Ολο το μπαρόκ σε έναν πίνακα

Μπορεί οι δημοπρασίες έργων μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης να έχουν μονοπωλήσει το τελευταίο διάστημα το ενδιαφέρον στις μεγάλες δημοπρασίες, η εμφάνιση ενός και μόνου έργου της περιόδου του Μπαρόκ και μάλιστα με την υπογραφή του Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς είναι αρκετό για να κλέψει την παράσταση. Πόσω δε μάλλον που η εκτίμηση για τον πίνακα του σπουδαίου Φλαμανδού που θα βγει στο σφυρί από τον οίκο Sotheby’s είναι πενταπλάσια συγκριτικά με την τιμή που το έργο είχε πωληθεί το 1998 και πάλι μέσω δημοπρασίας.

Η σημερινή εκτίμηση κυμαίνεται μεταξύ 25 και 35 εκατ. δολαρίων, ενώ προ 24 ετών είχε αλλάξει χέρια από τον ίδιο οίκο προς 5,5 εκατ. δολάρια, ποσό που την εποχή εκείνη αποτέλεσε ρεκόρ για έργο του σπουδαίου φλαμανδού δασκάλου. Η τιμή στην οποία αναμένεται να πωληθεί το έργο στις 26 Ιανουαρίου, στη Νέα Υόρκη, απέχει πολύ ωστόσο από το ρεκόρ για τις δημιουργίες του Ρούμπενς, όπως διαμορφώθηκε σε βάθος χρόνου και το οποίο έχει αγγίξει τα 60 εκατ. δολάρια για τη μνημειακή απόδοση της Σφαγής των Αθώων (1609-1611).

Στην ελαιογραφία που φιλοτεχνήθηκε περί το 1609 απεικονίζεται η Σαλώμη τη στιγμή που της παραδίδεται το κομμένο κεφάλι του Ιωάννη Βαπτιστή επί πίνακι.

Ο πίνακας, σύμφωνα με τον επικεφαλής των Μεγάλων Δασκάλων του οίκου Sotheby’s στη Νέα Υόρκη, Κρίστοφερ Αποστλ «απεικονίζει με πάρα πολλούς τρόπους την ίδια την ουσία του μπαρόκ», ενώ ο πρώην επικεφαλής του τμήματος ευρωπαϊκής ζωγραφικής του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης, Κιθ Κρίστιανσεν, υποστηρίζει ότι «η απεικόνιση του αποκεφαλισμού του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή από τον Ρούμπενς είναι ένα έργο στο οποίο ο νεαρός ακόμα καλλιτέχνης εξερευνά άφοβα τη βίαιη και σεξουαλική δυναμική της βιβλικής αφήγησης όπως κάποιος προ-κινηματογραφικός Μάρτιν Σκορσέζε. Είναι το είδος της ζωγραφικής που, μόλις δεις, δεν θα ξεχάσεις».

Το έργο του Ρούμπενς δεν είναι το μοναδικό που αναμένεται να προσελκύσει τους συλλέκτες στη δημοπρασία των Sotheby’s, καθώς προέρχεται από τη συλλογή του μεγιστάνα επιχειρηματία στον χώρο των ακινήτων Μαρκ Φις και της εν διαστάσει συζύγου του, πρώην δικαστή Ρέιτσελ Ντέιβιντσον. Το ζευγάρι βρίσκεται ενώπιον ενός πολύπλοκου διαζυγίου, μέρος του οποίου είναι και η αξίας 177 εκατ. δολαρίων συλλογή έργων τέχνης, μεταξύ των οποίων βρίσκονται έργα του Οράτσιο Τζεντιλέσκι – πατέρα της Αρτεμισίας -, του Ζορζ ντε λα Τουρ κ.ά.

Οσοι όμως αγαπούν την κλασική ζωγραφική δεν θα χρειαστεί να περιμένουν ως την αρχή του 2023 για να δουν ένα έργο με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, διότι και πάλι οι Sotheby’s στις  7 Δεκεμβρίου, στο Λονδίνο, θα δημοπρατήσουν ένα έργο που σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση περιγράφεται ως το «πιο σημαντικό» έργο του Τιτσιάνο που θα βγει σε δημοπρασία αυτόν τον αιώνα, παρά το γεγονός ότι στον κατάλογο της δημοπρασίας αναφέρεται ως έργο του «Τιτσιάνο και του εργαστηρίου του». Στον πίνακα απεικονίζεται η Αφροδίτη και ο Αδωνις. Συνδέεται με τη σειρά «Ποίηση» που ο σπουδαίος ζωγράφος της Αναγέννησης φιλοτέχνησε κατόπιν παραγγελίας του βασιλιά Φίλιππου Β’ της Ισπανίας την περίοδο 1554 – 1562, έχοντας ως πηγή έμπνευσης τις μεταμορφώσεις του Οβίδιου. Το έργο που εκτιμάται μεταξύ 9-14 εκατ. δολαρίων είχε ξαναβγεί ανεπιτυχώς στην αγορά το 1998 με τιμή εκτίμησης 1-1,7 εκατ. δολάρια.

Δύο πρωτιές για έναν Μπέκμαν

Δύο πρωτιές «κρύβει» μια αυτοπροσωπογραφία του Μαξ Μπέκμαν που θα δημοπρατηθεί την 1η Δεκεμβρίου από τον οίκο δημοπρασιών του Βερολίνου Γκρίζεμπαχ με εκτίμηση μεταξύ 20 και 30 εκατ. δολαρίων. Πρώτον, το ποσό αυτό αποτελεί την υψηλότερη εκτίμηση που έχει δοθεί ποτέ για έργο του Μπέκμαν παγκοσμίως, ξεπερνώντας κατά πολύ οποιαδήποτε από τις πρόσφατες εμφανίσεις του σε δημοπρασία. Δεύτερον, διότι αυτή είναι η η υψηλότερη εκτίμηση που έχει δοθεί ποτέ για ένα έργο τέχνης στη δευτερογενή αγορά της Γερμανία. Ως τώρα το ρεκόρ κατέχει από το 2018 ο συγκεκριμένος καλλιτέχνης με 6,5 εκατ. δολάρια. Το έργο, του οποίου ο πλήρης τίτλος είναι «Αυτοπροσωπογραφία κίτρινο – ροζ» απεικονίζει τον ζωγράφο με τα χέρια του σταυρωμένα και το βλέμμα του απευθείας στραμμένο προς τον θεατή και φιλοτεχνήθηκε όσο βρισκόταν εξόριστος στην Ολλανδία. Θεωρείται δε από τις λιγότερο ζοφερές δημιουργίες του καλλιτέχνη, που είναι ένας από τους πιο εξέχοντες των αρχών του 20ού αιώνα και συνδέεται τόσο με τα κινήματα του γερμανικού εξπρεσιονισμού όσο και με τη Νέα Αντικειμενικότητα.

«Δεν είναι προς πώληση η Γκαγκόζιαν»

Τέλος στις φήμες που ήθελαν τη μεγαλύτερη γκαλερί παγκοσμίως, την γκαλερί Γκαγκόζιαν, να συζητεί την εξαγορά της από τον γαλλικό όμιλο ειδών πολυτελείας Λουί Βιτόν επιχείρησαν να βάλουν οι εκπρόσωποι της αίθουσας τέχνης. Η είδηση για την πιθανή συμφωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές είχε ήδη αρχίσει να δημοσιεύεται σε έγκυρα μέσα που ασχολούνται με τον χώρο της τέχνης, όπως η ιταλική έκδοση της «Art Newspaper» και ο ιστότοπος Artnet News. «Δεν υπάρχει απολύτως καμία αλήθεια στη φήμη και η εταιρεία δεν είναι προς πώληση» γνωστοποιήθηκε από την πλευρά τής γκαλερί που ίδρυσε ο Λάρι Γκαγκόζιαν στο Λος Αντζελες το 1980 και διαθέτει 16 παραρτήματα σε ολόκληρο τον κόσμο, και στην Αθήνα. Από την πλευρά της η LVMH, στην οποία ανήκουν μια σειρά εταιρειών με είδη πολυτελείας (από οίκους μόδας έως κοσμηματοπωλεία και εταιρείες ναυπήγησης πολυτελών σκαφών), δεν έγινε κανένα σχόλιο. Οποιαδήποτε πιθανή επένδυση προς την Γκαγκόζιαν – που έχει ετήσιο κύκλο εργασιών περί το ένα δισ. δολάρια – θα πρόσφερε στη LVMH σημαντική επιρροή στον κόσμο της τέχνης και ένα προβάδισμα στον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλό της Μπερνάρ Αρνό απέναντι στον επιχειρηματικό του αντίπαλο Φρανσουά Πινό, που διαθέτει επίσης την εταιρεία πολυτελών ειδών Kering, όπως και τον οίκο δημοπρασιών Christie’s. Επίσης και οι δύο ισχυροί άνδρες είναι κορυφαίοι συλλέκτες έργων τέχνης.