Τζόζεφ Πούλιτζερ: Ο «Αρχιερέας» της σύγχρονης δημοσιογραφίας

Γράφει ο Ανδρέας Αγγελόπουλος* 

«Η δύναμη να διαμορφώσουν το μέλλον της Δημοκρατίας θα είναι στα χέρια των δημοσιογράφων των επόμενων γενεών» υποστήριζε ο Τζόζεφ Πούλιτζερ. Ο Ουγγροαμερικανός εκδότης θεωρείται εκ των ιδρυτών της «κίτρινης δημοσιογραφίας». Γεννήθηκε στις 10 Απριλίου 1847 στο Μάκο της Ουγγαρίας. Ο δημοσιογράφος κατάφερε να εδραιωθεί και να αφήσει πίσω το στίγμα του. Η πολύτιμη παρακαταθήκη του βαραίνει τις επόμενες γενιές. Είχε δηλώσει πως «Η δημοκρατία μας και ο Τύπος της θα ανεβαίνουν και θα πέφτουν μαζί». Είχε το χάρισμα να φέρνει στην επιφάνεια ειδήσεις που προκαλούσε έντονα το δημόσιο ενδιαφέρον ενώ, διαμόρφωσε ένα δημοσιογραφικό στυλ που χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα. Επιθυμούσε διακαώς να βοηθήσει στην προσέλκυση σε αυτό το επάγγελμα νεαρών ανθρώπων με χαρακτήρα και ικανότητα. Επίσης, προσπαθούσε να βοηθήσει όσους ασχολούνται ήδη με την δημοσιογραφία να αποκτήσουν την υψηλότερη ηθική και πνευματική κατάρτιση. Ας ανακαλύψουμε την ζωή ενός δημοσιογράφου που το όνομα του έμεινε ανεξίτηλο στον χρόνο.

Η αρχή του νήματος

Ο Πούλιτζερ καταγόταν από μεγάλη οικογένεια. Μόλις ο πατέρας του αποσύρθηκε από την επιχείρηση εμπορίου σιτηρών το 1853, η οικογένεια του  μετακόμισε στην Βουδαπέστη. Ο Τζόζεφ έχασε τον πατέρα του στην ηλικία των 11 ετών αντικρίζοντας τον πόνο. Παράλληλα, τον Αύγουστο του 1864 στρατολογήθηκε στο Αμβούργο της Γερμανίας για να πολεμήσει για την Ένωση στον αμερικανικό εμφύλιο. Μετά την λήξη του πολέμου, ο εκδότης πήγε στην Νέα Υόρκη ώστε, να βρει εργασία. Ωστόσο, ο έντονος ανταγωνισμός με άλλους βετεράνους του εμφυλίου τον άφηνε άνεργο. Αυτά ήταν μόνο η αρχή για τον Πούλιτζερ. Οι δυσκολίες δεν στάθηκαν εμπόδιο για έναν άνθρωπο που ενδιαφέρθηκε βαθύτατα για την πρόοδο και την ανύψωση της δημοσιογραφίας. Τα βιώματα και τα εμπόδια που αντιμετώπισε τον κατέστησαν άνθρωπο με επιρροή στο μυαλό των άλλων.

«Ο στόχος μου είναι να βοηθήσω τους φτωχούς. Οι πλούσιοι μπορούν να βοηθήσουν τον εαυτό τους. Πιστεύω στους αυτοδημιούργητους ανθρώπους»

Οι φίλοι του τον χαρακτήριζαν «Σαίξπηρ» λόγω της έντονης αγάπης του για το διάβασμα. Ξεκίνησε από μια γερμανόφωνη εφημερίδα, την Westliche Post. To 1872 αγόρασε την εφημερίδα Post. Ο Πούλιτζερ με την πένα του ξεγύμνωνε καθετί παράνομο. Εξέθετε κάθε μέρα φοροφυγάδες, κυκλώματα τυχερών παιχνιδιών, ασφαλιστικές απάτες, μονοπώλια, τραπεζίτες και ισοπέδωνε την διαφθορά. Η ερευνητική δημοσιογραφία έπαιρνε σάρκα και οστά πάνω στο χαρτί της εφημερίδας. Στην συνέχεια, αγόρασε την New York World. Ακολούθησε η καρμική γνωριμία με την φεμινίστρια και πρωτοπόρο της ερευνητικής δημοσιογραφίας Νέλι Μπλάι. Ο Τζόζεφ θέλοντας να εκτοξεύσει τις πωλήσεις άρχισε να χρησιμοποιεί θλιβερούς τίτλους και εικόνες γεννώντας την «κίτρινη δημοσιογραφία». Είχε δηλώσει «Με λένε πατέρα της εικονογραφημένης δημοσιογραφίας. Τι ανοησία! Είχα μια μικρή εφημερίδα, που είχε πεθάνει εδώ και χρόνια και προσπαθούσα με κάθε τρόπο να αυξήσω την κυκλοφορία της. Τι θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω για δόλωμα! Μα φυσικά μια εικόνα».

Παράλληλα, μέσα στον Τζόζεφ Πούλιτζερ είχε γεννηθεί έντονα ο πολιτικός ακτιβισμός. Το 1871 βοήθησε στην οργάνωση του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος ενώ, είχε εκλεχθεί και στο Πολιτειακό Νομοθετικό Σώμα του Μισούρι. Στη συνέχεια, έγινε ισόβια Δημοκρατικός.

Ο εκδότης αφιέρωσε την ζωή του θέλοντας να καταπολεμήσει τις κοινωνικές αδικίες μέσα από την δημοσιογραφία. Δεν έκανε ούτε βήμα πίσω κοιτάζοντας με αποφασιστικότητα μπροστά. Καθιερώθηκε και εδραίωσε το όραμα του ενώ, έγινε η αφορμή για πολλούς ώστε, να ακολουθήσουν το επάγγελμα. Το 1903 βοήθησε στη δημιουργία της Σχολής Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου του Κολούμπια. Σύμφωνα με την Διαθήκη του θεσπίστηκε  το βραβείο Πούλιτζερ. Ο δημοσιογράφος υποστήριζε πως «Πάντα θα παλεύω για την πρόοδο και την μεταρρύθμιση, ποτέ δεν ανέχομαι την αδικία ή τη διαφθορά, θα πολεμώ πάντα τους δημαγωγούς όλων των κομμάτων. Θα αντιτίθεμαι πάντα στις προνομιούχες τάξεις».

• Σπουδάζει δημοσιογραφία στη New Media Studies