Σχολείο σε κρίση

Εχουμε συνηθίσει να συζητάμε για την κρίση του σχολείου μόνο όταν υπάρχει κάποιο περιστατικό ή συμβάν που τη φέρνει ξανά στο προσκήνιο και πάλι μόνο αποσπασματικά και σχεδόν στιγμιαία, μέσα σε μια διαρκή κατανάλωση επικαιρότητας. Τελευταίο παράδειγμα μια επιστολή εκπαιδευτικού για την κατάσταση στα ΕΠΑΛ. Μια επιστολή που εντόπιζε υπαρκτά προβλήματα έστω και έτεινε προς μια περισσότερο «πειθαρχική» αντιμετώπισή τους. Ομως, το κρίσιμο ερώτημα είναι άλλο: χρειαζόμαστε μια επιστολή, έστω και αντιφατική στην προσέγγισή της, για να συνειδητοποιήσουμε ότι φτιάχνουμε πραγματικές ζώνες εκπαιδευτικής εγκατάλειψης; Πιο γενικά, χρειάζεται να έρχονται «κραυγαλέα» περιστατικά στο προσκήνιο για να αντιλαμβανόμαστε τη συνολικότερη κρίση του σχολείου; Σε τελική ανάλυση, έχουμε προσέξει ότι οποτεδήποτε μιλούν οι μαθήτριες και οι μαθητές, είναι πάντα με όρους διαμαρτυρίας για υπαρκτά προβλήματα;

Και τα πράγματα κάνει ακόμη χειρότερα το γεγονός ότι συχνά οι περισσότερες απαντήσεις που δίνονται για τα προβλήματα του εκπαιδευτικού συστήματος απλώς τα επιτείνουν. Γιατί όντως πρέπει να παραδεχτούμε ότι το να κάνουμε το σχολείο πιο «επιλεκτικό», περιορίζοντας την πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση, μάλλον δεν ωφελεί ιδιαίτερα σε σχέση με την αποφυγή ενός αρνητικού στίγματος για εκείνο το τμήμα του εκπαιδευτικού συστήματος που δεν έχει ορίζοντα τα πανεπιστήμια, ακριβώς γιατί το ταυτίζει με μια προεξοφλούμενη αποτυχία.

Ούτε βέβαια μπορεί να θεωρηθεί απάντηση στην κρίση του σχολείου το γεγονός ότι έχει δοθεί μεγαλύτερη βαρύτητα στη διαμόρφωση ειδικού σώματος αστυνομικών για τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα (αντί για τους αναγκαίους διορισμούς εκπαιδευτικού προσωπικού σε όλες τις βαθμίδες), στον περιορισμό πρακτικών αυτοδιοίκητου που δεν είχαν σταθεί εμπόδιο στην ανάπτυξη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ή στη συστηματική προσπάθεια δικαστικής αντιμετώπισης των κινητοποιήσεων των εκπαιδευτικών αντί π.χ. για μια μεγάλη συζήτηση για τον προσανατολισμό, το πρόγραμμα και το περιεχόμενο της δημόσιας εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες. Σε τελική ανάλυση, τις πιο πολλές φορές η διαμαρτυρία αγωνία αποτυπώνει και όχι «οπισθοδρομική διάθεση».