Ήταν το «The Rocky Horror Picture Show» προσβλητικό για την LGBTQ+ κοινότητα;

Το 1975, ένα musical που ήταν και λίγο horror και λίγο κωμωδία βγήκε στις αίθουσες από την 20th Century Fox. Ήταν το «The Rocky Horror Picture Show», ένα hommage-παρωδία στην επιστημονική φαντασία και τα b movies του ’50. Κύριος χαρακτήρας του είναι ένας mad scientist που στην πραγματικότητα είναι τρανς εξωγήινο άτομο από τον πλανήτη Transsexual του γαλαξία Transylvania και που δημιουργεί στο εργαστήριό του έναν ζωντανό άνθρωπο ονόματι Rocky.

Τον καιρό εκείνο το φιλμ προσέφερε γλυκές ανατριχίλες σε closeted queer άτομα που λάτρεψαν τα κοστούμια, τη μουσική και το makeup και ίσως χωρίς να το ξέρουν έκαναν τα πρώτα δειλά τους βήματα προς την συνειδητοποίηση ότι υπέφεραν από δυσμορφία φύλου. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’70 είχε γίνει -μαζί με το θεατρικό έργο στο οποίο βασίστηκε- συνώνυμο της αμερικανικής queer culture και με τα χρόνια άσκησε σοβαρή επιρροή στην pop culture των ΗΠΑ και όχι μόνο.

• Διαβάστε επίσης: Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών για τον Σωφρονιστικό Κώδικα – Ισότητα στη μεταχείριση των κρατουμένων

Τώρα όμως βλέπουμε τα πράγματα με άλλα μάτια. Ο διάλογος για το τι είναι αποδεκτό και τι προσβλητικό έχει ανοίξει και μαίνεται και έτσι πρέπει να είναι. Τι λένε λοιπόν σήμερα μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας για το The Rocky Horror Picture Show;

Καθώς η εκπροσώπηση της κοινότητας ολοένα και αυξάνεται, κάποια προβληματικά στοιχεία της ταινίας έχουν αρχίσει να δέχονται επικρίσεις: ο Δρ. Frank N. Furter (σας θυμίζει κάτι το όνομα; Για ακούστε το καλά… Φρανκ Ν. Φέρτερ) άρχισε να εκπροσωπεί στη συνείδηση του κόσμου λιγότερο τη σεξουαλική αφύπνιση και εξερεύνηση και περισσότερο το αποκλίνον, το αφύσικο και το διεστραμμένο.

Το queer άτομο Alex Mell-Taylor (they/them/she/her) έγραφε γι’ αυτό πριν λίγο καιρό και ανταπαντούσε: «Είναι ξεκάθαρο ότι ο κόσμος του Rocky Horror σημαίνει πολλά για πολλούς ανθρώπους και αυτή η εκτίμησή τους έχει να κάνει πολύ με το context της ταινίας. Το πρωτότυπο θεατρικό έργο παρουσιάστηκε στο Λονδίνο το 1973, όταν δεν υπήρχε αποδοχή ούτε για τα άτομα της LGBTQIA+ κοινότητας ούτε για τη σεξουαλική ενδυνάμωση. Ο γάμος ομόφυλων ζευγαριών δεν νομιμοποιήθηκε πριν τα τέλη της δεκαετίας του 2010 ούτε στις ΗΠΑ ούτε στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ η έννοια της μονογαμίας αποτελούσε σε μεγάλο βαθμό το κυρίαρχο πολιτιστικό αφήγημα (και παραμένει μέχρι σήμερα)».

Το Rocky Horror Show έσπρωξε στην άκρη όλα τα παραπάνω και μίλησε με τόλμη για το σεξ και για το queerness· κι όλα αυτά με έναν ανάλαφρο, έως και γοητευτικά εξεζητημένο τρόπο που σατίριζε τα παλιά b movies. Η Mell-Taylor επισημαίνει ότι πολλά από τα τραγούδια του που έχουν απροκάλυπτα σεξουαλικό περιεχόμενο δεν κατηγορούν καθόλου τους χαρακτήρες ότι υποκύπτουν σ’ ένα βρώμικο πειρασμό. Την ίδια ώρα, η σεξουαλική αφύπνιση που βιώνουν ξεχωριστά τα μέλη ενός συντηρητικού και καθωσπρέπει ζευγαριού από τα προάστια, μόνο η νόρμα δεν ήταν στην Αμερική του ’70. Κι επίσης, οι διακριτικές νύξεις του φιλμ στον queer γάμο -ο οποίος πέρασαν δεκαετίες μέχρι να αναγνωριστεί στις ΗΠΑ- ήταν από μόνες τους ριζοσπαστικές εκείνη την εποχή.

Ο ίδιος ο τρελός μας επιστήμονας, ο Δρ. Frank N. Furter, ήταν ολοζώντανος, τολμηρός, ένα άτομο που δεν έσκυψε μπροστά στα φύλα και τραγουδούσε «Είμαι μόνο μια γλυκιά τραβεστί από τον Transexual της Transylvania». Η αυτοπεποίθησή του, σημειώνει η Mell-Taylor, ήταν μια εξαιρετικά σπάνια εκπροσώπηση ενός τρανς χαρακτήρα στα τότε μέσα μαζικής ενημέρωσης. Την ελευθερία του αυτή πολλά άτομα ήθελαν διακαώς να τη βιώσουν και αυτός ήταν άλλος ένας λόγος που η ταινία αγαπήθηκε τόσο από τα μέλη της κοινότητας.

«Η πρώτη απεικόνιση ενός τρανς ατόμου που είδα ποτέ ήταν ο Frank. Ποτέ δεν σκέφτηκα ότι ήταν αλλόκοτο ή παράξενο. Έμοιαζε διασκεδαστικό και μου άρεσε που δεν το ένοιαζε τι πίστευε κάποιος άλλος, ούτε το πείραζε που ήταν ο εαυτός του χωρίς ντροπή. Σκέφτηκα ότι ήταν τόσο cool και ήθελα να είμαι έτσι: να μην ενδιαφέρομαι καθόλου για το τι σκέφτεται κανείς για μένα. Μου έδωσε δύναμη να έχω περισσότερη αντοχή και να δοκιμάσω περισσότερα πράγματα έξω από τα συνηθισμένα. Τον θαύμαζα τον Φρανκ. Πριν δω την ταινία πάντα ευχόμουν να μπορούσα να αλλάξω φύλο κατά βούληση και ήταν πολύ ωραίο να βλέπω κάποιον που μπορούσε, τουλάχιστον επιφανειακά, να το κάνει μπροστά στα μάτια μου».

• Διαβάστε επίσης: Σλοβακία: Ως «τρομοκρατική ενέργεια» θα αντιμετωπιστεί η διπλή δολοφονία έξω από γκέι μπαρ της Μπρατισλάβας

Αυτά έγραφε πριν λίγο καιρό και η τρανς συγγραφέας Alice Collins για το Rocky Horror Picture Show, περιγράφοντας το πώς η ταινία δημιούργησε ένα ασφαλές περιβάλλον για πολλά άτομα της κοινότητάς της σε μια εποχή που δεν υπήρχε υποστήριξη από πουθενά. Αυτή η ασφαλής γωνιά έβαλε τα θεμέλια ώστε πολλά άτομα να βρουν αργά αλλά σταθερά την ταυτότητά τους. Και να τη διεκδικήσουν.

Είναι αλήθεια πως αυτή η ταινία σήμερα -έτσι- μάλλον δεν θα γυριζόταν. Και αυτό είναι καλό. Το ’70 όμως τα μέλη της LGBTQ+ κοινότητας ζούσαν μέσα σε μια μοναχική έρημο, είτε αντιλαμβάνονταν τον εαυτό τους είτε ακόμα τον αναζητούσαν. Δεν υπήρχαν αναφορές, δεν υπήρχε κάπου η εικόνα ενός ατόμου που ένιωθαν ότι τους μοιάζει. Και δεν μπορούσαν να βγουν έξω, στον δρόμο, στην πραγματική ζωή να συναντήσουν κι άλλους σαν αυτούς γιατί η κάθε ντουλάπα χωράει μόνο έναν. Όπως λοιπόν κι αν μας φαίνεται σήμερα η φιγούρα του Φρανκ, σίγουρα στη ροή του χρόνου περισσότερο καλό έκανε παρά κακό.