Ο καθηγητής Δημήτρης Λυβάνιος για τα Σεπόλια: «Κακοποιήσεις ανηλίκων συνέβαιναν πάντα -Ο ρόλος των social media»

Ο Δημήτρης Λυβάνιος, Επίκουρος Καθηγητής Νεότερης Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο ΑΠΘ στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, σε ανάρτησή του, εξηγεί γιατί το θέμα της 12χρονης στα Σεπόλια μονοπωλεί την επικαιρότητα.

Εξηγεί επίσης, παίρνοντας και το παράδειγμα της διάδοσης fake news για τους Εβραίους τον 15ο αιώνα, με την ανάπτυξη της τυπογραφίας, τη σημασία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για την σημερινή κατάσταση.

• Διαβάστε επίσης: Αυτές είναι οι επτά πιο δημοφιλείς θεωρίες συνωμοσίας στην πρόσφατη ιστορία

Αναλυτικά η ανάρτησή του:

Kαθώς η επικαιρότητα μονοπωλείται από τη φρικώδη ιστορία με την ανήλικη, που συχνά οδηγεί στην εντύπωση ότι είμαστε μια κοινωνία παιδοβιαστών, μου επιτέθηκε μια σκέψη: τι μπορούμε να μάθουμε για την ιστορία αυτή από την εξέλιξη του ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΥ τον 15ο αιώνα;

Οι χριστιανοί του μεσαίωνα, ως γνωστόν, είχαν έντονο αντισημιτισμό αλλά αυτός γνώρισε μια πραγματική έκρηξη τον 15ο αιώνα, όταν σε ολόκληρη την αγία ρωμαϊκή αυτοκρατορία είχαμε εκτοπίσεις εβραίων. Ένας από τους βασικούς λόγους γι αυτήν την εξέλιξη ήταν η χρήση της ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑΣ στην διάδοση αντισημιτικών φέικ-νιούζ όπως το ότι οι εβραίοι πίνουν το αίμα χριστιανικών παιδιών. Η τυπογραφία επέτρεψε την ταχύτατη διάδοση τους σε τεράστια γεωγραφική έκταση και επιπλέον δημιούργησε ένα κοινό αντισημιτικό αφήγημα σε πληθυσμούς που μέχρι τότε δεν είχαν ιδέα για τις αντιλήψεις που υπήρχαν για τους εβραίους σε πιο μακρινές περιοχές. Η τυπογραφία ανέδειξε σε σημαντικό βαθμό τον «νεοτερικό» αντισημιτισμό που ξέρουμε σήμερα.

Η σημερινή κατάσταση έχει ενδιαφέρουσες αναλογίες με τα παραπάνω: κακοποιήσεις ανηλίκων συνέβαιναν, προφανώς, και σε παλαιότερες εποχές, και ιδίως μετά το 1950 όταν πλήθος από «ψυχοκόρες», «υπηρέτριες», ή και «δουλικά» έφθαναν στην Αθήνα από την επαρχία. Τότε, όμως, το σύστημα επικοινωνίας ήταν σχετικά κλειστό (υπήρχε μόνον ο Τύπος και το ελεγχόμενο ραδιόφωνο και στη συνέχεια η ελεγχόμενη τηλεόραση). Αυτό συνεχίστηκε μέχρι και την είσοδο στο μιντιακό τοπίο αρχικά της ιδιωτικής τηλεόρασης και πιο πρόσφατα των ΜΚΔ.

Σήμερα, δημιουργούνται (έστω και εφήμερα) αντιλήψεις και αφηγήματα που δεν θα μπορούσαν να έχουν την ίδια διάδοση 30 ή 40 χρόνια πριν, όπως και τον 15ο αιώνα παγιώθηκαν συγκεκριμένα αντισημιτικά στερεότυπα, κάτι που δεν θα μπορούσε να γίνει πριν την εμφάνιση της τυπογραφίας. Κονκλούζον: αν δεν υπάρχει το μέσο, τότε το μήνυμα δεν παγιώνεται εύκολα, ούτε και γίνεται κτήμα μιας μεγάλης κοινότητας».