Σαν σήμερα το 1987: Η «Μαύρη Δευτέρα» στη Wall Street

Ένας από τους μεγαλύτερους εφιάλτες των χρηματιστών σε ολόκληρο τον κόσμο, είναι να ζήσουν αυτό που συνέβη σαν σήμερα 19 Οκτωβρίου το 1987.

Η εικόνα είχε ως εξής: Χρηματιστές αυτοκτονούσαν πηδώντας από τα παράθυρα των γραφείων τους, επενδυτές έμπαιναν με όπλα στα γραφεία συναλλαγών, ενώ δισεκατομμύρια εξαφανίσθηκαν μέσα σε λίγες ώρες.

Τι ακριβώς συνέβη;

• Διαβάστε επίσης: 29 Οκτωβρίου 1929 : Η κατάρρευση της Γουόλ Στριτ – Η «Μαύρη Τρίτη»

Στις ΗΠΑ

Η Δευτέρα 19 Οκτωβρίου 1987 έμεινε στην ιστορία των χρηματιστηρίων ως Μαύρη Δευτέρα, επειδή εκείνη την ημέρα ο δείκτης του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης καταβαραθρώθηκε κατά 508 μονάδες ή 22,6%. Το μεγαλύτερο ημερήσιο κραχ που γνώρισε η Wall Street.

Έντεκα από τις 30 μετοχές του Dow Jones δεν εμφανίστηκαν καθόλου στο ταμπλό των συναλλαγών την πρώτη ώρα της διαπραγμάτευσης. Εξανεμίστηκαν πάνω από 1 τρισ. δολάρια από την χρηματιστηριακή αγορά.

Η υστερία εξαπλώθηκε σε όλα τα χρηματιστήρια, σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής. Σε λιγότερο από δύο έτη οι μετοχές είχαν επιστρέψει στα υψηλά της περιόδου πριν το κραχ. O S&P 500 πέρασε πάνω από το προηγούμενο ρεκόρ που σημείωσε στις 25 Αυγούστου 1987, στις 26 Ιουλίου 1989.

Στην Ευρώπη

Σημαντικές απώλειες κατέγραψαν οι κυριότερες χρηματιστηριακές αγορές της Ευρώπης, με τον δείκτη FTSE στο Λονδίνο να υποχωρεί 7,85%.

Στο Παρίσι, ο δείκτης Cac είχε απώλειες 9,04%. Μάλιστα, την περίοδο μετά τα πλήγματα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στις ΗΠΑ, η υψηλότερη ημερήσια απώλεια, που καταγράφηκε στην παρισινή αγορά, ήταν -7,39%. Ομοίως, και στη Φρανκφούρτη σημαντική πτώση παρουσίασε ο δείκτης Dax, που εμφάνισε απώλειες 7,07%, ενώ σημαντικές απώλειες υπήρξαν και στο χρηματιστήριο του Άμστερνταμ, με τον κύριο δείκτη AEX να υποχωρεί κατά 9,14%.

Στο Χρηματιστήριο Αθήνας

Στην Αθήνα, σημαντικές απώλειες κατέγραψε ο γενικός δείκτης σε ποσοστό 5,85%, κλείνοντας τότε στις 2.640,78 μονάδες. Η αξία των συναλλαγών διαμορφώθηκε σε 247,2 εκατ. ευρώ, με προσυμφωνημένες συναλλαγές συνολικού ύψους 2,7 εκατ. ευρώ.

Πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Τα Νέα»

Στην Ασία

Σημαντικές απώλειες παρουσίασαν την πρώτη ημέρα της εβδομάδας οι τιμές των μετοχών στις αγορές της Ασίας-Ειρηνικού, καθώς οι επενδυτές έδειχναν να προβληματίζονται για το ενδεχόμενο διεθνούς οικονομικής ύφεσης.

Με μεγάλη πτώση έκλεισε το Χρηματιστήριο του Τόκιο με τον δείκτη Nikkei να υποχωρεί κατά 4,25%, το χαμηλότερο επίπεδο που είχε φτάσει τα τελευταία τέσσερα χρόνια πριν την «Μαύρη Δευτέρα». Ο μετοχικός δείκτης MSCI Asia-Pacific (χωρίς την Ιαπωνία) κατέγραψε μεγάλες απώλειες 5,3%, με αιχμή τις χρηματοοικονομικές εταιρείες. Η ανησυχία στην Ασία προκαλείται και από τη μεγάλη πτώση της απασχόλησης στις ΗΠΑ, που αποτελεί τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο των ασιατικών χωρών.

• Διαβάστε επίσης: Παγκόσμιο κραχ στην οικονομία: Ολα δείχνουν σκηνικό… 1930

Ενίσχυση ωστόσο παρουσίασε ότε το γιεν έναντι του δολαρίου, στα 103,74 γιεν ανά δολάριο, καθώς οι επενδυτές αναζητούσαν ασφαλέστερες επενδύσεις.

Οι αιτίες

Ανάμεσα στις αιτίες που καταγράφηκαν ήταν οι εξής:

•  Οι πολύ υψηλές αποτιμήσεις. Οι μετοχές κινήθηκαν έντονα ανοδικά στο μεγαλύτερο μέρος του 1987, αναρριχώμενες σε επίπεδα που οι τιμές προηγούνταν κατά πολύ των επιχειρηματικών κερδών.
• Οι αποδόσεις των ομολόγων και γενικότερα των επιτοκίων ήταν μεγαλύτερες από εκείνες των μετοχών. Κάτι που φαινόταν ιδιαίτερα στα μακροπρόθεσμα ομόλογα και τα ενυπόθηκα δάνεια. Η απόδοση των ομολόγων του Αμερικάνικου Δημοσίου 30ετούς διάρκειας έφτασε το 10,4% δύο μέρες πριν την κατάρρευση από 8% που ήταν τον Ιανουάριο του 1987. Αντίστοιχα η απόδοση των μετοχών, εκφρασμένη από τα κέρδη ανά μετοχή σαν ποσοστό των τρεχουσών τιμών, έπεσε κάτω από το 5% στα τέλη Αυγούστου παρουσιάζοντας μεγάλη απόκλιση από την αντίστοιχη απόδοση των ομολόγων).
• Υπήρχαν ακόμη ανησυχίες για τις επιπτώσεις στην οικονομία και την αγορά από την ένταση και τις εχθροπραξίες στον Περσικό Κόλπο, μεταξύ Ιράν και Ιράκ.

Ο πιο γνωστός χαμένος από εκείνη την «ζημιά» ήταν ο Τζορτζ Σόρος, ο οποίος είχε προβλέψει κραχ, αλλά είχε αστοχήσει στο γεωγραφικό πλάτος και μήκος. Το είχε τοποθετήσει στο Τόκιο.