Ο πόλεμος των γέρων

«Ξέρω πού θα στείλω τους γονείς μου εάν μας την πέσουν οι Τούρκοι!», μου ανακοίνωσε η φίλη μου ενώ ενημερωνόμασταν για μια ακόμα εμπρηστική δήλωση του Ερντογάν. «Υπάρχουν κάτι χωριά στις Αλπεις, τέρμα Θεού, που καμιά σχέση δεν έχουν με την υπερπολυτελή, πανάκριβη Ελβετία. Οι κάτοικοί τους είναι κτηνοτρόφοι, τυροκόμοι. Ο μπαμπάς μου κατέχει από τέτοια, πιτσιρικάς έβοσκε πρόβατα στους πρόποδες του Υμηττού. Η μαμά μου λατρεύει το βουνό». «Με δουλεύεις…». «Καθόλου! Σκέφτομαι να τους αγοράσω εισιτήρια με ανοιχτή ημερομηνία». «Πρώτον, όσο και να γαβγίζει ο Ερντογάν, ένας πόλεμος είναι ελάχιστα πιθανός. Δεύτερον, οι γονείς σου βαδίζουν στην τρίτη ηλικία… Εκείνους θα ενδιαφερθείς να προστατεύσεις;». «Εκείνοι θα έχουν ανάγκη προστασίας. Οι νεότεροι ας κάνουν τα κουμάντα τους».

Τη φίλη μου κάθε άλλο παρά αναίσθητη τη λες. Νοιάζεται έμπρακτα για τις φρικαλέες κοινωνικές αδικίες. Συνδράμει από το υστέρημά της, κυρίως δε με την προσωπική της εργασία τις χειμαζόμενες ομάδες: μειονότητες, πρόσφυγες, κακοποιούμενες γυναίκες, παιδιά πίσω απ’τον ήλιο… Τύχον σύρραξη με την Τουρκία θα την έβρισκε απλώς ανόητη. Ενα δαπανηρό, σε χρήμα και κυρίως σε αίμα, γεωπολιτικό παιχνίδι. Ενα μπιλιάρδο κυβερνήσεων, εταιρειών, συμμαχιών που θα είχε ως θύματα τους καθημερινούς ανθρώπους. Ετσι αναμφίβολα σκέφτονταν κάποιοι ευαισθητοποιημένοι, ριζοσπαστικοποιημένοι Ελληνες ως τις παραμονές της 28ης Οκτωβρίου 1940. «Από τη μία οι καπιταλιστές Εγγλέζοι, από την άλλη οι ναζί και οι φασίστες. Κι εμείς μήλο της έριδας, να πρέπει να διαλέξουμε ανάμεσα στη μοίρα των Ιρλανδών και των Ινδών στη Βρετανική Αυτοκρατορία και των Εβραίων στη Γερμανία…». Τέτοια ψιθύριζαν ώσπου ούρλιαξαν οι σειρήνες και ξεχύθηκαν όλοι στους δρόμους και ανέβηκαν στα τρένα για το μέτωπο κι ακόμα και ο Ζαχαριάδης παρότρυνε τους κομμουνιστές να στρατευθούν υπό την καθοδήγηση του Μεταξά. Οταν ξεσπάει ο πόλεμος, ξυπνάει ο πατριωτισμός στην πιο αγνή μορφή του. Οι θεωρίες και οι ενστάσεις πάνε περίπατο.

«Τον πόλεμο εξάλλου μόνο οι γέροι τον γουστάρουν! Και οι χαζοί…» πρόσθεσε η φίλη μου. Σε αυτό δεν είχε άδικο.

«Θα παρελάσεις φέτος;» ρώτησε ο μαθουσάλας της γειτονιάς την κόρη μου. «Κάνατε σχολική γιορτή; Είπατε Βέμπο; Βάζει ο Ντούτσε τη στολή του…» άρχισε να τραγουδάει μόνος του.

Οι νέοι ξεχειλίζουν από αμφιβολίες, ξυπνούν κάθε πρωί με διαφορετική διάθεση, με άλλες ιδέες. Οι γέροι έχουν σαν τα στρείδια προσκολληθεί στις βεβαιότητές τους.

Οι νέοι, εάν τους έστελναν στο μέτωπο, θα νοσταλγούσαν τους έρωτες, τις διονυσιακές τους νύχτες. Εάν έπεφταν ηρωικά, θα στερούνταν δεκαετίες γόνιμης, δύσκολης μα κι απολαυστικής ζωής. Οι γέροι τι θα έχαναν; Την κρεβατομουρμούρα; Το ροχαλητό μπροστά στην τηλεόραση; Την αγωνία για τις εξετάσεις ούρων και αίματος; – κάλλιο να έχυναν το αίμα τους στα πεδία των τίμιων μαχών…

Αμα θρηνούσαμε εικοσάρηδες και τριαντάρηδες, η οικονομία θα ρήμαζε, το δημογραφικό μας πρόβλημα θα επιδεινωνόταν στο μη παρέκει. Θυσιαζόμενος, αντίθετα, υπέρ πατρίδος στα εβδομήντα ή στα ογδόντα σου, την ωφελείς διττά.

Φαντάζομαι έναν πόλεμο των γέρων. Σε αργή κίνηση. Φαλάκρες να γυαλίζουν στον ήλιο δίνοντας στόχο στα εχθρικά αεροπλάνα, η ελαττωματική ευτυχώς όραση των πιλότων θα απέτρεπε κάποιο πολύνεκρο βομβαρδισμό. Μάχες εκ του συστάδην, στο ένα χέρι το G3, στο άλλο το πιεσόμετρο. Λογομαχίες κυρίως – οι γέροι βρίζονται πατόκορφα με το παραμικρό, αψίκοροι, καχύποπτοι, έντρομοι μην τους πιάσουν κορόιδα. Διαθέτουν δε μνήμη ελέφαντα για γεγονότα του απώτατου παρελθόντος. «Στα Δερβενάκια σάς τσακίσαμε!» θα κοκορεύονταν οι δικοί μας. «Στη Σμύρνη σάς πετάξαμε στη θάλασσα!» θα αντιγύριζαν οι απέναντι. Θα ξέσπαγαν προσέτι και σποραδικοί εμφύλιοι, με «Του Αϊτού ο Γιος» και «Εμπρός ΕΛΑΣ για την Ελλάδα». Οι παππούδες (και οι γιαγιάδες βεβαίως, καιρός να λήξει η πατριαρχία) θα απολάμβαναν μεγάλες στιγμές. Τα παιδιά και τα εγγόνια τους, στα μετόπισθεν, θα καμάρωναν. Και θα διασκέδαζαν.

Ετσι θα έπρεπε να είναι οι πόλεμοι. Γεροντικοί. Σαν συνελεύσεις πολυκατοικίας.