Άδεια τα ράφια των φαρμακείων από βασικά φάρμακα

Απελπισία φέρνουν καθημερινά στους φαρμακοποιούς και τους ασθενείς οι ελλείψεις φαρμάκων με πάνω από 400 βασικά φάρμακα να λείπουν από την αγορά, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να καλυφθούν οι ανάγκες των ασθενών τη στιγμή που τα χρειάζονται. Τα φάρμακα που λείπουν αφορούν χρόνιες παθήσεις όπως διαβήτη, επιληψία, ψυχικές παθήσεις, ενώ κάποιες κατηγορίες φαρμάκουν που παρουσιάζουν έλλειψη είναι αντιπηκτικά, παυσίπονα, αντιβιοτικά κλπ.

Οι αιτίες του προβλήματος αποδίδονται από τον ένα κρίκο της αλυσίδας φαρμάκου στον άλλο, με το γεγονός να παραμένει χωρίς λύση και με περιορισμένες παρεμβάσεις από την πολιτεία, καθώς λείπουν οι μηχανισμοί ελέγχου.

Μιλώντας στο in.gr για το θέμα των ελλείψεων, o πρόεδρος του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου Απόστολος Βαλτάς, έκανε λόγο για προβλήματα στην παραγωγή φαρμάκων και των συσκευών διάθεσής τους (όπως συσκευές αλουμινίου για φάρμακα του αναπνευστικού), με αποτέλεσμα τις ελλείψεις ακόμη και σε μεγάλες χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης, όπως Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία.

Τα προβλήματα αυτά σύμφωνα με τον κ. Βαλτά έχουν μειώσει τις διαθέσιμες ποσότητες στη χώρα μας κατά 30% σε σχέση με πέρυσι ή πρόπερσι.

Στις μειωμένες αυτές ποσότητες, έρχονται να προστεθούν και οι παράλληλες εξαγωγές, οι οποίες παραμένουν ανεξέλεγκτες αφού το χονδρεμπορικό κέρδος έχει μειωθεί στο 4,7%, όταν από την εξαγωγή ορισμένων φαρμάκων το κέρδος μπορεί να φτάσει στις φαρμακαποθήκες από 30-200%.

Όπως τόνισε ο πρόεδρος του ΠΦΣ, σε πρόσφατη συνάντηση με την ηγεσία του υπουργείου Υγείας ο Σύλλογος χώρισε τα φάρμακα σε έλλειψη σε 3 κατηγορίες:

• αυτά που αντιμετωπίζουν μειωμένη διαθεσιμότητα σε δεδομένη χρονική στιγμή λόγω των παράλληλων εξαγωγών,

• αυτά που εισάγονται από το ΙΦΕΤ και για τα οποία δεν υπάρχει έγκαιρος προγραμματισμός με αποτέλεσμα να μην καλύπτεται τελικά η αγορά και

• τα 74 φάρμακα που αναγνωρίζει ο ΕΟΦ ότι υπάρχουν σε έλλειψη, λόγω των προβλημάτων παραγωγής που ανακοινώνουν οι φαρμακοβιομηχανίες.

Ο ΠΦΣ έχει προτείνει 9μηνη απαγόρευση των παράλληλων εξαγωγών στα φάρμακα που εμφανίζονται ελλείψεις, ενώ τονίζει ότι έχει παραδώσει σχετική εφαρμογή στον ΕΟΦ για τη δήλωση των φαρμάκων σε έλλειψη και την ενημέρωση των γιατρών κατά τη συνταγογράφησή τους μέσω της ΗΔΙΚΑ, ότι το συγκεκριμένο φάρμακο προς συνταγογράφηση βρίσκεται πιθανότατα σε έλλειψη.

Επιπλέον προτείνει την καθιέρωση πλήρους ελέγχου σε όλη την αλυσίδα φαρμάκου από την παραγωγή ως την λιανική πώληση, προκειμένου να εντοπιστούν οι πραγματικοί λόγοι των ελλείψεων.

Οι ποσότητες των φαρμάκων

Για αύξηση της διαθεσιμότητας φαρμάκων από την πλευρά της φαρμακοβιομηχανίας έκανε λόγο, ο γενικός διευθυντής του ΣΦΕΕ Μιχάλης Χειμώνας, αναφέροντας πως από στοιχεία της εταιρείας μελετών IQVIA κατά μέσο όρο, η αγορά φαρμάκων στο φαρμακείο έχει αυξηθεί φέτος κατά 6,3% σε αξίες και στα νοσοκομεία κατά 12,5%. Στην νοσοκομειακή αγορά δεν υπάρχουν ελλείψεις, ενώ στην αγορά του φαρμακείου υπάρχουν.

Για την επιβεβαίωση των διαθέσιμων ποσοτήτων, ο κ. Χειμώνας σημείωσε πως από τον Μάιο του 2016 και μετά, η φαρμακοβιομηχανία δηλώνει καθημερινά στον ΕΟΦ πόσα φάρμακα διέθεσε ανά πελάτη και ανά κωδικό φαρμάκου. Όμως, δεν υπάρχει αντίστοιχη ρύθμιση διαφάνειας για τους υπόλοιπους εταίρους της αγοράς φαρμάκου, κάτι που θα έδειχνε επακριβώς πού είναι το πρόβλημα.

Πρόσθεσε ότι τα καινοτόμα φάρμακα στην Ελλάδα είναι κατά μέσο όρο 50% φθηνότερα στην Ελλάδα απ΄ ότι στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ενώ σε σύγκριση με τη Γερμανία μπορεί να είναι μόλις στο ένα τέταρτο της τιμής δημιουργώντας πεδίο για παράλληλες εξαγωγές. Και σημείωσε πως μόλις υπάρχει μια απαγόρευση εξαγωγών για ένα εξάμηνο, με απόφαση του ΕΟΦ, το πρόβλημα της έλλειψης εξαφανίζεται.

Ελλείψεις παραγωγής

Σε μειωμένη διαθεσιμότητα φαρμάκων εστίασε το πρόβλημα η πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Φαρμακαποθηκαρίων Ειρήνη Μαρκάκη τονίζοντας πως ελλείψεις υπάρχουν σε όλη την Ευρώπη και βάσει έρευνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Φαρμακοποιών, οι φαρμακοποιοί χάνουν 8 ώρες την εβδομάδα για την αναζήτηση φαρμάκων που βρίσκονται σε έλλειψη, με τη Δανία, τη χώρα με τα ακριβότερα φάρμακα, να αντιμετωπίζει ελλείψεις 800 φαρμάκων.

Η κ. Μαρκάκη αναφερόμενη στις ελλείψεις από τη βιομηχανική παραγωγή επεσήμανε την παραγωγή δραστικών υλών στην Ασία και κυρίως την Κίνα, όπου με την πανδημία δημιουργήθηκαν βασικές ελλείψεις, που φαίνονται τώρα, εξαιτίας της εξάντλησης των παλαιότερων αποθεμάτων.

Μιλώντας για την ελληνική αγορά, εστίασε στις αυξημένες επιστροφές clawback και rebate που οδηγούν τη φαρμακοβιομηχανία στην διάθεση μειωμένων ποσοτήτων σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι επιβαρύνσεις στις επιχειρήσεις.

Οι παράλληλες εξαγωγές

Όσο για τις παράλληλες εξαγωγές, η κ. Μαρκάκη υπογράμμισε πως πρόκειται για νόμιμη διαδικασία που συμβάλλει στη ρευστότητα του κλάδου, ο οποίος το 2014 υπέστη μείωση του ποσοστού κέρδους του στο μισό, φτάνοντας το 4,6%. Οι εξαγωγές αυτές δηλώνονται στον ΕΟΦ, και κυμαίνονται μεταξύ 300-400 εκατ. ετησίως.

Υπογράμμισε όμως ότι υπάρχουν και οι παράτυπες εξαγωγές με την αγορά από φαρμακείο σε φαρμακείο, οι οποίες εκτιμάται ότι είναι ισόποσες, όμως δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστούν γιατί δεν δηλώνονται στον ΕΟΦ.

Καταλήγοντας η κ. Μαρκάκη υπογράμμισε ότι το 50% των φαρμάκων που διακινούνται στη χώρα, διατίθενται στα φαρμακεία μέσω των συνεταιρισμών, που έχουν μέλη τους τους φαρμακοποιούς, και εντούτοις, το πρόβλημα των ελλείψεων συνεχίζει να υφίσταται.