάμεις εισέβαλαν εις την κατεχομένην υπό των Ισραηλινών όχθην της Διώρυγος και κατέλαβαν ισραηλινάς θέσεις, παραλλήλως δε ότι συριακαί δυνάμεις διέσπασαν την αμυντικήν γραμμήν των Ισραηλινών εις τα υψίπεδα του Γκολάν και διεξήγον επιχειρήσεις εντός των κατεχομένων υπό των Ισραηλινών εδαφών. Την νύκτα ανεκοινώθη εις Τελ Αβίβ ότι αι ισραηλιναί δυνάμεις ανεχαίτισαν τας αραβικάς δυνάμεις και κατέρριψαν οκτώ ελικόπτερα.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 7.10.1973, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Στη δωδέκατη σελίδα του ίδιου φύλλου δίνονταν περισσότερα στοιχεία αναφορικά με τις υπό εξέλιξη επιχειρήσεις:

Αι πολεμικαί επιχειρήσεις ήρχισαν την 2αν μεταμεσημβρινήν ώραν Ελλάδος. Ολίγον αργότερον, η ανωτάτη στρατιωτική διοίκησις της Αιγύπτου ανεκοίνωσεν ότι σμήνη ισραηλινών πολεμικών αεροσκαφών επιτίθενται εναντίον αιγυπτιακών στρατιωτικών θέσεων εις τας δυτικάς ακτάς του Κόλπου του Σουέζ και ότι ισραηλιναί τορπιλλάκατοι προσεγγίζουν την περιοχήν με αντικειμενικόν σκοπόν την κατάληψίν της. Αι δυνάμεις συγκρούονται μετά των εισβολέων, προσέθετε το ανακοινωθέν. Νεώτερον ανακοινωθέν ανέφερεν ότι η αιγυπτιακή αεροπορία επραγματοποίησε επιτυχή επιδρομήν εναντίον ισραηλινών στόχων εις την κατεχομένην χερσόνησον του Σινά και, ταυτοχρόνως, ότι αιγυπτιακά στρατεύματα, αφού απώθησαν τον εχθρόν από την περιοχήν του Κόλπου, διέβησαν την Διώρυγα του Σουέζ διά πρώτην φοράν από του πολέμου του 1967 και συνάπτουν σκληράς μάχας με ισραηλινάς δυνάμεις εις την ανατολικήν κατεχομένην όχθην.

Το Κάιρον παρεδέχθη ότι απώλεσε ένα εκ των αεροσκαφών του κατά την επίθεσιν αυτήν εναντίον στόχων εις το Σινά. Εν συνεχεία ο ραδιοσταθμός του Καΐρου μετέδωσεν ότι η αιγυπτιακή αεροπορία κατέστρεψε ένδεκα ισραηλινά αεροπλάνα και απώλεσε δέκα αεριωθούμενα κατά την διάρκειαν των σφοδροτέρων αερομαχιών από του πολέμου του 1967. Τα ισραηλινά αεροπλάνα, εις μεγάλον αριθμόν, είχον αναλάβει επιχειρήσεις υποστηρίξεως των ισραηλινών στρατευμάτων, συμφώνως προς την ανακοίνωσιν.

Ο ραδιοσταθμός του Καΐρου μετέδωσεν επίσης ότι αμέσως μετά την έναρξιν των εχθροπραξιών ο πρόεδρος Σαντάτ ενεκατεστάθη εις το Γενικόν Επιτελείον των ενόπλων δυνάμεων και διευθύνει προσωπικώς τας επιχειρήσεις.

Σε ό,τι αφορούσε τις επιχειρήσεις από πλευράς των Ισραηλινών τις πρώτες κρίσιμες ώρες της πολεμικής αναμέτρησης του 1973, οι ειδήσεις που περιλαμβάνονταν στο κυριακάτικο «Βήμα» ήταν οι εξής:

Την νύκτα η ισραηλινή διοίκησις ανεκοίνωσεν ότι αεροπλάνα και άρματα μάχης του Ισραήλ απωθούν τας αραβικάς δυνάμεις εις την Διώρυγα του Σουέζ και εις το μέτωπον με την Συρίαν και η πρωθυπουργός κ. Μέιρ διεκήρυξεν ότι το Ισραήλ αποκρούει τον εχθρόν με βαρείας απωλείας διά τους Άραβας. 

Η κ. Μέιρ ανεκοίνωσεν ότι αι ισραηλιναί δυνάμεις ανεχαίτισαν τας αιγυπτιακάς και συριακάς δυνάμεις και ότι «αγωνιζόμεθα διά την επιβίωσίν μας».

Η κ. Μέιρ εδήλωσεν ότι «η νίκη είναι ιδική μας», ενώ ο αντιπρόεδρος κ. Αλλόν διαβεβαίωσεν «επί τω λόγω της τιμής του» ότι η ισραηλινή πλευρά δεν έκαμεν έναρξιν των επιχειρήσεων.

Από συριακής πλευράς, σύμφωνα πάντα με όσα αναφέρονταν στο «Βήμα», η πρώτη ανακοίνωσις περί των πολεμικών επιχειρήσεων έγινε την 2.30 απογευματινήν, οπότε ανεκοινώθη εις Δαμασκόν ότι το Ισραήλ εξαπέλυσεν επίθεσιν εναντίον της Συρίας και ότι ήρχισαν εκτεταμέναι αερομαχίαι υπεράνω των υψιπέδων του Γκολάν. 

Νεώτερον συριακόν ανακοινωθέν που εξεδόθη την 4.10 απογευματινήν ώραν Ελλάδος ανέφερεν ότι αι συριακαί δυνάμεις επέτυχον να θέσουν τέρμα εις την ισραηλινήν επίθεσιν, εξαπέλυσαν αντεπίθεσιν και απηλευθέρωσαν μερικά από τα κατεχόμενα υψίπεδα του Γκολάν, περιλαμβανομένης και της θέσεως του όρους Χερμών, εις Άνω Γαλιλαίαν. Αι μάχαι μαίνονται τώρα δυτικώς της γραμμής καταπαύσεως του πυρός, προσέθετε το ανακοινωθέν.

Τέλος, το κυριακάτικο «Βήμα» της 7ης Οκτωβρίου 1973 προσέθετε ότι, σύμφωνα με ανακοίνωση εκπροσώπου των Ηνωμένων Εθνών, οι παρατηρηταί του ΟΗΕ επεβεβαίωσαν την πληροφορίαν ότι αιγυπτιακαί δυνάμεις διέβησαν την γραμμήν καταπαύσεως του πυρός εις την Διώρυγα του Σουέζ εις πέντε σημεία, ενώ συριακαί δυνάμεις διέβησαν την γραμμήν καταπαύσεως του πυρός εις τα υψώματα του Γκολάν εις δύο σημεία.