Ενεργειακή κρίση: Η Ευρώπη γέμισε φυσικό αέριο και… δεν έχει τι να το κάνει

Η Ευρώπη ξαφνικά έχει περισσότερο αέριο απ’ όσο μπορεί να χρησιμοποιήσει, επισημαίνει το Bloomberg, ενόψει του δύσκολου επερχόμενου χειμώνα.

Χωρίς τις ρωσικές εισαγωγές στις οποίες βασιζόταν εδώ και καιρό, η Ευρώπη έσπευσε να εισαγάγει υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) απ’ όλο τον κόσμο για να γεμίσει τις αποθήκες της. Και τώρα -με τη βοήθεια και του ασυνήθιστα ζεστού καιρού για την εποχή- το κάλεσμα για φορτία εισακούστηκε και οι εγκαταστάσεις σχεδόν γέμισαν, πριν καν χρειαστεί οι Ευρωπαίοι να ανάψουν τη θέρμανση.

Διαβάστε επίσης: Φυσικό αέριο: Θα κόβεται και στα νοικοκυριά αν χρειαστεί

Οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν υποχωρήσει απότομα, πέφτοντας κάτω από το ένα τρίτο του καλοκαιρινού υψηλού τους.

Οι κίνδυνοι είναι εδώ

Οι κίνδυνοι, ωστόσο, εξακολουθούν να καιροφυλακτούν. Πολλά εξαρτώνται από τις καιρικές συνθήκες. Ένα κύμα ψύχους θα έστελνε τα ευρωπαϊκά αποθέματα στον πάτο.

Παράλληλα, τις κυβερνήσεις προβληματίζει η απειλή περισσότερων σαμποτάζ σε ενεργειακά περιουσιακά στοιχεία που θα μπορούσαν να κλονίσουν την αγορά. Όπως και να ‘χει, είναι τέλη Οκτωβρίου και η κατάσταση στην οποία βρίσκεται η γηραιά ήπειρος ξεπερνά κατά πολύ τις προσδοκίες.

Οι προμήθειες φυσικού αερίου από τη Ρωσία έχουν συρρικνωθεί από πέρυσι. Οι ροές στον βασικό αγωγό Nord Stream σταμάτησαν το καλοκαίρι, προτού εκρήξεις καταστρέψουν τη σύνδεση τον περασμένο μήνα. Ο ήπιος καιρός συμβάλλει στον περιορισμό της ζήτησης προς το παρόν, αλλά οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ανησυχούν ότι οι χαμηλότερες τιμές -σε σχέση με το καλοκαιρινό σκαρφάλωμα- θα ευνοήσουν την υψηλότερη κατανάλωση όταν πέσουν οι θερμοκρασίες.

«Η υπεραφθονία αερίου στην Ευρώπη αναμένεται να διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι τον Δεκέμβριο» επισημαίνει ο Τζιάκομο Μασάτο, επικεφαλής αναλυτής και μετεωρολόγος στην ιταλική ενεργειακή εταιρεία Illumia. «Η Ευρώπη δεν αναμένεται να αντιμετωπίσει παρατεταμένη περίοδο ψύχους τον Νοέμβριο».

Το φυσικό αέριο είναι μεν κοντά στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιούνιο, αλλά  οι κίνδυνοι ελλοχεύουν στις τιμές της αγοράς. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης Φεβρουαρίου 2023 διαπραγματεύονται στο +44% σε σχέση με τον προσεχή Νοέμβριο. Το κόστος για τον επόμενο χειμώνα είναι επίσης υψηλότερο, γεγονός που δείχνει ότι τα προβλήματα προσφοράς θα επιμείνουν.

Διαβάστε επίσης: Τα SOS της επιδότησης ρεύματος και φυσικού αερίου

Απαραίτητη η μείωση της χρήσης

Όλα αυτά σημαίνουν ότι παραμένει απαραίτητη η μείωση της χρήσης, παρά το δέλεαρ των χαμηλότερων τιμών. Σύμφωνα με την Timera Energy, η μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου το 2022 εκτιμάται σε περίπου 7-9%, που «ως επί το πλείστον οφείλεται στο κλείσιμο μεγάλων βιομηχανικών καταναλωτών. Όμως, δεν έχει επιτευχθεί ο στόχος της ΕΕ που ήταν 15%».

«Η ικανότητα της Ευρώπης να αντιμετωπίσει μια παράλληλη κρίση ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου τα επόμενα δύο χρόνια εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ικανότητά της να μειώσει τη ζήτηση» αναφέρουν αναλυτές της Timera. «Εκτιμούμε ότι η κρίση θα αργήσει να τελειώσει».

Οι αποθήκες αερίου είναι γεμάτες κατά 93,6% στην Ευρώπη και 97,5% στη Γερμανία, σύμφωνα με την Gas Infrastructure Europe. Αν και παρέχουν κάποια άνεση στην αγορά, στη Γερμανία τα αποθέματα αρκούν μόνο για να καλύψουν τη ζήτηση δύο πιο κρύων μηνών, επομένως θα πρέπει να συνεχιστεί η προσέλκυση φορτίων LNG.

Προς το παρόν, τα πλοία συνεχίζουν να καταφθάνουν. Η βορειοδυτική Ευρώπη θα δεχτεί 82 δεξαμενόπλοια LNG αυτόν τον μήνα, 19% περισσότερα σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο. Παράλληλα, πολλά πλοία προσπαθούν να διατηρήσουν περισσότερο το αέριο εν πλω, προσδοκώντας καλύτερες τιμές, αλλά και λόγω της περιορισμένης πια ικανότητας παραλαβής, σύμφωνα με τη ναυλομεσιτική Fearnleys A/S. Αυτή η κατάσταση μπορεί να διαρκέσει μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου, σύμφωνα με τον Oystein Kalleklev, διευθύνοντα σύμβουλο της πλοιοκτήτριας Flex LNG στο Όσλο.

Διαβάστε επίσης: Οι αποθήκες φυσικού αερίου στην Ευρώπη είναι σχεδόν γεμάτες – Ποιος όμως τις ελέγχει;

Ο αριθμός δεξαμενόπλοιων που παραμένουν φορτωμένα στη θάλασσα για περισσότερες από 20 ημέρες έχει αυξηθεί στο υψηλότερο σημείο τουλάχιστον από το 2017.  Την περασμένη εβδομάδα η ισπανική Enagas προειδοποίησε ότι μπορεί να χρειαστεί να περιορίσει τους αριθμούς, καθώς δεν έχει πολλά περιθώρια να απορροφήσει τις πλεονάζουσες εισαγωγές.

Ενώ οι τιμές τώρα πέφτουν, θα μπορούσε να αυξηθεί η ζήτηση από την Ασία ή να τερματίσει η Ρωσία τις ροές φυσικού αερίου που διέρχονται από την Ουκρανία, είτε σκόπιμα είτε λόγω ζημιών στις υποδομές, καθώς συνεχίζονται οι μάχες. Και τα δύο θα πρόσθεταν ανοδική πίεση στις τιμές και θα δυσκόλευαν την πλήρωση του αποθηκευτικού χώρου τον επόμενο χρόνο.

Κι όλα αυτά ενώ οι Ευρωπαίοι υπουργοί Ενέργειας συζητούν ένα προσωρινό ανώτατο όριο στις τιμές αναφοράς του φυσικού αερίου. Ένα από τα κύρια επιχειρήματα κατά του μέτρου είναι ότι μπορεί να δυσχεράνει την προσέλκυση των απαιτούμενων φορτίων LNG την Ευρώπη τον χειμώνα.

«Καθώς οι θερμοκρασίες θα αρχίσουν να πέφτουν και οι αποθήκες να αδειάζουν, η αναντιστοιχία προσφοράς-ζήτησης στην πραγματική αγορά θα μεταφραστεί σε υψηλότερες τιμές, άρα σε περαιτέρω πληθωριστικές πιέσεις» δηλώνει η Katja Yafimava, ανώτερη ερευνήτρια στο Oxford Institute for Energy Studies. «Το πρόβλημα πιθανώς θα επιταθεί τον επόμενο χειμώνα».