Φίλιππος Σοφιανός στο in: Η πολιτεία αντιμετωπίζει τους ηθοποιούς σαν σκόνη που θέλει να τινάξει

Ο Φίλιππος Σοφιανός βρίσκεται σε μια από τις πιο παραγωγικές φάσεις του και μοιράζει τον χρόνο του μεταξύ Αθήνας, Θεσσαλονίκης σε θέατρο και τηλεοπτικά γυρίσματα. Μας μίλησε για την επιστροφή του από την Κύπρο, όπου ζούσε εκεί τα τελευταία χρόνια, τις δυσκολίες του επαγγέλματος, το κίνημα του metoo, την αντιμετώπιση της πολιτείας στα προβλήματα των ηθοποιών και τα τρία του παιδιά, τα οποία έχει αποτρέψει να ασχοληθούν με την υποκριτική.

Μετά από 7 χρόνια απουσίας από τα θεατρικά δρώμενα της Ελλάδας, επιστρέψατε. Πώς ήταν η ζωή σας στην Κύπρο;

Αποφάσισα να φύγω από την Ελλάδα και να πάω στην Κύπρο για προσωπικούς λόγους. Άφησα τα πάντα εδώ, οτιδήποτε είχα κάνει επαγγελματικό. Δούλεψα σε κάποιες παραστάσεις εκεί, μέχρι που ήρθε η οικονομική ασφυξία και κάποιες δυσκολίες και επέστρεψα.

Την εποχή της κρίσης, πολλοί συνάδελφοι μου κατέβηκαν στην Κύπρο και εργάζονταν εκεί. Έμπαινες στα αεροπλάνα και ήταν γεμάτα από θέατρο! Όταν επέστρεψα, είδα ένα άγνωστο καλλιτεχνικό περιβάλλον. Έναν καινούργιο θαυμαστό κόσμο. Καινούργιους ηθοποιούς, που έπρεπε να ξανασυστηθώ. Συνεργάστηκα με παραστάσεις των ΔΗΠΕΘΕ, ήρθαν «Οι Δέκα Μικροί Νέγροι» στο θέατρο Νέος Ακάδημος και ο Μανούσος Μανουσάκης με το «Κόκκινο Ποτάμι», τον οποίο εκτιμώ και έχουμε δουλέψει πολλές φορές στο παρελθόν.

Διαβάστε επίσης: Στεφανία Γουλιώτη στο in: Δουλεύοντας με τον Χριστόφορο Παπακαλιάτη νιώθεις οτι μπαίνεις σε ένα παραμύθι

Φέτος θα σας δούμε στην «Ολεάννα» του Ντέιβιντ Μάμετ, που θα κάνει πρεμιέρα στις 19 Οκτωβρίου στο θέατρο Αυλαία στη Θεσσαλονίκη και από τις 31 Οκτωβρίου στο θέατρο Άνεσις.

Η Ολεάννα είναι το παιδί μου, όλης μου της πορείας στο θέατρο. Πρόκειται για ένα από τα πιο προκλητικά κείμενα του βραβευμένου με Πούλιτζερ Αμερικανού συγγραφέα Ντέιβιντ Μάμετ, που πέφτει πάνω στην επικαιρότητα του Metoo στην Ελλάδα.

Γραμμένο ένα χρόνο μετά την πρώτη δίκη στις ΗΠΑ για σεξουαλική παρενόχληση, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά  τον Μάιο του 1992 στο Καίμπριτζ της Μασαχουσέτης Το 1993 ανέβηκε με εξαιρετική επιτυχία στο Royal Court Theatre σε σκηνοθεσία του βραβευμένου με Νομπέλ Χάρολντ Πίντερ.

Το 1994 o ίδιος ο Μάμετ μετέφερε το έργο του και στον κινηματογράφο με τον ομώνυμο τίτλο, και παρά το γεγονός ότι προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις, τόσο από τις φεμινιστικές οργανώσεις όσο και από τους πανεπιστημιακούς κύκλους, για τελείως διαφορετικούς λόγους, εξακολουθεί να παίζεται συνεχώς και να προβληματίζει.

Είμαι πολύ περήφανος για αυτήν τη δουλειά. Είναι ένα σπουδαίο κείμενο που σε μπερδεύει, σε διχάζει και σου δημιουργεί σοβαρή ανασφάλεια για την κρίση σου. Θα έλεγα ότι λειτουργεί σαν μια μηχανή παραγωγής ερωτημάτων, τα οποία συνοδεύουν τον θεατή και του δίνουν τροφή για σκέψη. Ερωτήματα που ακόμα σήμερα, το 2022, παραμένουν πιο επίκαιρα από ποτέ.

Οι ήρωες της ιστορίας;

Οι ήρωες του, ένας καθηγητής πανεπιστημίου και μια νεαρή φοιτήτρια, εμπλέκονται σε ένα παιχνίδι βαθιάς αντιπαράθεσης που καθιστά αδύνατη την όποια επικοινωνία μεταξύ τους, αφού η ανάγκη τους για εξουσία και ασφάλεια κυριαρχεί πάνω απ’ όλα.

Αφορμή για αυτό το λεκτικό παιγνίδι εξουσίας, που θα οδηγήσει σε παρερμηνείες, το γραπτό της φοιτήτριας Κάρολ και η πρόταση του καθηγητή Τζων για αναβαθμολόγηση μετά από ιδιαίτερες συναντήσεις  έξω από το δεδομένο πλαίσιο κανόνων του φαινομενικά δημοκρατικού πανεπιστημίου. Ο καθηγητής απαξιώνει τη φοιτήτρια του, αμφισβητώντας τα εργαλεία που παρέχει η εκπαίδευση και εκείνη αμφισβητώντας τα προνόμια του θα τον καταγγείλει για παρενόχληση.

Πέραν της σκηνοθεσίας και του πρωταγωνιστικού ρόλου έχετε αναλάβει και την παραγωγή

Ναι, αποφάσισα να κάνω την παραγωγή και ελπίζω να πάει καλά. Αν δεν ανήκεις κάπου, σε ένα κύκλωμα, δεν είναι εύκολο να βρεις θέση. Αναγκαστικά, πρέπει να δημιουργήσεις. Αγαπώ πολύ τη δουλειά μου.Έτσι έχω συνηθίσει όλα τα χρόνια. Πρόβες, θέατρο, τηλεόραση, διδασκαλίες. Η δουλειά μου με τροφοδοτεί. Δεν μπορώ να καθίσω και ούτε να κάνω κάτι άλλο.

Παράλληλα σκηνοθετείτε το «Πάρτυ Γενεθλίων» στη Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη», στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Πρόκειται για ένα διαφορετικό, σύνθετο θέαμα-ακρόαμα, για φωνή, πιάνο, κοντραμπάσο, video art και ολογράμματα με την Σαλίνα Γαβαλά. Ο θεατρικός λόγος της εορτάζουσας, ενώνεται με γνωστά και αγαπημένα τραγούδια, ειδικά διασκευασμένα για πιάνο και κοντραμπάσο.

Με την τεχνολογία των ολογραμμάτων, εμφανιζόμαστε επί σκηνής, ο εγώ στον ρόλο του πατέρα, ο τραγουδιστής Γιώργος Καραδήμος στον ρόλο του «πρώην», ο συγγραφέας Θανάσης Χειμωνάς στον ρόλο του Άμλετ και η μικρή Ειρήνη στον ρόλο του παιδικού εαυτού… και… λοιποί συγγενείς και φίλοι.

Πώς σχολιάζετε το γεγονός ότι υπάρχει τόση πληθώρα παραστάσεων στην Αθήνα;

Αυτό είναι αλήθεια. Ξεπερνάμε αναλογικά ακόμα και το Λονδίνο. Η πολυφωνία πάντα κάνει καλό. Σίγουρα, παρατηρείται μια πληθώρα θιάσων αλλά δεν μπορεί να εμποδίσει κανείς τους ανθρώπους που θέλουν να δημιουργήσουν. Όποιος όμως ασχολείται με την τέχνη, πρέπει να το κάνει σοβαρά, με επαγγελματικούς όρους. Γιατί δυστυχώς παρατηρούμε κάποιες φορές και μια εκμετάλλευση του πόθου των νέων ηθοποιών.

Πώς κρίνετε την κατάσταση στο επάγγελμα σας, μετά τις πρόσφατες καταγγελίες;

Οι συνθήκες παραμένουν δύσκολες. Είμαστε σε εργασιακό μεσαίωνα, γιατί η ίδια η πολιτεία αρνείται να δημιουργήσει τις ορθές συνθήκες. Βλέπουμε το ΥΠΠΟΑ να μην προχωρά σε Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, παρά τις συνεχείς ενοχλήσεις από τα Σωματεία μας. Οι νέοι ηθοποιοί αναγκάζονται πολλές φορές να εργάζονται για εξευτελιστικά ποσά, να μην πληρώνονται τις πρόβες, να υπάρχει ανασφάλιστη εργασία. Και να φοβούνται να μιλήσουν, μην χάσουν τη δουλειά τους.

Και εκεί διαπιστώνεις ότι βρισκόμαστε σε προχωρημένη σήψη, σαν να μην μας έχουν σε υπόληψη. Πρέπει να διαφυλαχθεί το επάγγελμα μας. Να επανέλθει η άδεια ασκήσεως επαγγέλματος και να μην μπαίνει σε αυτό ο κάθε πικραμένος.

Θέλετε να σχολιάσετε την απόφαση για την αποφυλάκιση του Δημήτρη Λιγνάδη;

Ολόκληρη καταδίκη για βιασμό και κακοποίηση ανηλίκων και ο άνθρωπος κυκλοφορεί ελεύθερος και κόβει βόλτες. Την ίδια αντιμετώπιση θα έχουν άραγε και οι άλλοι βιαστές; Θεωρώ οι συστημικοί άνθρωποι έχουν και συστημική ασυλία.

Μια δήλωση σας «Η γυναίκα πρέπει να βρίσκεται μέσα στο σπίτι και ο άνδρας έξω» είχε διαστρεβλωθεί. Θέλετε να μας πείτε τι εννοούσατε;

Είχα δηλώσει « ή η γυναίκα πρέπει να βρίσκεται στο σπίτι και ο άνδρας έξω ή ο άνδρας στο σπίτι και η γυναίκα έξω» θέλοντας να πω ότι οι γονείς πρέπει να είναι κοντά στο μεγάλωμα των παιδιών τους. Ειδικά στα πρώτα χρόνια της ζωής τους, μέχρι τα 5. Να τα φροντίζουν οι ίδιοι και όχι ξένοι.

Έχετε 2 παιδιά από τρεις διαφορετικούς γάμους. Θέλετε εκείνα να ασχοληθούν με την υποκριτκή;

Ναι, έχω τρια παιδιά 24, 19 και 10 χρόνων και φυσικά τα έχω αποτρέψει από το επάγγελμα μου. Είναι μια δουλειά που δεν έχει κάποια αίγλη, δεν μας σέβεται η πολιτεία και αντιμετωπίζουμε ένα εχθρικό κράτος. Μας αντιμετωπίζουν σαν σκόνη που θέλουν να τινάξουν. Επίσης είναι ένα πολύ κλειστό κύκλωμα, που ανακυκλώνονται οι ίδιοι άνθρωποι σε όλες τα δουλειές.

Ταυτότητα παράστασης

Μετάφραση: Γεωργία Ζάχου

Σκηνοθεσία – φωτισμοί – μουσική επιμέλεια: Φίλιππος Σοφιανός

Σκηνικά – κοστούμια: Χριστίνα Κωστέα

Βοηθός σκηνοθέτης: Γιάννης Τσουρουνάκης

Φωτογραφίες: Γιώργος Καλφομανώλης

Artwork: Αρης Σομπότης

Διανομή

Φίλιππος Σοφιανός  – Τζων

Δένια Μιμερίνη  – Κάρολ

Ημέρες και ώρες παραστάσεων

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Θέατρο ΑΥΛΑΙΑ

Πρεμιέρα 19/10/22 και 20, 21, 22, στις 21:00

Και 23/10 στις 19:00

ΑΘΗΝΑ από 31/10/22

Στην κεντρική σκηνή του  Θέατρου ΑΝΕΣΙΣ

Κάθε Δευτέρα & Τρίτη ώρα 21:00

Διάρκεια παράστασης: 80 λεπτά

Τιμές εισιτηρίων

Γενική είσοδος: €17

Μειωμένο: €12 [φοιτητές, άνεργοι,  65+ ]

Προπώληση: €15

Ατέλειες ηθοποιών και σπουδαστών Δραματικών Σχολών δεκτές

Εισιτήρια – Προπώληση: viva.gr