Culture Live 24 Οκτωβρίου 2022 | 08:52

«Ιστορία ενός Αιχμαλώτου» στο Ελεύθερο Αυτοδιαχειριζόμενο Θέατρο Εμπρός

Η «Ιστορία ενός Αιχμαλώτου» είναι ένα έργο ζωή, καθώς από την πρώτη έκδοση του 1929 μέχρι την τελική του 1962 δεν σταμάτησε να την επεξεργάζεται και να την βιώνει ξανά και ξανά.

Το έργο του Στρατή Δούκα «Ιστορία ενός Αιχμαλώτου», ένα από τα πλέον αξιόλογα έργα της ελληνικής πεζογραφίας, παρουσιάζει η ομάδα «Ιδιόμελον Art», που μετά τη θερμή υποδοχή του κοινού στον χώρο τέχνης Ιδιόμελο, συνεχίζει τις παραστάσεις της.

Μία παράσταση με επετειακό χαρακτήρα τόσο για την 100η επέτειο της Μικρασιατικής Καταστροφής όσο και για τα 40 χρόνια από την αποδημία του Στρατή Δούκα (1983).

Στο Ελεύθερο Αυτοδιαχειριζόμενο Θέατρο Εμπρός (Κυριακή και Δευτέρα, 24 Οκτωβρίου – 8 Νοεμβρίου) και στον Πολυχώρο ΠΡΩ! ΔΕ! ΤΡΙ!, στον Πειραιά (Σάββατο και Κυριακή, 19 Νοεμβρίου – 4 Δεκεμβρίου).

Διαβάστε επίσης: Μυστήριο_82 REBETIKO: Μαριονέτες και ρεμπέτικη μουσική που συντρόφευσαν τους Μικρασιάτες πρόσφυγες

Η ιστορία

Στα 1928 δύο άντρες συναντώνται στο καφενείο ενός χωριού της Πιερίας. Ο ένας είχε αιχμαλωτισθεί πριν 6 χρόνια από τους Τούρκους στη Μικρασιατική καταστροφή. Μέσα από τρομακτικές βαναυσότητες, καταφέρνει να δραπετεύσει μαζί με έναν σύντροφό του και μετά από περιπλανήσεις και παραπλανήσεις – καθώς υποδύεται τον Τούρκο – στο εχθρικό έδαφος και στο εχθρικό ανθρώπινο περιβάλλον, επιστρέφει στην πατρίδα και αφηγείται την οδύσσειά του.

Ο άλλος, πνευματικός άνθρωπος της εποχής, τον ακούει και καταγράφει ένα μέρος απ’ αυτήν την αδιανόητη ιστορία στη μνήμη του και το άλλο στο χαρτί, έκθαμβος για το «ωραίο αυτό λαϊκό λουλούδι του Λόγου» που του προσφέρεται. Θα φύγει στη Θεσσαλονίκη και θα την υπαγορεύσει ολόκληρη την ιστορία σε συγγενή του υποδυόμενος με τη σειρά του τον ήρωα.

Αποτέλεσμα: ένα έργο υβριδικού χαρακτήρα (μαρτυρία και μυθοπλασία μαζί), με ιδιαίτερο θεατρικό ενδιαφέρον χάρη στην παραστατικότητα της αφήγησης και τον γνήσιο λαϊκό λόγο, θεωρούμενο ως ένα από τα 100 καλύτερα ελληνικά λογοτεχνικά βιβλία των τελευταίων δύο αιώνων.

Το έργο

Για τον συγγραφέα Στρατή Δούκα (1895-1983), το 2023 είναι 40η επέτειος από την αποδημία του. Η «Ιστορία ενός Αιχμαλώτου» είναι ένα έργο ζωή, καθώς από την πρώτη έκδοση του 1929 μέχρι την τελική του 1962 δεν σταμάτησε να την επεξεργάζεται και να την βιώνει ξανά και ξανά.

Έτσι στην παράσταση της «Ιδιόμελον Art», δέχεται, κατάκοιτος πια, την «επίσκεψη» του ήρωά του στο ταπεινό του δωμάτιο, ας πούμε στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Ο ιδιωτικός του χώρος θα μεταβληθεί πλέον σε πεδίο αναπαράστασης των περιπετειών του αιχμαλώτου Νικόλα Κοζάκογλου μέχρι το λυτρωτικό τέλος.

Ένα τέλος που προσφέρει των «παθημάτων κάθαρσιν» και για τους δύο. Και για τον «Αιχμάλωτο» που το πρόσωπό του αποκτά το ιστορικό του βάρος, αλλά και για τον συγγραφέα που δικαιώνεται ηθικά σε μια εποχή οι ανάγκες της επιβίωσης τον έχουν τσακίσει, όπως και πολλούς πνευματικούς ανθρώπους άλλωστε της εποχής του.

Επιλέχθηκε το κείμενο της α’ έκδοσης του 1929 για την αμεσότητά της, και τον προφορικό της λόγο απαλλαγμένο από οποιοδήποτε στοιχείο λογοτεχνικής «κατασκευής» που εμφιλοχώρησαν στις κατοπινές εκδόσεις του κειμένου, και η «δίφωνη» αφήγηση από τον πρωταγωνιστή ήρωα και από τον συγγραφέα. Ο δεύτερος επωμίζεται, μεταμφιεζόμενος διαδοχικά, όλες τις φωνές των συμπατριωτών αλλά και των ξένων (ντόπιων Τούρκων) που με τον έναν ή άλλον τρόπο (φιλικό και εχθρικό) συνέβαλαν στο καθαρτήριο τέλος αυτής της απίστευτης περιπέτειας.

Συντελεστές

Σκηνοθεσία, σκηνογραφική και μουσική επιμέλεια: Μανώλης Γιούργος
Στον ρόλο του «Αιχμαλώτου» ο Νεκτάριος Παπαλεξίου
Στον ρόλο του συγγραφέα ο Γιάννης Παπαθύμνιος