ΣΥΔ: Να αρθεί άμεσα ο αποκλεισμός των τρανς προσώπων από τα Σώματα Ασφαλείας

Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (Σ.Υ.Δ.), μη κυβερνητική οργάνωση εθελοντικού χαρακτήρα για την προαγωγή των δικαιωμάτων και ελευθεριών των τρανς, φυλοδιαφορετικών, και γενικότερα ΛΟΑΤΚΙ προσώπων, με το παρόν δελτίο τύπου δηλώνει την ικανοποίησή του σχετικά με το Πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη το οποίο προήλθε μετά από προσφυγή του ΣΥΔ τον Ιούνιο του 2018 για τον αποκλεισμό των τρανς προσώπων από τα σώματα ασφαλείας.

Συγκεκριμένα, τον Ιούνιο του 2018, το ΣΥΔ με σχετικό δελτίο τύπου [1] είχε δημοσιοποιήσει και καταγγείλει δημόσια τον αποκλεισμό των τρανς προσώπων αφότου τον Μάιο του ιδίου έτους, το Υπουργείο Εσωτερικών και το Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας ανάρτησαν στη Διαύγεια, Προκήρυξη για την Εισαγωγή Ιδιωτών στις Σχολές Αξιωματικών και Αστυφυλάκων με το Σύστημα των Γενικών Εξετάσεων του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, όπου στην σελίδα 32 (Ενδεικτικός Πίνακας Κυριοτέρων Νοσημάτων και Σωματικών Ατελειών που Αποκλείουν Υποψηφίους από τις Αστυνομικές Σχολές), ανάμεσα στις ψυχικές παθήσεις που αποτελούν λόγο αποκλεισμού αναφέρονται οι «ψυχοσεξουαλικές διαταραχές (όπως η διαταραχή ταυτότητος φύλου) ». [2]

Στο δελτίο τύπου αυτό, το ΣΥΔ είχε επισημάνει ότι πέραν του ότι ο αποκλεισμός αυτός καθ’ αυτός είναι απαράδεκτος καθώς στιγματίζει περαιτέρω τα τρανς πρόσωπα, παραβιάζει την αρχή της ίσης μεταχείρισης στον χώρο της εργασίας (ν. 4443/2016), ενώ η κατάταξη της ταυτότητας φύλου ή εννοιών που συνδέονται με αυτήν στον κατάλογο των ψυχικών διαταραχών δεν συνάδει με τις διεθνείς εξελίξεις και συγκεκριμένα με την απόφαση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας που από τις 19 Ιουνίου του 2018, αφαίρεσε από τον κατάλογο των ψυχικών διαταραχών ICD [3] την ταυτότητα φύλου [4]. Ακολούθως, και σε συνάφεια με τα παραπάνω το ΣΥΔ, προσέφυγε τον ίδιο μήνα στον Συνήγορο του Πολίτη με τις αιτιάσεις που αναφέρθηκαν, ως αρμόδιο θεσμικά εκ του Συντάγματος φορέα για την τήρηση της αρχής της ίσης μεταχείρισης.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι κατά την τελευταία Προκήρυξη του Αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ. (Αρ. Πρωτ. 6000/2/6921-ρμβ’ – 11.02.2022) [5], για την εισαγωγή στις Σχολές Αστυνομικών και Αστυφυλάκων, στο κεφάλαιο 2, παρ.3, εξακολουθεί να αναφέρεται ως απαιτούμενο προσόν εισαγωγής, οι υποψήφιες και υποψήφιοι: «Να έχουν υγεία και άρτια σωματική διάπλαση, διαπιστωμένη από την αρμόδια Υγειονομική Επιτροπή Κατάταξης, σύμφωνα με τις διατάξεις για τη σωματική ικανότητα υποψηφίων των Σχολών του Στρατού Ξηράς (Κατεύθυνση Όπλων), κατά τα οριζόμενα στο Π.Δ. 11/2014 (Φ.Ε.Κ. Α΄ 17), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει».

Σύμφωνα με το πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη που ήρθε στη δημοσιότητα στις 7 Οκτωβρίου του 2022 [6]:

«Ο αποκλεισμός των διεμφυλικών ατόμων από την εισαγωγή τους στις Αστυνομικές Σχολές, μόνο λόγω της διεμφυλικότητάς τους και άνευ εξατομικευμένης εξέτασης της γενικής κατάστασης της υγείας τους και κρίσης των σωματικών τους επιδόσεων με αθλητική δοκιμασία, αποτελεί άμεση διάκριση εις βάρος των ατόμων αυτών και παράβαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως ταυτότητας φύλου κατά την πρόσβαση στην απασχόληση και την εργασία, όπως αυτή προβλέπεται στις διατάξεις του Νόμου 4443/2016 και της Οδηγίας αρ. 2000/78/ΕΚ».

Μετά αυτών, ο Συνήγορος του Πολίτη, κάνοντας πλήρως αποδεκτές τις αιτιάσεις του ΣΥΔ, τονίζει ότι αναμένει από τις αρμόδιες αρχές τις άμεσες ενέργειες για την άρση της συγκεκριμένης διάκρισης του αποκλεισμού των τρανς προσώπων, που όπως επισημάνθηκε οφείλεται στην απαράδεκτη καθυστέρηση της Πολιτείας να ενσωματώσει τον νέο ταξινομητικό κατάλογο ICD-11 που αφαιρεί την ταυτότητα φύλου και έννοιες που συνδέονται με αυτήν από τις ψυχικές διαταραχές.

Συμπληρωματικά θα πρέπει να σημειώσουμε ότι:

1. Όπως αναφέρεται στην «Εθνική Στρατηγική για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+», η οποία συντάχθηκε από Επιτροπή η οποία συνεστήθη στις 17-3-2021 από τον Πρωθυπουργό και στην οποία συμμετείχε η αείμνηστη Πρόεδρος του ΣΥΔ, Μαρίνα Γαλανού [7]:

«[…] Εξακολουθούν, όμως, να υφίστανται και θεσμοποιημένες διακρίσεις που αφορούν κυρίως τον αποκλεισμό των τρανς ατόμων από τον επαγγελματικό στρατό, τα σώματα ασφαλείας αλλά και από άλλα επαγγέλματα. Όπως αναφέρει σχετικά και ο Συνήγορος του Πολίτη «η καθολική εξαίρεση των διεμφυλικών υποψήφιων από τις αστυνομικές σχολές, ανεξαρτήτως εξατομικευμένης κατά τα προαναφερθέντα ιατρικής και σωματικής κρίσης, που προβλέπεται για τους λοιπούς και λοιπές υποψήφιους και υποψήφιες για εισαγωγή σε αυτές, αποτελεί αναιτιολόγητη άμεση διάκριση». Θα πρέπει, τέλος, να σταματήσει η αναφορά που γίνεται σε «διαταραχή φύλου» καθώς η διεμφυλικότητα δεν συνιστά σύμφωνα με τις αποφάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ψυχιατρική πάθηση. […]»

2. Σύμφωνα, με την θέση του Κλάδου Διαπολιτισμικής Ψυχιατρικής της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας, όπως είναι δημοσιευμένη στην ιστοσελίδα της ΕΨΕ [8], που βρίσκεται στην κατεύθυνση που έχει θέσει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για την αποπαθολογικοποίηση της τρανς κατάστασης:

«[…] Αξιόπιστες μελέτες διεθνώς, καθώς επίσης και οι ψυχολογικές δοκιμασίες, καταδεικνύουν πως η τρανς κατάσταση δεν συνιστά ψυχοπαθολογία, αλλά μια παραλλαγή της φυσιολογικής έκφρασης του φύλου. Ο κλάδος μας διαφωνεί έντονα με την ψυχιατρικοποίηση της διεμφυλικής κατάστασης».

3. Ακόμη, θα πρέπει οπωσδήποτε να ληφθούν υπόψιν οι θέσεις ευρωπαϊκών οργανισμών. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Απόφαση 2048/2015 της Κοινοβουλευτικής Ολομέλειας του Συμβουλίου της Ευρώπης, τα κράτη μέλη καλούνται [9]:

«6.2.2. Nα καταργήσουν την στείρωση και άλλες υποχρεωτικές ιατρικές πράξεις, όπως και την διάγνωση ψυχικής υγείας ως αναγκαίες νομικές προϋποθέσεις για την αναγνώριση της ταυτότητας φύλου ενός ατόμου στην διαδικασία για την μεταβολή του ονόματος και του καταχωρισμένου φύλου» καθώς και,

«6.3.3. Nα τροποποιήσουν τις κατηγοριοποιήσεις νοσημάτων που χρησιμοποιούνται σε εθνικό επίπεδο και να υποστηρίξουν την μεταβολή των διεθνών κατηγοριοποιήσεων, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα διεμφυλικά άτομα, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, δεν κατηγοριοποιούνται ως διανοητικώς ασθενή, εξασφαλίζοντας και την πρόσβαση στις απαραίτητες ιατρικές θεραπείες χωρίς στιγματισμό».

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε Ψήφισμα της 22.11.2012, στο σημείο 94 αναφέρει [10]:

«εκφράζει τη λύπη του διότι οι διεμφυλικοί εξακολουθούν να θεωρούνται πνευματικώς ασθενείς σε ορισμένα κράτη μέλη· καλεί τα κράτη μέλη να εισαγάγουν ή να αναθεωρήσουν τις διαδικασίες για τη νομική αναγνώριση του φύλου, με βάση το μοντέλο της Αργεντινής, και να επανεξετάσουν τους όρους (συμπεριλαμβανομένης της εξαναγκαστικής στείρωσης) που τίθενται για τη νομική αναγνώριση του φύλου· καλεί την Επιτροπή και την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας να αποσύρουν τις διαταραχές ταυτότητας φύλου από τον κατάλογο των ψυχικών και συμπεριφορικών διαταραχών και να διασφαλίσει μια μη παθολογοποιητική αναταξινόμηση στις διαπραγματεύσεις επί της 11ης έκδοσης της διεθνούς ταξινόμησης των νόσων της ΠΟΥ (ICD-11)·».

Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών σε σχέση με τα ανωτέρω:

1. Καλεί το Υπουργείο Υγείας να ενσωματώσει και να εφαρμόσει άμεσα τον νέο ICD-11 στον οποίο έχουν ήδη αφαιρεθεί από τον Ιούνιο του 2018 η ταυτότητα φύλου και οι σχετιζόμενες με αυτήν έννοες από τον κατάλογο των ψυχικών διαταραχών,

2. Να τροποποιήσει ακολούθως το Π.Δ. 11/2014 (ΦΕΚ Α’-17), το οποίο επίσης έχει αναφορά σε «διαταραχή ταυτότητας φύλου», ως κριτήριο αποκλεισμού, η οποία επίσης στιγματίζει τους τρανς ανθρώπους και σαφέστατα πρέπει να αφαιρεθεί, ώστε να μη αποκλείονται τα τρανς πρόσωπα από τα σώματα ασφαλείας αλλά και από μία σειρά επαγγελμάτων εφαρμόζοντας πλήρως την αρχή της ίσης μεταχείρισης όπως επισημαίνει ο Συνήγορος του Πολίτη αλλά και τονίζει εμφατικό το Πόρισμα της Επιτροπής για την «Εθνική Στρατηγική για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+».

ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΔΙΕΜΦΥΛΙΚΩΝ