Άμεση αντιμετώπιση στα εμφράγματα, όχι όμως και στα εγκεφαλικά

Ελπίδες ότι στο άμεσο μέλλον θα μπορούμε να προβλέψουμε ένα επερχόμενο έμφραγμα, δίνει η τεχνητή νοημοσύνη, η οποία στόχο έχει να εξατομικεύσει τον κίνδυνο για κάθε ασθενή με βάση τα αποτελέσματα από γενετικές ή απεικονιστικές εξετάσεις, που δείχνουν τα επίπεδα της φλεγμονής στα αγγεία του.

Μέχρι τότε, στην Ελλάδα, περισσότερα από τα τρία τέταρτα των περιστατικών εμφράγματος αντιμετωπίζονται άμεσα με αγγειοπλαστική και τοποθέτηση στεντ, καλύπτοντας ικανοποιητικά τις ανάγκες του πληθυσμού.

Στον αντίποδα όμως, 20-40% των καρδιολογικών περιστατικών συμβαίνουν αιφνίδια, χωρίς καμία προειδοποίηση ή κάποιο ιατρικό ιστορικό και οι άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους, πριν οι γιατροί προλάβουν να παρέμβουν. Αυτό αφορά όχι μόνο τα εμφράγματα, αλλά και βαλβιδοπάθειες ή κολπική μαρμαρυγή.

Τα παραπάνω τόνισαν ο πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας Ιωάννης Κανακάκης, ο τ. πρόεδρος της ΕΚΕ και ομ. Καθηγητής Καρδιολογίας Ιωάννης Γουδέβενος και ο καθηγητής Καρδιολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και πρόεδρος της Βρετανικής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης Χαράλαμπος Αντωνιάδης, με αφορμή το 43ο Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο που πραγματοποιείται στις 20-33 Οκτωβρίου στο Μέγαρο Μουσικής.

Ο κ. Αντωνιάδης, αναφερόμενος στη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης σημείωσε ότι μπορεί να οδηγήσει στην εξαγωγή συμπερασμάτων που το ανθρώπινο μάτι δεν μπορεί να δει. Χαρακτηριστική περίπτωση εφαρμογής της είναι η αξονική στεφανιογραφία όπου στη Μ. Βρετανία πάνω από 200.000 αξονικές στεφανιογραφίες το χρόνο δεν δείχνουν σημαντικές αθηρωματικές πλάκες σε ποσοστό 85%. Η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στις αξονικές στεφανιογραφίες για την αξιολόγηση του κινδύνου σε συνδυασμό με τους λοιπούς επιβαρυντικούς παράγοντες διερευνάται σε κλινική μελέτη με 250.000 ασθενείς, ενώ οι πρώτες εφαρμογές μέσω του Βρετανικού Συστήματος Υγείας δείχνουν ότι μπορεί να προλάβει πάνω από 20.000 εμφράγματα και να μειώσει το κόστος περίθαλψης κατά 50 εκατ. λίρες το χρόνο.

Καρδιά και κοροναϊός

Αντίστοιχα, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να προβλέψει τη θνησιμότητα από κοροναϊό, μελετώντας τη φλεγμονή των αγγείων και την καταιγίδα των κυτταροκινών, αλλά και τον κίνδυνο θρομβώσεων, καθώς και την ανάγκη χορήγησης δεξαμεθαζόνης.

Ο συνδυασμός των καινούριων τεχνολογιών, όπως της τεχνητής νοημοσύνης και της αξονικής στεφανιογραφίας αναμένεται να επιτρέψουν ασφαλείς προβλέψεις για έμφραγμα του μυοκαρδίου, να προσδιορίσουν τις αναγκαίες θεραπείες για κάθε ασθενή ξεχωριστά, ώστε να υπάρξει αποτελεσματική πρόληψη, αλλά και να εντοπίσει τους ασθενείς με COVID – 19 που κινδυνεύουν από θρόμβωση, ώστε να λάβουν δεξαμεθαζόνη καθώς την χρειάζονται πραγματικά.

Εμφράγματα και πρόληψη

Μέχρι την εφαρμογή των νέων αυτών τεχνολογιών, στη χώρα μας, τα περιστατικά εμφράγματος αντιμετωπίζονται ικανοποιητικά, καθώς το 77% των περιστατικών αντιμετωπίζονται με πρωτογενή αγγειοπλαστική και τοποθέτηση στεντ, όπως έδειξε καταγραφή σε 52 νοσοκομεία της χώρας. Στη μελέτη αυτή αναφέρθηκε ο πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας Ιωάννης Κανακάκης, τονίζοντας ότι με την πρωτογενή πρόληψη, το 70-80% των καρδιαγγειακών νοσημάτων μπορούν να προληφθούν, οπότε θα πρέπει να αποφεύγουμε τους παράγοντες κινδύνου, όπως κάπνισμα, αλκοόλ, κακή διατροφή, έλλειψη γυμναστικής κλπ. Πρόσθεσε πως στη δευτερογενή πρόληψη υπάρχουν δυνατότητες φαρμακευτικής αντιμετώπισης της υπεριλιπιδαιμίας, αλλά και της καρδιακής ανεπάρκειας, ενώ οι σύγχρονες ψηφιακές εφαρμογές μπορούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση αρρυθμιών και στην απομακρυσμένη παρακολούθηση καρδιοπαθών.

Χωρίς προειδοποίηση

Ο τ. πρόεδρος της ΕΚΕ ομ. Καθηγητής Ιωάννης Γουδέβενος, τόνισε ότι παρά την πρόοδο που έχει συντελεστεί μέχρι στιγμής, το 20-40% των καρδιακών επεισοδίων συμβαίνει σε ασθενείς που δεν έχουν ιστορικό καρδιαγγειακών παθήσεων και το χειρότερο είναι ότι συμβαίνουν αιφνίδια, χωρίς καμία προειδοποίηση, και καταλήγουν χωρίς να προλάβουμε να βοηθήσουμε. Όχι μόνο οι κλασσικοί παράγοντες  κινδύνου, αλλά και παθήσεις (βαλβιδοπάθειες, κολπική μαρμαρυγή) παραμένουν αδιάγνωστες ή θεραπεύονται ελλιπώς.

Το ένα τρίτο των ηλικιωμένων δεν γνωρίζει ότι έχει κολπική μαρμαρυγή. Χωρίς σωστή  διάγνωση, ο ασθενής δεν θα λάβει την κατάλληλη συμβουλή, θεραπεία και αντιμετώπιση. Στη μη διάγνωση είναι και η λάθος διάγνωση (ιατρικό λάθος).

Αμελούν τη θεραπεία

Ο κ. Γουδέβενος σημείωσε πως πρόσφατες μελέτες δείχνουν σημαντικά κενά στη χρήση θεραπειών πρώτης γραμμής όπως οι στατίνες, καθώς οι μισοί ασθενείς τις διακόπτουν μετά  τον πρώτο χρόνο, ενώ μόνο οι μισοί υπερτασικοί ρυθμίζουν την πίεσή τους. Αντίστοιχα, το 30%  διακόπτει κάθε αντιπηκτική αγωγή στα 2 χρόνια.

Τα εμπόδια στη συμμόρφωση έχουν να κάνουν με χαρακτηριστικά του ασθενή, του γιατρού και των συστημάτων υγείας.

Εμπόδια στις  προχωρημένες θεραπείες

Ο κ. Γουδέβενος αναφέρθηκε και σε ένα ακόμη εμπόδιο, στις ειδικές καρδιαγγειακές θεραπείες που έχουν θέση όταν η νόσος εξελίσσεται.  Συσκευές υποστήριξης στη καρδιακή ανεπάρκεια, μεταμόσχευση καρδιάς ή σωτήριες θεραπείες στα εγκεφαλικά, όπως η θρομβόλυση ή θρομβεκτομή στη χώρα μας εφαρμόζονται σε πολύ μικρό ποσοστό, εξαιτίας της έλλειψης κατάλληλων κέντρων και της αδυναμίας συνεννόησης των ιατρικών ειδικοτήτων μεταξύ τους.

Ένα ακόμη εμπόδιο που παρατηρούν οι ασθενείς, είναι το θέμα του κόστους, όπου δεν απολαμβάνουν όλοι την ίδια βελτιωμένη φροντίδα, με επακόλουθο τις διαφορές στη θνησιμότητα και στην πορεία της υγείας τους.