Χρειάστηκαν 45 ημέρες οικονομικού και πολιτικού χάους, που έφεραν τη Βρετανία -μια χώρα των G7- στο χείλος του δημοσιονομικού γκρεμού, μέχρι η ανεκδιήγητη Λιζ Τρας να δηλώσει χθες την παραίτησή της, περνώντας έτσι στην ιστορία όχι ως η «νέα Θάτσερ», όπως ονειρευόταν, αλλά ως η πιο βραχύβια πρωθυπουργός στα χρονικά της χώρας.

Δεδομένης της υπερφίαλης πολιτικής πορείας της μέχρι να «εισβάλει» στη Ντάουνινγκ Στριτ, «στρωμένη» με πλείστες όσες πολιτικές γκάφες και οπορτουνισμό -όπως καταμαρτυρούν οι εξελίξεις- οι προσδοκίες ήταν εξ αρχής χαμηλές για την πρωθυπουργική θητεία της.

Ένα «καυτό» πόστο που ανέλαβε πλήρως απροετοίμαστη σε μια κρίσιμη συγκυρία, χωρίς τη λαϊκή ψήφο, αλλά χάρη σε αυτή των εγγεγραμμένων μελών του συντηρητικού κυβερνώντος κόμματός της και, φυσικά, στην ώθηση που της έδωσαν οι συμμαχίες και οι ίντριγκες στην κοινοβουλευτική ομάδα των Τόρις.

Μπροστά στην ορατή πλέον εκλογική καταβαράθρωση, ήταν τελικά οι ίδιοι που της έδειξαν την πόρτα της εξόδου από την κομματική ηγεσία και την πρωθυπουργία, όπως συνέβη άλλωστε και με τους τέσσερις προηγούμενους, επίσης συντηρητικούς πρωθυπουργούς της Βρετανίας του Brexit.

Κάπως έτσι λοιπόν, σαν σε «μουσικές καρέκλες» πλην όμως στο «κατάστρωμα» ενός Τιτανικού -όπως φαντάζει αυτή τη στιγμή η βρετανική οικονομία- οι Τόρις καλούνται να εκλέξουν νέο αρχηγό και πρωθυπουργό.

Τον πέμπτο από τις τάξεις τους στα έξι χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από το δημοψήφισμα για το Brexit και τον τρίτο από τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές του 2019, ενόσω οι επόμενες αναμένονται το αργότερο έως τις αρχές του 2025…

Μια πολλαπλή κρίση

Προς αυτήν την κατεύθυνση και εν μέσω ενός κυκεώνα προκλήσεων εντός και εκτός της χώρας, η Βρετανία και ειδικά οι Συντηρητικοί δείχνουν να οδεύουν χωρίς «πυξίδα».

Με τη λιτότητα να αποτελεί καθεστηκυία στα 12 χρόνια της αδιάλλειπτης έως τώρα παραμονής τους στην εξουσία, η μοναδική σταθερά για το κόμμα δείχνει να είναι από το 2016 ένα κακοσχεδιασμένο Brexit.

Μπορεί μέσα στην «ομίχλη» του τότε δημοψηφίσματος να εξασφάλισε το 2019 -με συνευθύνη των Εργατικών- ιστορική πλειοψηφία στους Συντηρητικούς υπό τον Μπόρις Τζόνσον.

Όμως μελέτες επί μελετών έχουν πλέον καταδείξει ότι ο μετέπειτα κυβερνητικός χειρισμός του Brexit μείωσε την παραγωγικότητα και την ανάπτυξη της Βρετανίας, κάνοντας τους πολίτες της φτωχότερους, την κακοδιαχείριση της οικονομίας και τις κοινωνικές ανισότητες ακόμη πιο εμφανείς και τελικά -απουσία ενός στρατηγικού σχεδιασμού- την κοινωνία πεδίο οικονομικών πειραματισμών και την «βαριά καρέκλα» της πρωθυπουργίας «ρώσικη ρουλέτα».

Πέρα από τα πλείστα όσα πολιτικά και μη σκάνδαλα, «η Τερέζα Μέι επιδίωξε το ήπιο Brexit συν λιτότητα. Ο Μπόρις Τζόνσον το σκληρό Brexit συν τη δημοσιονομική επέκταση. Η Τρας το σκληρό Brexit και τη δημοσιονομική επέκταση», επισημαίνει ο Πολ Μέισον σε άρθρο του στο New European.

Τίποτε δεν έδειξε πρακτικά να λειτουργεί.

«Ο Ντέιβιντ Κάμερον και ο (τότε υπουργός Οικονομικών) Τζορτζ Όσμπορν επέφεραν λιτότητα σε μια κλίμακα που, στα δύο πρώτα χρόνια της, βύθισε την οικονομία σε στασιμότητα», αναφέρει. «Μόνο η Τράπεζα της Αγγλίας περιόρισε τη ζημιά, κόβοντας χρήμα αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων».

Η Τερέζα Μέι και ο Μπόρις Τζόνσον αντίστοιχα «πάλεψαν καθείς από την πλευρά του με την πραγματικότητα μετά το Brexit, εν μέσω πτώσης στο εμπόριο, στάσιμων επενδύσεων και στη συνέχεια της Covid-19, καταλήγοντας να δανειστούν σε τεράστια κλίμακα -βέβαιοι ότι μια χώρα με κυρίαρχο νόμισμα δεν μπορεί να καταρρεύσει και ότι όλες οι άλλες χώρες θα αναγκάζονταν να δανειστούν».

Νέος ηγέτης, παλιά ονόματα, ίδιες προκλήσεις

«Τώρα το μικρό κράτος είναι αποδεδειγμένα χίμαιρα» και «οι Συντηρητικοί είναι αντιμέτωποι με τη στιγμή ενός ιδεολογικού απολογισμού», γράφει ο Μέισον.

«Από τα συντρίμμια του συντηρητισμού πρέπει να συρθεί ένα νέο επιτελείο πολιτικών, που πιστεύουν στον δημοσιονομικό ρεαλισμό», τονίζει.

Προσώρας πάντως -με το βλέμμα στραμμένο στις δημοσκοπήσεις και στο ευρύ, έως και πάνω από 30% προβάδισμα των Εργατικών- τα ονόματα που ακούγονται για την διαδοχή της Λιζ Τρας είναι γνωστά από το παρελθόν.

Τα γραφεία στοιχημάτων δίνουν σε αυτή τη φάση φαβορί τον Ρίσι Σούνακ, υπουργό Οικονομικών και πρώην δελφίνο του Μπόρις Τζόνσον, που θεωρείται ωστόσο μέρος της ελίτ, δηλώνει θιασώτης μιας «κοινής λογικής θατσερισμού»  και το όνομά του έχει στιγματιστεί με σκάνδαλο φοροαποφυγής της συζύγου του.

Στη λίστα «έχει σκαρφαλώσει» ο ούτε μιας εβδομάδας υπουργός Οικονομικών της βραχύβιας κυβέρνησης Τρας, Τζέρεμι Χαντ, ο οποίος έχει διεκδικήσει δις στο παρελθόν, πλην ανεπιτυχώς την ηγεσία των Τόρις.

Στα… γκανιάν, ίσως ως δίδυμο με τον Σούνακ κατά ένα πρόσφατο σενάριο των Times φιγουράρει η Πένι Μόρντοντ, έτερη πρώην δελφίνος του Τζόνσον, που θεωρείται όμως εξίσου πολιτικά άπειρη με την Τρας, η οποία φρόντισε να τη «βολέψει» στη θέση της επικεφαλής στη Βουλή των Κοινοτήτων.

«Παρών» με αξιώσεις στη νέα κούρσα διαδοχής είναι μέχρι και ο μόλις προ τριμήνου παραιτηθείς πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, παρά το γεγονός ότι βρίσκεται σε εξέλιξη επίσημη έρευνα σε βάρος του για εκούσια παραπλάνηση της Βουλής των Κοινοτήτων για τα κορονοπάρτι στη Ντάουνινγκ Στριτ.

Εάν κάποιος αναρωτιώταν για την κρίση ηγεσίας (και) στη Βρετανία, η παραπάνω σύνθεση τα λέει από μόνη της όλα…

Headlines