Ποιος αντέχει τον συμβιβασμό με την Τουρκία;

«Όταν επενδύεις διαρκώς σε απειλές, θα έρθει η στιγμή που θα πρέπει να κάνεις και κάτι. Και για αυτό πρέπει να πέσουν οι τόνοι», λένε οι διπλωμάτες και στις δύο πλευρές του Αιγαίου. Σημειώνουν δε ότι οι διπλωματικές λύσεις που προτείνονται σε Αθήνα και Άγκυρα πάντα έχουν ως βάση τον συμβιβασμό. Ο συμβιβασμός όμως σημαίνει αμοιβαίες υποχωρήσεις. Και σε προεκλογική περίοδο κανείς δεν είναι έτοιμος για κάτι τέτοιο.

Και για αυτό οι διπλωμάτες παραδέχονται ότι οι δικές τους λύσεις συνήθως δεν είναι τόσο δημοφιλείς όσο ορισμένων στρατιωτικών. Αντίθετα οι προτάσεις που αγγίζουν τα άκρα και προσεγγίζουν το λαϊκισμό, έχουν καλύτερη απήχηση στο κοινό, ιδιαίτερα αν οι κυβερνήσεις έχουν ανάγκη αλλαγής ατζέντας. Και σε αυτή την περίοδο όλοι σχεδόν έχουν ανάγκη για αλλαγή ατζέντας.

Και αυτό είναι το πιο επικίνδυνο. Αφού κανείς δεν μπορεί να κάνει αυτό το κρίσιμο «βήμα πίσω» που απαιτούν οι συνθήκες. Που επιβάλλει η ανάγκη για αποκλιμάκωση.

Ακόμα και αν οι διαμεσολαβητές έχουν ήδη μπει στο παιχνίδι και αναζητούν τη βαλβίδα εκτόνωσης. Σύμφωνα ωστόσο με κάποιους οι διαμεσολαβητές δεν είναι πάντα «έντιμοι», αφού ανάλογα με τα συμφέροντα τους μπορούν – και έχουν – λειτουργήσει και ως υποκινητές εντάσεων.

Το μείγμα των τριπλών εκλογών σε Ελλάδα – Κύπρο και Τουρκία το 2023 χαρακτηρίζεται «εκρηκτικό».

Το γεγονός δε ότι αυτές θα λάβουν χώρα εν μέσω της παγκόσμιας ενεργειακής και επισιτιστικής κρίσης που προκαλεί η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, κάνει την κατάσταση ακόμα πιο επικίνδυνη.

Σε ένα τέτοιο σκηνικό κάθε κίνηση μπορεί να εκληφθεί ως πρόκληση και αν η κρίση θεωρηθεί «χρήσιμη» να προκαλέσει εκτόνωση.

Πολύ περισσότερο δε που στην Τουρκία οι δηλώσεις εναντίον της Ελλάδας έχουν εξελιχθεί σε μία επικίνδυνη «μόδα» που ακολουθούν κυβέρνηση και αντιπολίτευση και δύναται να δηλητηριάσει την κοινή γνώμη. Ακόμα και αν προς το παρόν οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο τουρκικός λαός δεν κατατάσσει τους έλληνες στους «εχθρούς».

Αρμόδιες πηγές τόσο από την Άγκυρα όσο και την Αθήνα δεν κρύβουν την ανησυχία τους, όχι για ένα σχεδιασμένο «θερμό επεισόδιο», αλλά για ένα «ατύχημα» έστω και περιορισμένης έντασης, που ωστόσο θα ανοίξει τους ασκούς του Αιόλου.

Υπογραμμίζουν δε ότι η κατάσταση ισορροπεί σε μία κλωστή, με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις να μοιάζουν να βρίσκονται σε μία περίεργη «αίθουσα αναμονής» για την έκρηξη. Στόχος είναι να βρεθεί άμεσα η έξοδος κινδύνου.

Γιατί σε ένα επεισόδιο, ακόμα και υπό τη μορφή ατυχήματος οι υποχωρήσεις θα επιβληθούν. Και ο συμβιβασμός θα είναι πιο επώδυνος.

Η Τουρκία μπορεί να δηλώνει έτοιμη για διάλογο, ακόμα και για «αμοιβαίες υποχωρήσεις» με στόχο έναν «έντιμο συμβιβασμό», ωστόσο οι δηλώσεις και οι απειλές Ερντογάν δείχνουν με έμφαση το αντίθετο.

Ο συμβιβασμός είναι δύσκολη λέξη και για την Αθήνα. Όχι στη συζήτηση, στο διά ταύτα. Την ώρα των υπογραφών.

Και πριν σπεύσετε να δείξετε με το δάχτυλο τους απέναντι, σκεφτείτε τη βαρύτητα αυτού του συμβιβασμού και κοιτάξτε στο πρόσφατο παρελθόν.