Η ιστορία του μικρότερου αγοριού που καταδικάστηκε άδικα για φόνο

γράφει η Βασιλίνα Ριστάνη*

«Τζόρτζ Στίνεϊ, Τζούνιορ. Οκτώβριος 21, 1929 – Ιούνιος 16, 1944. Καταδικάστηκε άδικα, εκτελέσθηκε παράνομα από τη Νότια Καρολίνα. Η ετυμηγορία ανακλήθηκε με δικαστική απόφαση της 16ης Δεκεμβρίου 2014», αυτή είναι η επιγραφή στον τάφο του αδικοχαμένου παιδιού.

Στο λάθος μέρος τη λάθος στιγμή

Τον Μάρτιο του 1944, βαθιά στο Νότο, η αστυνομία ήρθε για τον 14χρονο Τζορτζ Στίνεϊ Τζούνιορ. Η μικρή του αδελφή κρυβόταν στο κοτέτσι της οικογένειας πίσω από το σπίτι τους στο Αλκολού, μια φυλετικά διαχωρισμένη πόλη-μύλος στη Νότια Καρολίνα. Οι αστυνομικοί πέρασαν χειροπέδες στον Τζορτζ και στον μεγαλύτερο αδελφό του, τον Τζόνι, και τους πήραν μαζί τους.

• Διαβάστε επίσης: Σύνδρομο Sanphilippo: Η συγκινητική ιστορία της Χέιντιν που πάσχει από ανίατη παιδική άνοια

Δύο νεαρά λευκά κορίτσια είχαν βρεθεί άγρια δολοφονημένα, χτυπημένα στο κεφάλι με ένα σιδηροδρομικό καρφί και πεταμένα σε ένα χαντάκι γεμάτο νερό. Ο ίδιος και η μικρή του αδελφή, που ήταν μαύροι, λέγεται ότι ήταν οι τελευταίοι που τις είδαν ζωντανές. Οι αρχές άφησαν αργότερα ελεύθερο τον μεγαλύτερο Στίνεϊ – και έστρεψαν την προσοχή τους στον Τζορτζ.

«Οι Αρχές έψαχνε κάποιον για να ρίξει το φταίξιμο, οπότε χρησιμοποίησαν τον αδελφό μου ως αποδιοπομπαίο τράγο», εξιστορεί η αδερφή του Άμι. Στις 16 Ιουνίου 1944 εκτελέστηκε στην ηλεκτρική καρέκλα, αποτελώντας το νεότερο άτομο στη σύγχρονη εποχή που θανατώθηκε και μάλιστα άδικα. Η υπόθεση του Στίνεϊ βασάνιζε για χρόνια συνειδήσεις.

Εξιλαστήριο θύμα

Ο μικρός Τζορτζ ανακρίθηκε σε ένα μικρό δωμάτιο, μόνος – χωρίς τους γονείς του, χωρίς δικηγόρο. Η αστυνομία υποστήριξε πως το αγόρι ομολόγησε ότι σκότωσε την Μπέτι Τζουν Μπίνικερ, 11 ετών, και τη Μαίρη Έμμα Τέιμς, 8 ετών. Τον οδήγησαν εσπευσμένα σε δίκη.

Μετά από μια δίωρη δίκη και μια 10λεπτη σύσκεψη των ενόρκων, ο Στίνεϊ καταδικάστηκε για φόνο στις 24 Απριλίου και καταδικάστηκε σε θάνατο με ηλεκτροπληξία. Εκείνη την εποχή, τα 14 έτη ήταν η ηλικία της ποινικής ευθύνης. Ο δικηγόρος του, μια τοπική πολιτική προσωπικότητα, επέλεξε να μην ασκήσει έφεση.

Η αρχική δίκη του Στίνεϊ, τα αποδεικτικά στοιχεία – ή η έλλειψή τους – και η ταχύτητα με την οποία καταδικάστηκε, φάνηκε να καταδεικνύουν πώς το νεαρό μαύρο αγόρι καταδικάστηκε από ένα αμιγώς λευκό δικαστικό σύστημα.

Κατά τη διάρκεια της μονοήμερης δίκης, η υπεράσπιση κάλεσε λίγους ή και καθόλου μάρτυρες. Δεν υπήρξε γραπτή καταγραφή ομολογίας. Σήμερα, οι περισσότεροι άνθρωποι που θα μπορούσαν να καταθέσουν έχουν πεθάνει και τα περισσότερα αποδεικτικά στοιχεία έχουν χαθεί προ πολλού.

Η δικαίωση άργησε 70 χρόνια

Η καταδίκη του Τζορτζ Στίνεϊ για φόνο ακυρώθηκε επίσημα το 2014, μα ήταν πια πολύ αργά. Τα αδέλφια του, ωστόσο, συνέχισαν να παλεύουν για δικαιοσύνη. Ισχυρίστηκαν ότι τον εξανάγκασαν να ομολογήσει για ένα έγκλημα που δεν είχε διαπράξει. Στην πραγματικότητα είχε άλλοθι: την ώρα των φόνων, βρισκόταν με την αδελφή του και πρόσεχε την αγελάδα της οικογένειας.

Ένας άνδρας με το όνομα Γουίλφορντ «Τζόνι» Χάντερ, ο συγκρατούμενος του Στίνεϊ, κατέθεσε για όσα του είχε εκμυστηρευτεί τότε στο κελί. «Τζόνι, δεν, δεν το έκανα», εξομολογήθηκε στον Χάντερ, «γιατί να με σκοτώσουν για κάτι που δεν έκανα;». Μετά από μήνες επανεξέτασης της υπόθεσης, η δικαστής Κάρμεν Τ. Μούλεν, ανέτρεψε τελικά την προηγούμενη ετυμηγορία.

Η θανατική ποινή του Τζόρτζ Στίνεϊ Τζούνιορ ήταν μια «μεγάλη και θεμελιώδης αδικία». Μπορεί η απόφαση να μην έφερε τον μικρό Τζορτζ πίσω στη ζωή, αλλά αποκατέστησε τη μνήμμη του, έστω και 70 χρόνια αργότερα. Τα αδέρφια του ήταν ευγνώμονες που έζησαν αρκετά για να το δουν να συμβαίνει.

«Ήταν σαν ένα σύννεφο που μόλις απομακρύνθηκε», δήλωσε η αδελφή του Κάθριν. «Όταν πληροφορηθήκαμε τα νέα, καθόμασταν με φίλους. Σήκωσα τα χέρια μου ψηλά και είπα: Σ’ ευχαριστώ, Θεέ μου! Κάποιος έπρεπε να ακούει. Είναι αυτό που θέλαμε όλα αυτά τα χρόνια».

* Η Βασιλίνα Ριστάνη σπουδάζει στη New Media Studies