«Ο επαναπατρισμός των Γλυπτών θα προσδώσει τιμή στους Βρετανούς»

Την ανησυχία του για τις οδυνηρές επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης εξέφρασε, στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο», ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Καταδικάζοντας, για μία ακόμη φορά, τη Μόσχα για την εισβολή στην Ουκρανία, ο προκαθήμενος της Ορθοδοξίας τόνισε ότι προσεύχεται να τελειώσει σύντομα ο πόλεμος και κάλεσε τις κυβερνήσεις των κρατών που πλήττονται από την κρίση να πάρουν μέτρα για να προστατεύσουν τους ασθενέστερους οικονομικά πολίτες.

Ο 82χρονος ηγέτης της Μητρός Εκκλησίας πραγματοποιεί, από χθες, πενθήμερη επίσημη επίσκεψη στο Λονδίνο, προκειμένου να μετάσχει στις επετειακές εκδηλώσεις για τη συμπλήρωση εκατό ετών από την ίδρυση της Αρχιεπισκοπής Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας. Στο πλαίσιο της επίσκεψής του, όπως αποκάλυψε μιλώντας στα «ΝΕΑ», θα συναντηθεί κατ’ ιδίαν με τον νέο βασιλιά Κάρολο. Ο Βαρθολομαίος, ο οποίος εξελέγη στον Οικουμενικό Θρόνο το 1991, έκανε ειδική μνεία στον «ιδιαίτερο σεβασμό» του Καρόλου Γ’ προς την Ορθοδοξία (η «Γκάρντιαν», η «Εξπρές» και άλλες βρετανικές εφημερίδες έχουν γράψει ότι ο Κάρολος, ως πρίγκιπας, είχε ασπασθεί το Ορθόδοξο δόγμα), αλλά και στη «μεγάλη ευαισθησία» του για την προστασία του περιβάλλοντος.

Αναφερόμενος στα Γλυπτά του Παρθενώνα (έχει επίσης γραφτεί ότι ο βασιλιάς υποστηρίζει, ιδιωτικά, την επανένωση), ο Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης τόνισε ότι η επιστροφή τους στην Ελλάδα θα αποτελέσει «μία πράξη αξιομνημόνευτη, που θα προσδώσει μεγάλη τιμή και αναγνώριση στο Βρετανικό Μουσείο και στη βρετανική κυβέρνηση». Για τον λόγο αυτό, προέτρεψε αμφοτέρους «να ανταποκριθούν με ευαισθησία στο δίκαιο αίτημα των Ελλήνων», το οποίο, όπως υπογράμμισε, υποστηρίζεται τόσο από τον βρετανικό λαό όσο και από εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.

• Παναγιώτατε, επισκέπτεστε, για όγδοη φορά, το Ηνωμένο Βασίλειο, με την ευκαιρία της εκατονταετηρίδας από την ίδρυση της Αρχιεπισκοπής Θυατείρων, η οποία έχει γράψει τη δική της, μακρά, ιστορία στη διασφάλιση της συνοχής της ελληνορθόδοξης κοινότητας της Γηραιάς Αλβιώνος. Ποιο είναι το μήνυμά σας προς τους Ελληνες και Κυπρίους της Βρετανίας, τους οποίους θα συναντήσετε;

Η συμπλήρωση της εκατονταετηρίδος από την ίδρυση της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας αποτελεί μία ιστορική στιγμή, ένα ορόσημο, όχι μόνον για την συγκεκριμένη εκκλησιαστική μας Επαρχία, την παλαιότερη στην Ευρώπη, αλλά και συνολικά για το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Αισθανόμαστε υπερήφανοι για το πολυδιάστατο ποιμαντικό έργο και τη διαχρονική μαρτυρία της Ιεράς Αρχιεπισκοπής μας, οι ποιμενάρχες της οποίας συνέβαλαν καθοριστικά στην ενίσχυση των διορθοδόξων και διαχριστιανικών σχέσεων, καθώς και στην προώθηση της Οικουμενικής Κινήσεως. Κατά το ξεκίνημα της δεύτερης εκατονταετηρίδος της, στο πηδάλιό της βρίσκεται ένας δυναμικός Αρχιεπίσκοπος, ο Ιερώτατος αδελφός κ. Νικήτας, ο οποίος από την εκλογή του, το 2019, εργάζεται με αφοσίωση για την αποτελεσματικότερη διακονία του ποιμνίου της Αρχιεπισκοπής, σημαντικό μέρος του οποίου αποτελούν οι Ελληνες και Κύπριοι αδελφοί μας.

Πράγματι, όπως και στις προηγούμενες επισκέψεις μας, έτσι και κατά τη διάρκειας αυτής, θα έχουμε την ευκαιρία τής πρόσωπο προς πρόσωπο επικοινωνίας, γεγονός που μας δίνει ιδιαίτερη χαρά. Οι ομογενείς μας αποτελούν ένα επιφανές τμήμα της πολυπολιτισμικής βρετανικής κοινωνίας. Οι πρόγονοι πολλών εξ αυτών ήταν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, αργότερα εκεί εγκαταστάθηκαν πολλοί οικονομικοί μετανάστες αλλά και πρόσφυγες από την Κύπρο, ενώ τα νεώτερα χρόνια το δυναμικό της ελληνορθόδοξης κοινότητας εμπλουτίστηκε κυρίως από νέους που θέλησαν να φοιτήσουν στα πανεπιστήμια της Βρετανίας και της Ιρλανδίας, παραμένοντας και μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους. Και οι παλαιότερες, αλλά και οι νεότερες γενιές εργάστηκαν σκληρά, διακρίθηκαν στο ακαδημαϊκό, επιχειρηματικό και κοινωνικό πεδίο, πέτυχαν πολλά και πρόκοψαν.

Ωστόσο, παρά τα πολλά που κατάφεραν και την επιτυχή ενσωμάτωσή τους στις κοινωνίες που τους υποδέχθηκαν, ποτέ δεν αποκόπηκαν από τις ρίζες τους. Διατηρούν αμείωτη την αγάπη τους για τις τιμαλφείς παραδόσεις του Γένους μας και τον πατρογονικό πολιτισμό μας, αλλά και τη σχέση τους με την Εκκλησία και εν γένει με την παράδοση της Ορθοδοξίας, που αποτελούν στοιχεία άρρηκτα συνδεδεμένα με την ταυτότητά μας. Μας συγκινεί η προσήλωσή τους αυτή και η αγνή και εδραία πίστη τους. Τους επαινούμε και τους συγχαίρουμε που είναι ενωμένοι και μεριμνούν για τη διατήρηση των παραδόσεων και του πολιτισμού μας, και είναι πάντοτε πρόθυμοι να στηρίξουν το έργο της Εκκλησίας, τις ενοριακές και κοινοτικές δράσεις, που αγωνίζονται για την προώθηση των δικαίων του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου και του Γένους. Και τους προτρέπουμε να παραμείνουν αγαπημένοι και ενωμένοι, γιατί δεν θα πρέπει να ξεχνούν ποτέ ότι «η ισχύς εν τη ενώσει».

Η Μητέρα Εκκλησία πάντοτε θα βρίσκεται στο πλευρό τους και θα ευλογεί και θα στηρίζει τον καλόν αγώνα τους και τα φιλογενή έργα τους. Γιατί οι ομογενείς μας, όπως και όλο το πλήρωμα του Οικουμενικού Θρόνου, ανεξαρτήτως εθνικής καταγωγής, αποτελούν ένα μεγάλο στήριγμα για τη Μητέρα Εκκλησία, η οποία επιτελεί θεοστηρίκτως τη διορθόδοξη και διαχριστιανική διακονία της, προωθεί τον διάλογο των θρησκειών, αγωνίζεται για την ειρήνη και τη δικαιοσύνη, καλλιεργεί τον πολιτισμό της αλληλεγγύης, δίδει ευθαρσώς τη χριστιανική μαρτυρία έναντι των σημείων των καιρών, των τάσεων και εξελίξεων, οι οποίες αναμφισβήτητα απειλούν το ανθρώπινο πρόσωπο αλλά και την ακεραιότητα της δημιουργίας του Θεού.

• Κατά την παραμονή σας στο Λονδίνο θα παρακαθήσετε σε δείπνο το οποίο είναι αφιερωμένο στη νεολαία. Πόση σημασία δίνετε στη σχέση της Εκκλησίας με τους νέους ανθρώπους; Οπως γνωρίζετε, πολλοί νέοι δεν εκκλησιάζονται. Τι θα απαντούσατε στην πιθανή απορία τους «Ποιο το νόημα της πίστεως σήμερα και τι έχει να μου προσφέρει η Εκκλησία;»;

Η νεολαία είναι το δυναμικό παρόν και το ελπιδοφόρο μέλλον στη ζωή της Εκκλησίας. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο πάντοτε έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για τη νεολαία, τις αγωνίες και τους προβληματισμούς της. Περιβάλλουμε πάντοτε τους νέους μας με στοργή και με ενδιαφέρον για το σήμερά τους, για την προετοιμασία τους για το αύριο, για τη σταδιοδρομία τους, για να είναι χρήσιμα στελέχη της κοινωνίας και ζωντανά μέλη του σώματος της Εκκλησίας. Θέλουμε τους νέους να συμμετέχουν ενεργά στη ζωή της Εκκλησίας. Και η πίστη στον Χριστό, ο οποίος αγκάλιασε τους νέους, και η αγάπη προς τον συνάνθρωπο είναι η κινητήριος δύναμη και για τη δική τους συμμετοχή.

Για τη συμμετοχή τους σε αυτή την κοινωνία προσώπων που είναι η Εκκλησία, όπου το κάθε ανθρώπινο πρόσωπο είναι ιερό, είναι μοναδικό, έχει την αξιοπρέπειά του και την ιερότητά του, γι’ αυτό και είναι αξιοσέβαστο. Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδοξίας, που έγινε στην Κρήτη, το 2016, τόνισε ότι η Εκκλησία προσφέρει στους νέους «βοήθεια» αλλά και «αλήθεια», την αλήθεια της ζωής με τον Χριστό. Βοήθεια προσφέρουν στους νέους η οικογένεια, οι φίλοι, οι θεσμοί. Βέβαια καλούνται και οι ίδιοι να στηρίξουν τον εαυτό τους, να ορίσουν την πορεία τους στη ζωή. Εχουμε, όμως, όλοι ανάγκη από «αλήθεια» στη ζωή μας, από υπαρξιακό προσανατολισμό και νόημα. Αυτό το λαμβάνουμε ως δώρο, και είναι κάτι που ξεπερνά τον εαυτό μας, μας συνδέει με το βάθος των πραγμάτων ή, όπως λέμε, με το «Υπερβατικό», ή, πιο θεολογικά, με τον Θεό, που είναι η πηγή, η πυξίδα και ο σκοπός της ζωής μας.

• Θα επισκεφθείτε, επίσης, την τράπεζα τροφίμων στον Ιερό Ναό Αγίου Νεκταρίου, στο Μπάτερσι του Νοτίου Λονδίνου. Πόσο ανησυχείτε για την ενεργειακή κρίση, η οποία, τον φετινό χειμώνα, απειλεί με φτωχοποίηση πολλές οικογένειες;

Η Βίβλος μάς λέγει ότι ο Θεός μας είναι αγάπη. Και η επίσκεψή μας στην τράπεζα τροφίμων, στον Ιερό Ναό του Αγίου Νεκταρίου Μπάτερσι, έρχεται να υπογραμμίσει το ενδιαφέρον μας και την αλληλεγγύη μας προς τον συνάνθρωπο. Ιδιαιτέρως σήμερα που όλοι μας βιώνουμε σε μεγάλο βαθμό τις κοινωνικές συνέπειες της οικονομικής κρίσης που έπληξε τα προηγούμενα χρόνια την Ευρώπη, και όχι μόνον, αλλά και της ενεργειακής κρίσης εξαιτίας του εν εξελίξει πολέμου που ξεκίνησε η Ρωσία κατά της Ουκρανίας. Ενός πολέμου που καταδικάσαμε από την πρώτη στιγμή και προσευχόμαστε σύντομα να τελειώσει και να αποκατασταθεί η ειρήνη, η δικαιοσύνη και η σταθερότητα στην περιοχή. Ταυτόχρονα, ευχόμαστε να περιοριστούν οι συνέπειες της ενεργειακής κρίσης, με την εξεύρεση των εφικτών άμεσων λύσεων, αλλά και την εφαρμογή των αναγκαίων πολιτικών από τα Κράτη, που θα προστατεύσουν ιδιαιτέρως τους ασθενέστερους οικονομικά συνανθρώπους μας.

• Μετά τον θάνατο της βασίλισσας Ελισάβετ, ανήλθε στον βρετανικό θρόνο ο βασιλιάς Κάρολος, στον οποίο ήδη εκφράσατε τις ευχές σας. Ο Κάρολος Γ’ έχει επιδείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την προώθηση του διαθρησκειακού διαλόγου, ενώ είναι γνωστή η σχέση του με την Ορθοδοξία. Τι μήνυμα θα θέλατε να του απευθύνετε, συν τοις άλλοις και για το ζήτημα της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα;

Είμεθα βέβαιοι ότι ο νέος Βασιλεύς θα ασκήσει τα καθήκοντά του με την ίδια αφοσίωση που επέδειξε κατά τη μακρά βασιλεία της η αείμνηστη μητέρα του Βασίλισσα Ελισάβετ Β’, και θα εργαστεί με όλες του τις δυνάμεις για το καλό του λαού του και του Ηνωμένου Βασιλείου. Γνωρίζουμε το ενδιαφέρον που έδειξε, όταν ήταν Πρίγκιπας της Ουαλίας, για τον διαθρησκειακό διάλογο, αλλά και τον ιδιαίτερο σεβασμό του προς την Ορθοδοξία και τον Μοναχισμό της, ιδιαιτέρως δε προς το Αγιώνυμον Ορος, τον πολύτιμο αυτόν μαργαρίτη της Μητρός Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως.

Επίσης, γνωρίζουμε την αγάπη του για τη φύση και τη μεγάλη ευαισθησία του για τα ζητήματα προστασίας της Κτίσης. Αλλωστε, την ίδια ευαισθησία είχε και ο αείμνηστος πατέρας του, Πρίγκιπας του Εδιμβούργου Φίλιππος, ο οποίος υπήρξε πρόεδρος του Παγκοσμίου Ταμείου για τη Φύση (WWF) και με την ιδιότητά του αυτή είχαμε την ευκαιρία να συνεργαστούμε από την αρχή της Πατριαρχίας μας, πάνω σε θέματα προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Μας είχε επισκεφθεί μάλιστα στο Φανάρι, ανταποκρινόμενος στην πρόσκλησή μας να μιλήσει σε οικολογική ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στην Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης, και αργότερα συμμετείχε σε ανάλογο συνέδριο στην Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης, ενώ εκείνος μας προσκάλεσε σε Οικολογικό Συνέδριο στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ. Γι’ αυτό έχουμε την πεποίθηση ότι ο νέος Βασιλεύς, τον οποίο θα έχουμε τη χαρά να συναντήσουμε σε αυτή την επίσκεψή μας στο Λονδίνο, θα προσφέρει πολλά στην κοινή προσπάθεια ευαισθητοποίησης κάθε ανθρώπου καλής θελήσεως για την προστασία του πλανήτη μας, του κοινού μας Οίκου.

Σε ό,τι αφορά τον επαναπατρισμό των Γλυπτών του Παρθενώνα και της επανενώσεώς των με αυτό το μνημείο που αποτελεί σύμβολο Δημοκρατίας και πανανθρώπινων αξιών, είναι γνωστή η υποστήριξή μας στο δίκαιο αυτό αίτημα, το οποίο δεν είναι μόνο των Ελλήνων, αλλά το υποστηρίζουν και πολλοί Βρετανοί, καθώς και εκατομμύρια πολίτες σε όλο τον κόσμο. Ο επαναπατρισμός τους θα αποτελέσει μία πράξη αξιομνημόνευτη, που θα προσδώσει μεγάλη τιμή και αναγνώριση στο σημαντικό Μουσείο που μέχρις ώρας τα φιλοξενεί, στην έντιμη Βρετανική Κυβέρνηση, αλλά και στο σύνολο του λίαν αγαπητού λαού της Γηραιάς Αλβιώνος.

Εμείς, ως Οικουμενικό Πατριαρχείο, γευτήκαμε πρόσφατα, στις 29 Σεπτεμβρίου, τη μεγάλη χαρά του επαναπατρισμού ενός σημαντικού εκκλησιαστικού κειμηλίου, του χειρόγραφου Ευαγγελισταρίου 220, στην Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Εικοσιφοινίσσης, από την οποία εκλάπη, με πολλούς ακόμα θησαυρούς της, από Βούλγαρους στρατιώτες το 1917. Το ιερό αυτό κειμήλιο βρισκόταν στο Μουσείο της Βίβλου, που εδρεύει στην Ουάσιγκτον, στη συλλογή του οποίου είχε περιέλθει πριν από μερικά χρόνια, και μόλις οι ιθύνοντες διαπίστωσαν την προέλευσή του, αποφάσισαν, στο πλαίσιο και της συνεργασίας που διατηρούν με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, να το επιστρέψουν στον φυσικό του χώρο. Συγχαίροντας τότε την ηγεσία του Μουσείου για την ενέργειά της αυτή, είχαμε επισημάνει ότι συνιστά πράξη αποκατάστασης της νόμιμης πολιτιστικής κληρονομιάς της ιστορικής Μονής Παναγίας Εικοσιφοινίσσης.

Προσευχόμαστε και ευελπιστούμε ότι με την ίδια ευαισθησία θα ανταποκριθούν και οι ιθύνοντες του Βρετανικού Μουσείου στο δίκαιο αίτημα των Ελλήνων και όλων όσοι το υποστηρίζουν, ώστε τα Γλυπτά του Παρθενώνα να επαναπατριστούν στον φυσικό τους χώρο, εκεί όπου ανήκουν.

Έντυπη έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»