«Το Αγιον Ορος είναι συναρπαστικό για έναν συγγραφέα»

Της Αλεξίας Κεφαλά

«Να βρεθεί καταφύγιο» (Trouver refuge). Το τελευταίο βιβλίο του Christophe Ono-dit-Biot, αναπληρωτή διευθυντή του περιοδικού Le Point, βρίσκεται στην κορυφή των πωλήσεων εδώ και αρκετές εβδομάδες στη Γαλλία. Και πέρα από την πολύ προσεγμένη γραφή, συζητιέται πολύ για το θέμα του. Σαν προάγγελμα για τους Ιταλούς λίγο πριν από τις εκλογές τους πριν από μερικές εβδομάδες ή ανησυχητικό για τους Γάλλους που αναρωτιούνται ποιος θα ηγηθεί της Γαλλίας μετά τον Εμμανουέλ Μακρόν. Το βιβλίο γίνεται αντικείμενο πολιτικής συζήτησης σήμερα, ενώ διαδραματίζεται… στο Αγιον Ορος.

Βρισκόμαστε στο 2027 και ο Ελον Μασκ έχει πάρει το Νομπέλ Ειρήνης, ενώ πρόεδρος της Γαλλίας είναι ο Alexandre S., που τον ονομάζουν Πάπα και το κόμμα του «Η οικογένεια». Είναι ένας προστατευτιστής και εθνικολαϊκιστής ηγέτης που θυμίζει κάποιους ευρωπαίους αιρετούς αξιωματούχους, από την Πολωνία μέχρι την Ιταλία. Αλλά ο Πάπα κρύβει ένα μυστικό…

Ναι πράγματι. Ξεκίνησα να γράψω αυτό το βιβλίο πριν από 5 χρόνια και το παρέδωσα τον περασμένο Ιανουάριο. Τότε υπήρχαν Τραμπ, Πούτιν, Ορμπαν και υπήρχαν ήδη απειλές για το δικαίωμα στην άμβλωση σε ορισμένες αμερικανικές πολιτείες. Μετά, αφού παρέδωσα το βιβλίο, ήρθαν η Σουηδία, η Ιταλία.

Στη Γαλλία, στις εκλογές του Μαΐου, η Μαρίν Λεπέν κέρδισε δύο εκατομμύρια ψήφους περισσότερες από τις προηγούμενες εκλογές. Ολοι έλεγαν ότι ο αριστερός υποψήφιος Μελανσόν ήταν ο νικητής, αλλά στην πραγματικότητα ήταν η ακροδεξιά υποψήφια. Εγώ ήθελα να υπερβάλω λίγο στο μυθιστόρημά μου, περιγράφοντας μια ήπια τυραννία, που προβάλλει επιχειρήματα, όπως ότι «χρειάζεται λιγότερη ελευθερία για να διατηρηθεί η ελευθερία. Είναι για το καλό του λαού», αλλά η πραγματικότητα με ξεπέρασε.

Το μυστικό του Πάπα το γνωρίζει ένα ζευγάρι: ο Σάσα είναι συγγραφέας και η Μίνα καθηγήτρια και τους απειλεί το καθεστώς από τη μια, ενώ από την άλλη αναρωτιούνται αν πρέπει η επτάχρονη κόρη τους, Ειρήνη, να μεγαλώσει σε έναν κόσμο όπου το σύνθημα είναι «στην εποχή του λύκου πρέπει να είσαι λύκος», και έτσι αποφασίζουν να φύγουν.

Και πάνε στο Αγιον Ορος. Δεν είναι η πρώτη φορά που ενδιαφέρεστε για το ιερό βουνό. Ηδη το 2002, στο βιβλίο σας «Απαγορευμένο σε γυναίκες και θηλυκά» μοιράζεστε τις εντυπώσεις σας.

Πράγματι, κρύβονται στο ιερό βουνό, το μόνο μέρος όπου εκ των προτέρων, επειδή είναι ένα θρησκευτικό ιερό, και η ιστορία του χριστιανισμού μνήμεται εκεί, πιστεύουν ότι ο Πάπα δεν θα τολμούσε να τους αναζητήσει εκεί. Ναι, το Αγιον Ορος είναι συναρπαστικό για έναν συγγραφέα. Ενα μέρος που ζει με νόμους αντίθετους από τους άλλους. Και καθώς με γοητεύουν οι ελληνικοί μύθοι, συνειδητοποίησα ότι η χριστιανική θρησκεία είναι συνδεδεμένη με τους ελληνικούς μύθους. Οπως η ιστορία του αγίου Χριστόφορου.

Τι σας συνεπήρε από το Ορος;

Το Αγιον Ορος με συνεπήρε με την ομορφιά του. Μοναστήρια που είναι σαν εικονογραφημένα βιβλία με εικόνες παντού. Αυτοί οι μοναχοί, για τους οποίους δεν ξέρουμε τι έκαναν πριν, γιατί άφησαν την προηγούμενη ζωή τους και θεωρούν τους εαυτούς τους αγγέλους ή φιλοδοξούν να γίνουν άγγελοι. Και αυτός ο ασκητισμός, ιδανικό της αγνότητας είναι εντυπωσιακός.

Εχω πάει εκεί έξι φορές και μάλιστα πήγα και τον γιο μου πρόσφατα. Το παράδοξο είναι ότι σ’ αυτό το μέρος που είναι απαγορευμένο για τις γυναίκες υπάρχουν παντού εικόνες της Παναγίας. Είναι ένα μέρος όπου βρήκαν καταφύγιο πολλοί, όπως οι φιλέλληνες κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Ανεξαρτησίας. Είναι λοιπόν το τελευταίο κομφετί της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας που έκανε τον κόσμο να ονειρευτεί και επέτρεψε την Αναγέννηση. Το ελληνικό πνεύμα με τη δύναμη του χριστιανισμού. Τόσο σημαντικό.

Αυτή είναι λοιπόν η δύναμη του Αγίου Ορους, σε μια εποχή, μάλιστα, που η θρησκεία είναι σαν ταμπού;

Ναι, αυτή είναι η δύναμή του. Να μεταφέρει από γενιά σε γενιά τον χριστιανισμό. Ο άγιος Χριστόφορος είναι η ίδια ιστορία με τον Ιάσονα και τους Αργοναύτες, που φέρει στους ώμους του μια γυναίκα και διασχίζει ένα ποτάμι, η οποία όμως βαραίνει όλο και περισσότερο και αποδεικνύεται ότι είναι η Ηρα, η γυναίκα του Δία.

Η ιστορία, η αφήγηση είναι που μένει. Αν ο χριστιανισμός κερδίζει την αρχαιότητα, είναι επειδή είναι σαν το Χόλιγουντ, έχουν την καλύτερη αφήγηση. Αυτό είπε ο ελληνιστής Paul Veyne, που μόλις πέθανε και τον οποίο λάτρευα. Ολα είναι εκεί για να διαμορφώσουν τον πολιτισμό μας. Σκεφτείτε ότι για να πάμε στο Αγιον Ορος φεύγουμε από την Ουρανοπούλη, την πόλη του ουρανού, αυτό είναι μια μοναδική δύναμη στην αφήγηση.

Ξέρετε, στη λέξη θρησκεία, που προέρχεται από τα λατινικά, υπάρχει το Ορος της σύνδεσης, που μας ενώνει και αυτό ξεκινά από την ιστορία. Και μετά χτίζει γέφυρες η θρησκεία.

Για παράδειγμα: Στο Αγιον Ορος μαθαίνουμε την προσευχή της καρδιάς, είναι μια προσευχή που κάνουν μόνοι τους οι ασκητές στο κελί τους και δεν λένε λόγια, επικαλούνται τον Θεό μόνο με την ανάσα τους. Είναι μια μορφή διαλογισμού που μας ενώνει ακόμα και με τους βουδιστές. Στο Ορος αγγίζουμε τους μύθους, το μεγαλειώδες, τον επίγειο παράδεισο, τον Κήπο της Εδέμ. Αυτό είναι συναρπαστικό. Το να ανακαλύψει κανείς τέτοιο καταφύγιο σε μια βίαιη εποχή σημαίνει να απαντάς σε όλους εκείνους που θέλουν να πολιτικοποιήσουν τη θρησκεία.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ