Η γλώσσα του σώματος

Μπορεί κανείς να διαβάσει, ή να κάνει πολλές αναλύσεις για τη Ρωσία και την Τουρκία, για τον Πούτιν ή τον Ερντογάν – αλλά ίσως μπορεί να καταλάβει πάραυτα την τρέχουσα αλήθεια, παρατηρώντας τους πώς περπατούν, πώς κινούνται και πώς στέκονται, σε διάφορα ρεπορτάζ συνάντησής τους με ξένους ηγέτες: σχεδόν με τον ίδιο τρόπο που καταλαβαίνεις αμέσως περί τίνος επρόκειτο βλέποντας σε ντοκιμαντέρ τις γκριμάτσες του Ντούτσε ή τις χειρονομίες του Αδόλφου.

Και οι δύο φαίνονται να έχουν περάσει απ’ τη διαδικασία της αυτανάφλεξης. Δηλαδή έχουν πείσει δια της εμμονικής επανάληψης ότι ο εαυτός τους είναι κάτι σαν τον Καρλομάγνο ή τον Μωάμεθ των Πορθητή. Το έχουν πιστέψει πείθοντες εαυτούς, αυτο-κωλογλειφόμενοι, ότι είναι μεγάλοι άντρες, με το στίγμα του προορισμού και του πεπρωμένου, ότι είναι οι Εκλεκτοί που θα κάνουν τις μεγάλες κατακτήσεις, θα ξαναχτίσουν τη μεγάλη Οθωμανική αυτοκρατορία και τη νέα μεγάλη Σοβιετία. (Κόψε κάτι). Φτιάξανε οι ίδιοι μια πλαστή αυτο-εικόνα και στη συνέχεια δια της αυτο-προπαγάδας την πίστεψαν βαθιά. Την πιστεύουν.

Αυτό το «σύνδρομο μεγαλείου», ή αλλιώς «αυτοκρατορικό σύνδρομο», ξεκινάει συνήθως από κόμπλεξ κατωτερότητας, που θέλει να αναστραφεί και γίνει σύμπλεγμα ανωτερότητας. Το μίσος τους για την εξελιγμένη Δύση, για τους Ευρωπαίους και τη δημοκρατία, το αίσθημα ότι πάντα θα υπολείπονται τούς τρελαίνει. Οπότε εφευρίσκουν έναν φασματικό υπερ-εαυτό, ως αντίβαρο, και επιπλέον κατασκευάζουν και μια θεωρία υπεροχής, πάντα με υλικά του παρελθόντος, με επιλεκτικές ψευδο-αναβιώσεις που τροφοδοτούν το αναδρομικό (εχθρός οι Ναζί, το 1922 κ.λπ.), μετέωρο ιδεολόγημα. Είτε αυτό λέγεται «γαλάζια πατρίδα» (πού την βρήκαν όταν η Μικρασία ήταν ελληνική αιώνες αιώνων πριν προκύψουν απ’ τη στέπα οι Τούρκοι;) είτε λέγεται Μεγάλη Ρωσία ή νέα ψευδο-Σοβιετία.

Τους βλέπεις να περπατούν και να στέκονται πεφυσιωμένοι, με περιφρονητικό ύφος, με ζορισμένη αυτοπεποίθηση, με την αυταπάτη ότι βρίσκονται ανάμεσα σε υπηκόους, σε υποκλινείς κατώτερους. Ιππεύουν την κάλαμο με την πεποίθηση ότι καβαλούν τον Βουκεφάλα. Η πόζα έγινε αυτοπαθής  στάση. Είναι πλέον βαθιά πεπεισμένοι για το ότι ενσαρκώνουν το Πεπρωμένο. Το θέλημα του Θεού. Η αλαζονεία, η φιλαυτία και η ψευδο-υψηλοφροσύνη τους δεν μπορεί να κρυφτεί – έχουν χωνέψει  το ίδιο τους το παραμύθι. Και αυτό δεν είναι καθόλου πρωτότυπο, αλλά ανιαρό χαρακτηριστικό δικτατόρων – μπορεί κανείς να θυμηθεί και τις εξεζητημένες πόζες του Καντάφι, ή του Σαντάμ Χουσεΐν. Μια απ’ τα ίδια. Και, όπως πάντα, η υπερηφάνεια είναι το τελευταίο στάδιο πριν απ’ την Πτώση. Είδε η μαϊμού τον κώλο της και πίστεψε πως είναι τριαντάφυλλο.

Και αυτό γιατί έχει χαθεί η αίσθηση της πραγματικότητας και των συσχετισμών. Μετά από μακρά αυτο-κατήχηση και πλύση εγκεφάλου του ίδιου τους του εαυτού, έχουν υποστεί ιδεολογική πάκτωση. Δεν υπάρχει σωτηρία. Εχει έρθει η τυραννική ώρα της πτώσης. Τα  πάντα από κει και πέρα κινούνται μηχανιστικά: θα κάνουν τη μεγάλη κίνηση, θα φτάσουν στην Υβρη, οπότε θα έρθει η Νέμεση να αποκαταστήσει πάλι τα πράγματα στις όντως διαστάσεις τους. Πρόκειται για έργο που το έχουμε δει πολλές φορές και τελειώνει πάντα οδυνηρά – ακούσαμε τι είπε ο Τούρκος στο Αμέρικα: «Αν αυτός είναι ο Μπάιντεν, εγώ είμαι ο Ερντογάν». Κι η μυλωνού τον άντρα της με τους πραματευτάδες. Μπέρδεψε τον τούρκικο μύλο με τον Λευκό Οίκο λόγω χρώματος.

Το πράγμα επιδεινώνεται από το ότι αυτοί οι άνθρωποι επιλέγουν να έχουν γύρω τους έναν κύκλο φανατικών, μιαν αυλή που τους επαινεί διαρκώς, εξαντλεί τη σιελόρροιά της σε δοξαστικά και σε λατρευτικές μεγαλοστομίες, οπότε το ομαδικό σαλτάρισμα από ένα σημείο και πέρα κορυφώνεται. Το αυτοτροφοδοτούμενο ιδεολόγημα το έχουν πιστέψει όλοι στην παρέα. Ζούνε με αυτό – εξού και το ότι νυχθημερόν γαυγίζουν την Ελλάδα, δεν σταματούν, έχουν πάθει ψύχωση. Και πιστεύουν ότι η ψύχωσή τους αντιστοιχεί, πια,  και στην πραγματικότητα – οπότε εκεί αρχίζει η επώδυνη πτώση. Η σύγκρουση είναι σχεδόν αναπόφευκτη, αλλά και η δική τους κατάρρευση.

Οπως διαφαίνεται να γίνεται ήδη με τον Πούτιν. Είναι ίδια περίπτωση, βγαλμένη απ’ τη βιοτεχνία της Ιστορίας. Συνεπώς, εμείς, η Ευρώπη, η Δύση, οι Αμερικάνοι δεν χρειαζόμαστε πια κι άλλες εμβριθείς αναλύσεις. Τις ξέρουμε και τις επιβεβαιώνει η γλώσσα του σώματος του Πούτιν και του Ερντογάν. Αδιάψευστα. Οπερ σημαίνει πως ένας δρόμος υπάρχει μακροπρόθεσμα ή όχι: η συντριβή. Μπορεί να ακούγεται μελοδραματικό ή υπερβολικό (όχι πια στην περίπτωση Πούτιν) αλλά δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Μη θωπεύουμε αυταπάτες. Αν η Τουρκία δεν υποστεί κάποια αναπότρεπτη στιγμή ένα συντριπτικό πλήγμα απ’ τη Δύση δεν πρόκειται να ησυχάσει για τα επόμενα χρόνια. Οπως οι νταήδες, που αν δεν φάνε ένα βρωμόξυλο δεν ηρεμούν. Και είναι απλοϊκά αφελής όποιος πιστεύει ότι μπορεί να υπάρξει δημιουργικός διάλογος με τους Τούρκους – τυπικός, πρόσκαιρος, ναι, ίσως. Τα λοιπά είναι φιλολογία και διαγωνισμός ατάκας, όπως είπε κι ο υπουργός.

Και είναι βέβαιο πως αυτό η Δύση, πλέον, το ξέρει. Οπως και το ότι ο νταής μόνος του θα προκαλέσει τον ίδιο του τον εξευτελισμό. Δεν μπορεί, πια, να κάνει αλλιώς, είναι ήδη σε αυτοκτονικό ιδεασμό. Τραβάει επίμονα την ουρά του διαβόλου.