Τουρκία: Γιατί ο πόλεμος με την Ελλάδα παραμένει απίθανος

Τα ελληνοτουρκικά συνεχίζουν να απασχολούν τα διεθνή ΜΜΕ αφού ειδικά το τελευταίο διάστημα οι σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας έχουν χειροτερέψει και η ένταση έχει αυξηθεί.

Ωστόσο, σύμφωνα με το alaraby.co.uk, ένας πόλεμος ανάμεσα στις δύο χώρες παραμένει απίθανος. Στην ανάλυσή του, το συγκεκριμένο μέσο αναφέρει ότι ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συνεχίζει να απειλεί την Ελλάδα. Κάποιες φορές η απειλή είναι έμμεση, όπως όταν ο Ερντογάν αναφέρεται στον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ που νίκησε τον ελληνικό στρατό το 2022.

• Διαβάστε επίσης: «Η Ευρώπη δίνει δύναμη στην Ελλάδα να αποτρέπει τη μετανάστευση με βία και θάνατο» λέει ο Σοϊλού

Άλλες φορές η απειλή είναι πιο άμεση: «Μπορεί να έρθουμε ξαφνικά μια νύχτα», είπε νωρίτερα μέσα στον Οκτώβριο.

Τι διεκδικούν Τουρκία και Ελλάδα

Επισήμως, οι εντάσεις συνεχίζουν να έχουν να κάνουν με τα σύνορα και τα κυριαρχικά δικαιώματα στην ανατολική Μεσόγειο.

Η Τουρκία εγείρει αξιώσεις σε θαλάσσιες περιοχές που, σύμφωνα με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, η Ελλάδα και η Κύπρος δικαιούνται ως Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ), σημειώνεται στην ανάλυση του alaraby.co.uk.

Η Ελλάδα πρότεινε να διευθετηθεί η διαφορά για τις ΑΟΖ από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Η κυβέρνηση της Άγκυρας έχει μέχρι στιγμής αρνηθεί να το πράξει – πιθανώς από την ανησυχία ότι μια διαιτητική απόφαση θα μπορούσε να αποβεί εις βάρος της Τουρκίας, τονίζεται.

Η αξία αυτών των περιοχών βασίζεται στα κοιτάσματα φυσικού αερίου που φαίνεται να υπάρχουν εκεί. Ωστόσο, η Τουρκία δεν αναγνωρίζει τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας. Επιπλέον, η Άγκυρα έχει αμφισβητήσει πρόσφατα και την ελληνική κυριαρχία σε νησιά του Αιγαίου, όπως η Ρόδος, η Κως, η Λέσβος και η Σάμος και υποστηρίζει ότι η Αθήνα έχει αναπτύξει παράνομα στρατό, παραβιάζοντας τις συνθήκες της Λωζάννης (1923) και των Παρισίων (1947), οι οποίες εγγυώνται την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών.

Η Ελλάδα, από την άλλη πλευρά, υποστηρίζει ότι ο στρατός αποτελεί μέρος του δικαιώματός της για αυτοάμυνα, δεδομένης της απειλής που συνιστά η Τουρκία, σύμφωνα με την Αθήνα.

Απρόβλεπτες καταστάσεις

Όπως έχει διδάξει επανειλημμένα η ιστορία, τέτοιες καταστάσεις και τα αποτελέσματά τους είναι ευμετάβλητα και συνεπώς δύσκολο να προβλεφθούν. Ο πόλεμος δεν μπορεί ποτέ να αποκλειστεί εντελώς. Για παράδειγμα, ένα πιθανό αεροπορικό ατύχημα, που βασίζεται σε ανθρώπινο λάθος ή σε μια απλή παρεξήγηση, θα μπορούσε να είναι αρκετό για να κλιμακώσει την κατάσταση.

Τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη έχουν παραβιάσει επανειλημμένα τον ελληνικό εναέριο χώρο και έχουν αναγκαστεί να επιστρέψουν πίσω μετά από αναχαιτίσεις από ελληνικά στρατιωτικά αεροσκάφη. Η Άγκυρα, με τη σειρά της, κατηγόρησε την Ελλάδα για «εχθρική ενέργεια» αφού η Αθήνα σημάδεψε με το πυραυλικό της σύστημα S-300 τουρκικά αεροσκάφη τον Αύγουστο.

Γιατί ο πόλεμος δεν είναι στο «τραπέζι»

Πρώτον, ο Ερντογάν δεν μπορεί να αντέξει έναν πόλεμο εναντίον της γειτονικής χώρας, σημειώνεται στη συγκεκριμένη ανάλυση. Άλλωστε, ένας πόλεμος εναντίον της Ελλάδας, μέλους της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, θα κατέληγε, τουλάχιστον, σε κάποιας μορφής διεθνή απομόνωση.

«Πράγματι, (σ.σ. είναι) σχεδόν αδύνατη μια πραγματική ολοκληρωτική σύγκρουση μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας, καθώς και οι δύο είναι μέλη του ΝΑΤΟ και κανείς δεν θα προβεί σε τέτοιου είδους παράλογες κινήσεις», δήλωσε στην εφημερίδα The New Arab ο Έρντι Οζτούρκ, αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων στο Μητροπολιτικό Πανεπιστήμιο του Λονδίνου.

Δεύτερον, μια ματιά στην Τουρκία εξηγεί γιατί οι απειλές είναι κυρίως για το θεαθήναι, λαμβάνοντας υπόψη τις κρίσιμες εκλογές του επόμενου έτους.

«Περισσότεροι από 60 εκατομμύρια Τούρκοι ψηφοφόροι προετοιμάζονται για τις διπλές (σ.σ. βουλευτικές και προεδρικές) εκλογές που έχουν προγραμματιστεί να διεξαχθούν το αργότερο τον Ιούνιο του 2023. Αναμφισβήτητα, πρόκειται για τις πιο κρίσιμες εκλογές στην ιστορία της Δημοκρατίας, που σηματοδοτούν την ημερομηνία για μια συλλογική επιλογή, καθώς η χώρα γιορτάζει την εκατονταετηρίδα της. Το αποτέλεσμα θα καθορίσει την πορεία της Τουρκίας», σημείωσε ο Οζτούρκ.

Καταρρακωμένα τα ποσοστά αποδοχής του Ερντογάν

Τα ποσοστά αποδοχής του Ερντογάν και του κόμματός του δεν ήταν ποτέ χειρότερα κατά τη διάρκεια της θητείας του που φτάνει τις δύο δεκαετίες. Ο κύριος λόγος είναι η καταστροφική οικονομική κατάσταση, με την Τουρκία να αντιμετωπίζει πληθωρισμό 83%.

«Ο Ερντογάν, λόγω της οικονομικής κατάστασης στην Τουρκία, δεν βρίσκεται σε πολύ καλή θέση και υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να χάσει τις εκλογές και ως εκ τούτου πρέπει να χρησιμοποιήσει κάθε εργαλείο που διαθέτει», δήλωσε ο Οζτούρκ.

«Υπό αυτές τις συνθήκες, χρειάζεται να ενσωματώσει τις εθνικιστικές και ισλαμιστικές ομάδες στην Τουρκία, και ως εκ τούτου έχει δημιουργήσει ένα διαφορετικό επίπεδο έντασης με την Ελλάδα. Επιπλέον, με τον τρόπο αυτό, ο Ερντογάν ενσωματώνει κάποιες από τις εθνικιστικές ομάδες στο εσωτερικό του κράτους, όπως οι υποστηρικτές του εθνικιστικού κόμματος MHP και οι ευρασιατιστές».

Διάλογος γιοκ

Με την ολοένα και πιο επιθετική ρητορική προς την Ελλάδα, ο Ερντογάν προσπαθεί, ως εκ τούτου, να αποσπάσει την προσοχή από την οικονομική κρίση και να κινητοποιήσει τη βάση του. Κατά συνέπεια, το ενδιαφέρον του για τη μείωση της έντασης με την Ελλάδα είναι συνεπώς σχετικά ελάχιστο.

Κατά τη διάρκεια της Ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής στην Πράγα την περασμένη εβδομάδα, ο Ερντογάν δήλωσε: «Δεν έχουμε τίποτα να συζητήσουμε με την Ελλάδα», αφού είχε ήδη διακόψει όλες τις πολιτικές επαφές με την Αθήνα την άνοιξη και είχε δηλώσει ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δεν υπάρχει πλέον γι’ αυτόν.

Εν τω μεταξύ, ούτε ο Μητσοτάκης έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για έναν ουσιαστικό διάλογο με τον Ερντογάν. Γνωρίζει επίσης ότι το συντηρητικό κόμμα του, η Νέα Δημοκρατία, και οι περισσότεροι ψηφοφόροι του αντιτίθενται στις διαπραγματεύσεις για την επίλυση της ελληνοτουρκικής διένεξης. Και η Ελλάδα, επίσης, θα πραγματοποιήσει βουλευτικές εκλογές το 2023, τονίζεται στη συγκεκριμένη ανάλυση.

Ακόμη πιο σημαντική είναι η διαμεσολάβηση διεθνών παραγόντων. Κατά τη διάρκεια της κρίσης των Ιμίων το 1996, όταν ξέσπασαν μικρές στρατιωτικές συγκρούσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας για δύο ακατοίκητα νησιά, το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ απέτρεψαν την περαιτέρω κλιμάκωση, αναφέρει το alaraby.co.uk.

Αν η κατάσταση επιδεινωθεί…

Εάν η τρέχουσα κατάσταση επιδεινωθεί, μπορεί κανείς να περιμένει από το ΝΑΤΟ να προβεί σε μια σαφή δήλωση. Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία δεν μπορεί να επιτρέψει στη Συμμαχία να αντιμετωπίσει μια εσωτερική σύγκρουση που ξεφεύγει από τον έλεγχο μεταξύ δύο κρατών μελών με σκοπό την επιτυχία στις εσωτερικές εκλογές.

Προς το παρόν, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ προσπαθεί να παραμείνει ουδέτερος στη σύγκρουση και αποφεύγει οτιδήποτε θα μπορούσε να υποδηλώσει ότι τάσσεται υπέρ ενός από τα δύο κράτη μέλη. Αλλά στο εσωτερικό της Συμμαχίας, η δυσαρέσκεια για την Τουρκία αυξάνεται.

Ο Ερντογάν όχι μόνο εμποδίζει την εισδοχή της Σουηδίας και της Φινλανδίας, αλλά σκέφτεται επίσης να ενταχθεί στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης, ένα είδος αντι-ΝΑΤΟ που περιλαμβάνει την Κίνα, όπως και τη Ρωσία και το Ιράν.

«Φαίνεται ότι η ένταση θα παραμείνει στο ίδιο επίπεδο μέχρι τις τουρκικές εκλογές», δήλωσε ο Οζτούρκ. Πράγματι, φαίνεται ότι ο Ερντογάν είναι πιθανό να συνεχίσει την τρέχουσα στρατηγική της σκληρής ρητορικής του, χωρίς ποτέ να το παρατραβήξει, σε μια προσπάθεια να εξασφαλίσει την προεδρία το επόμενο έτος, καταλήγει το alaraby.co.uk.