Long Covid: Θεραπεία με φάρμακο για τον εθισμό;

Η Λόρεν Νίκολς, 34χρονη υπάλληλος του πολιτειακού υπουργείου Μεταφορών της Βοστώνης, υποφέρει από δυσκολίες στη σκέψη και τη συγκέντρωση, κόπωση, σπασμούς, πονοκεφάλους και πόνους μετά τη διάγνωσή της με Covid-19 την άνοιξη του 2020.

Μόλις τον περασμένο Ιούνιο, ο γιατρός της πρότεινε χαμηλές δόσεις ναλτρεξόνης, φάρμακο που κανονικά χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση του εθισμού στο αλκοόλ και τα οπιοειδή.

Έπειτα από δύο χρόνια ζωής σε ένα «παχύ, ομιχλώδες σύννεφο», λέει η ασθενής στο Reuters, «μπορώ πια να σκεφτώ καθαρά».

Διαβάστε επίσης: Long Covid και αυτοκτονία – Επιστήμονες προειδοποιούν για σιωπηλή κρίση

Ερευνητικές ομάδες που μελετούν τη μυστηριώδη μακρά Covid ξεκινούν τώρα κλινικές μελέτες για να διαπιστώσουν αν η ναλτρεξόνη θα προσφέρει τα ίδια οφέλη σε εκατομμύρια άλλους ασθενείς που υποφέρουν από επίμονα συμπτώματα για μήνες μετά την αρχική λοίμωξη.

Το φάρμακο χρησιμοποιείται εδώ και καιρό για την αντιμετώπιση μιας παρόμοιας μυστηριώδους πάθησης, της μυαλγικής εγκεφαλομυελίτιδας/συνδρόμου χρόνιας κόπωσης (ME/CFS), το οποίο επίσης προκαλεί ακραία κόπωση και νοητικές δυσκολίες.

Κλινικές δοκιμές

Τα δεδομένα για τη χρήση του φαρμάκου στο ME/CFS, σε συνδυασμό με τα ενθαρρυντικά ευρήματα μικρών μελετών στη μακρά Covid, ενέπνευσαν τουλάχιστον τέσσερις κλινικές μελέτες για τη δοκιμή της ναλτρεξόνης σε εκατοντάδες ασθενείς, αναφέρει το Reuters που εξέτασε τα δεδομένα του Clinicaltrials.gov και μίλησε με 12 ειδικούς του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης και της long Covid.

Η ναλτρεξόνη είναι επίσης μία από τις υποψήφιες θεραπείες που θα εξετάσει η Πρωτοβουλία Recover, ερευνητικό πρόγραμμα ενός δισ. δολαρίων που υλοποιείται από τα αμερικανικά Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NIH) για τη μελέτη της μακράς Covid.

Χάρη στο χάπι η Λόρεν Νίκολς επέστρεψε στην εργασία της (Reuters)

Ο πιθανός μηχανισμός δράσης παραμένει άγνωστος, ωστόσο η ναλτρεξόνη είναι γνωστό ότι διαθέτει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια σε χαμηλές δόσεις για την αντιμετώπιση παθήσεων όπως η ινομυαλγία, η νόσος του Κρον και η πολλαπλή σκλήρυνση, ανέφερε ο δρ Τζάρεντ Γιάνγκερ του Πανεπιστημίου της Αλαμπάμα στο Μπέρμιγχαμ.

Ο Γιάνγκερ, συντάκτης άρθρου ανασκόπησης για το φάρμακο ως αντιφλεγμονώδους παράγοντα, υπέβαλε τον Σεπτέμβριο αίτηση χρηματοδότησης για να δοκιμάσει σε ασθενείς με long Covid χαμηλές δόσεις ναλτρεξόνης (LDN), δέκα φορές μικρότερες από αυτές που χορηγούνται στους εθισμούς.

«Θα πρέπει να βρίσκεται στην κορυφή κάθε λίστας για κλινικές δοκιμές» είπε.

Παρόλα αυτά, η θεραπεία είναι απίθανο να βοηθήσει όλους τους ασθενείς με μακρά Covid, ένα σύνολο από 200 πιθανά συμπτώματα, από πόνο και αρρυθμίες μέχρι αϋπνία και γνωστικές δυσκολίες. Μελέτη σε 218 ασθενείς με σύνδρομο χρόνιας κόπωσης έδειξε ότι το 74% παρουσίασε βελτίωση στον ύπνο, τον πόνο και τις νευρολογικές διαταραχές.

«Δεν πρόκειται για πανάκεια» τόνισε η Τζέιμι Σέλτζερ, ερευνήτρια του Πανεπιστημίου Στάνφορντ και μέλος της οργάνωσης ασθενών MEAction. «Οι ασθενείς δεν ιάθηκαν αλλά βοηθήθηκαν» είπε.

Ο Τζακ Μπάμπερτ, λοιμωξιολόγος του University College του Λονδίνου, είχε χρησιμοποιήσει LDN για την αντιμετώπιση του πόνου και της κόπωσης που συνδέονται με τη χρόνια νόσο του Λάιμ. Στη διάρκεια της πανδημίας, πρότεινε τη ναλτρεξόνη σε συναδέλφους του που παρακολουθούσαν ασθενείς long Covid.

Η θεραπεία ήταν τόσο αποτελεσματική ώστε ο Λάμπερτ πραγματοποίησε πιλοτική μελέτη σε 28 ασθενείς, η οποία δημοσιεύτηκε τον Απρόλιο. Δύο μήνες λήψης του φαρμάκου οδήγησαν σε σημαντική βελτίωση στα επίπεδα ενέργειας, τον πόνο, τη συγκέντρωση και την αϋπνία.

Σχέση με το ανοσοποιητικό σύστημα

Ο Λάμπερτ, ο οποίος σχεδιάζει τώρα μεγαλύτερη μελέτη για να επιβεβαιώσει τα ευρήματα, θεωρεί ότι η ναλτρεξόνη δεν καλύπτει απλώς τα συμπτώματα αλλά βοηθά στην αποκατάσταση βλαβών που σχετίζονται με την πάθηση.

Εργαστηριακή μελέτη στο Εθνικό Κέντρο Νευροανοσολογίας και Αναδυόμενων Ασθενειών στην Αυστραλία υποδεικνύει ότι τα συμπτώματα τόσο της μακράς Covid όσο και του συνδρόμου ME/CFS οφείλονται σε μείωση της λειτουργίας των κυττάρων φυσικών φονέων του ανοσοποιητικού συστήματος. Στις εργαστηριακές δοκιμές η ναλτρεξόνη βοήθησε στην επαναφορά της κανονικής λειτουργίας τους, κάτι που θα πρέπει τώρα να επιβεβαιωθεί με μελέτες σε ασθενείς.

Άλλοι ειδικοί υποψιάζονται ότι η λοίμωξη Covid-19 προκαλεί την παραγωγή κυτοκινών, μορίων που συνδέονται με τη φλεγμονή και ενδέχεται να προκαλούν κόπωση και άλλα συμπτώματα μακράς Covid και συνδρόμου ME/CFS.

Άλλες υποψήφιες θεραπείες για τη μακρά Covid, ανέφεραν οι πηγές του Reuters, είναι αντιικά φάρμακα, αντιπηκτικά, στεροειδή και διατροφικά συμπληρώματα.

Ο δρ Χέκτορ Μπονίλα, ερευνητής της κλινικής μακράς Covid του Στάνφορντ και σύμβουλος της πρωτοβουλίας Recover, ανέφερε ότι οι μισοί από τους 500 ασθενείς στους οποίους χορήγησε ναλτρεξόνη για την αντιμετώπιση του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης ανέφεραν βελτίωση.

Δοκίμασε χαμηλές δόσεις του φαρμάκου σε 18 ασθενείς της μακράς Covid, από τους οποίους οι 11 παρουσίασαν βελτίωση.

Η Λόρεν Νίκολς, η 34χρονη ασθενής, ένιωσε «εκστασιασμένη» όταν έμαθε ότι η ναλτρεξόνη θα εξεταστεί με μελέτες που χρηματοδοτεί το αμερικανικό δημόσιο.

Αν και το φάρμακο δεν την έχει απαλλάξει από όλα τα συμπτώματα, η Νίκολς μπορεί τώρα να εργάζεται πλήρες ωράριο χωρίς διάλειμμα και δέχεται φίλους στο σπίτι.

«Με έκανε να αισθανθώ και πάλι άνθρωπος».