Ο ελληνικός μηχανισμός

Στην Ελλάδα έχει αναπτυχθεί τους τελευταίους μήνες ένα νέο… κίνημα, αυτό των θαυμαστών του ιβηρικού μοντέλου. Τη στιγμή που η τιμή του ρεύματος, εδώ στα νότια της Βαλκανικής Χερσονήσου, έχει καθηλωθεί τους τελευταίους τέσσερις μήνες με κρατική απόφαση στα 15-17 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα, από περίπου 10-12 λεπτά ανά κιλοβατώρα που ήταν πριν από έναν χρόνο, εμείς «θαυμάζουμε» Ισπανούς και Πορτογάλους που κατά δήλωση του πρωθυπουργού της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα το δικό του μοντέλο επιτυγχάνει μείωση του ρεύματος σε σχέση με αυτό που θα πλήρωναν κανονικά οι καταναλωτές κατά 18%. Οι έλληνες καταναλωτές με το «ελληνικό μοντέλο» γλιτώνουν πάνω από το 60% του κανονικού κόστους και επιπλέον στοιχίζει λιγότερο στον προϋπολογισμό, αλλά εμείς επιμένουμε να θαυμάζουμε τους Ιβηρες.

Για να γίνουμε πιο σαφείς, όταν αποφασίστηκε η «ιβηρική εξαίρεση» την περασμένη άνοιξη, η Ελλάδα παρέμενε «βραχυκυκλωμένη» στους υπέρογκους λογαριασμούς. Τότε, να θυμίσουμε, είχε αποφασιστεί ότι η Ισπανία και η Πορτογαλία, επειδή έχουν μεγάλο ποσοστό των ΑΠΕ στο ηλεκτρικό τους μείγμα, πολλά σημεία υποδοχής υγροποιημένου φυσικού αερίου και ελάχιστη ή καθόλου εξάρτηση από το ρωσικό αέριο, να εξαιρεθούν από το ευρωπαϊκό σύστημα τιμολόγησης. Από την 1η Ιουνίου τούς επιτράπηκε να βάλουν ένα όριο στην τιμή του αερίου για ηλεκτροπαραγωγή (τη διαφορά της αγοράς αερίου από την τιμή του πλαφόν, την πλήρωνε ο προϋπολογισμός) και επιπλέον μπήκε ένα ανώτατο όριο τιμής στις φτηνότερες τεχνολογίες παραγωγής ρεύματος, την αιολική, την πυρηνική κ.λπ., πολύ χαμηλότερο από αυτό του φυσικού αερίου. Αποσυνδέθηκε δηλαδή η τιμή της παραγωγής ρεύματος με φυσικό αέριο από τις υπόλοιπες τεχνολογίες, κατά παρέκκλιση του κανονισμού τιμολόγησης που ισχύει από τη δεκαετία του ’90 και προβλέπει ότι η τιμή προκύπτει από την ακριβότερη τεχνολογία, προκειμένου να ενισχύονται οι οικονομικά πιο αποδοτικές τεχνολογίες.

Την ίδια περίοδο στην Ελλάδα η ευρωπαϊκή αδυναμία να παρέμβει με μια δυναμική απόφαση στην αγορά έδωσε έδαφος στο να τραβήξουμε τον δικό μας δρόμο. Σεβόμενοι την ευρωπαϊκή αρχή της υπάρχουσας τιμολόγησης της παραγωγής του ρεύματος, φτιάχτηκε ένας μηχανισμός. Αυτός ο μηχανισμός, που τέθηκε σε ισχύ την 1η Αυγούστου, επιτρέπει αφού διαμορφωθεί η τιμή στη χονδρική, να απορροφώνται από το σύστημα τα πλεονάζοντα κέρδη των διαφόρων τεχνολογιών ανά εταιρεία και να αποδίδονται στη λιανική. Δηλαδή στα τιμολόγια ηλεκτρισμού όλων των καταναλωτών. Ολων μας.

Προφανώς στην αρχή εφαρμογής του συστήματος αναζητούνταν η ισορροπία, αλλά αυτό δεν επηρέαζε τον καταναλωτή, καθώς η τιμή για τις οικιακές συνδέσεις εδώ και τρεις μήνες είναι κλειδωμένη. Λίγο πάνω, λίγο κάτω από τα 15 λεπτά ανά κιλοβατώρα. Εναν μήνα ζημιώθηκαν οι εταιρείες πάροχοι ηλεκτρικού ρεύματος, έναν άλλον ο προϋπολογισμός. Ο καταναλωτής όμως πλήρωνε ακόμα και σε αυτή τη μεταβατική περίοδο εξασφαλισμένα χαμηλά τιμολόγια αυξημένα κατά 10%-20% σε σχέση με πέρυσι. Οταν κανονικά έπρεπε να πληρώνει 150%-170% υψηλότερα από πέρυσι.

Πλέον το σύστημα βρίσκει τη σειρά του. Πάντα λαμβάνοντας υπόψη ότι βρισκόμαστε εν μέσω ενεργειακής θύελλας, άρα και πολλών στρεβλώσεων αλλά και πολλών μελλοντικών απρόοπτων γεγονότων. Το θέμα είναι ότι σχεδόν παγιωμένα, εντός του συστήματος «ανακυκλώνεται» το μεγαλύτερο μέρος των ενισχύσεων των καταναλωτών και το ακόμα πιο σημαντικό είναι ότι ο κρατικός προϋπολογισμός πληρώνει πλέον ελάχιστα, λιγότερα και από τα 100 εκατ. ευρώ που είχαν υπολογιστεί ως δαπάνη ανά μήνα.

Οι έλληνες καταναλωτές για όσο ισχύει αυτό το μοντέλο δεν χρειάζεται να παρακολουθούν ούτε να λαμβάνουν υπόψη τις μηνιαίες ανακοινώσεις των εταιρειών για την τιμή του ρεύματος. Ο ελληνικός μηχανισμός εγγυάται πως θα πληρώνουν λίγο περισσότερο από ό,τι πέρυσι τον Οκτώβριο…