Έρευνα και συμμετοχικός σχεδιασμός για την ανάπλαση του Ντεπώ

Ο Δήμος Θεσσαλονίκης προγραμματίζει τη διενέργεια αρχιτεκτονικού διαγωνισμού προσχεδίων για την αποκατάσταση και επανάχρηση του ιστορικού συγκροτήματος της πρώην «Εταιρείας Τροχιοδρόμων και Ηλεκτροφωτισμού» στο Ντεπώ Θεσσαλονίκης.

Το σύνολο των κτιρίων του συγκροτήματος χαρακτηρίστηκαν ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία το 1994 με απόφαση Υπουργού Πολιτισμού. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης ως ιδιοκτήτης του ακινήτου επιθυμεί να αξιοποιήσει το διατηρητέο συγκρότημα με τον περιβάλλοντα χώρο του για κοινωφελείς και πολιτιστικές χρήσεις, για την εξυπηρέτηση των αναγκών της ευρύτερης περιοχής της Ε’ Δημοτικής Κοινότητας.

Επιθυμία του Δήμου είναι η συμμετοχή των κατοίκων της Ε’ ΔΚ στην επιλογή των χρήσεων εντός του χώρου του διατηρητέου συγκροτήματος και τη διαμόρφωση ενός κτιριολογικού προγράμματος για την αξιοποίησή του, στο πλαίσιο των προκαταρκτικών ενεργειών για την εν συνεχεία διενέργεια του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού.

Η συμμετοχή της Ε’ Δημοτικής Κοινότητας και των κατοίκων της περιοχής στη διαμόρφωση του κτιριολογικού προγράμματος, θα θέσουν μια στέρεη βάση, για τον καθορισμό και, εν τέλει, την επίτευξη των στόχων του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Δήμος Θεσσαλονίκης, η Αντιδημαρχία Τεχνικών Έργων και η Διεύθυνση Αστικού Σχεδιασμού και Αρχιτεκτονικών Μελετών σε συνεργασία με την Περιβαλλοντική Οργάνωση Μαμαγαία καλεί τους πολίτες και κατοίκους της περιοχής να συμμετέχουν: α. σε έρευνα μέσω ερωτηματολογίου και β. διαδικασίες διαμόρφωσης προτάσεων σχεδιασμού του χώρου.

Συγκεκριμένα, θα πραγματοποιηθούν δύο εργαστήρια συμμετοχικού σχεδιασμού: α. ένα κλειστό εργαστήριο με τη σχολική κοινότητα του 14ου Γυμνασίου και 14ου Γενικού Ενιαίου Λυκείου Θεσσαλονίκης και β. ένα ανοιχτό εργαστήριο με τη συμμετοχή κατοίκων της 5ης Δημοτικής Κοινότητας, ομάδων πολιτών, ενδιαφερόμενων συλλόγων, τοπικών επιχειρήσεων κτλ.

Τα δύο εργαστήρια στοχεύουν αφενός στο να ενημερώσουν για την προγραμματισμένη προκήρυξη αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την αποκατάσταση του διατηρητέου συγκροτήματος του Ντεπώ και αφετέρου στο να εμπλέξουν τους πολίτες και κατοίκους της περιοχής στις διαδικασίες σχεδιασμού του χώρου.

Οι πολίτες θα κληθούν να συμμετέχουν σε συλλογικές διαδικασίες, μέσα στις οποίες θα διατυπώσουν τις απόψεις και προτάσεις τους, οι οποίες θα ληφθούν υπόψη στην κατάρτιση του κτιριολογικού προγράμματος για την αποκατάσταση του συγκροτήματος.

Ο συμμετοχικός σχεδιασμός (participatory planning) είναι μία σύγχρονη προσέγγιση στο σχεδιασμό ενεργών και βιώσιμων πόλεων και στοχεύει να καταστήσει το κοινό συμμέτοχο στον αστικό σχεδιασμό, μέσα από μια διαδικασία εύκολα προσβάσιμη και διασκεδαστική.  Θεμελιώνεται στην πεποίθηση ότι τα βέλτιστα αποτελέσματα σχεδιασμού μπορούν να ανακύψουν μόνο μέσα από τη στενή συνεργασία της τοπικής κοινωνίας με τους ειδικούς.  Πρόκειται για μία ευρέως διαδεδομένη πρακτική διεθνώς, που όμως στη χώρα μας δεν έχει ακόμα γίνει αποδεκτή, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων.

Μέσα από το συμμετοχικό σχεδιασμό οι πολίτες εμπλέκονται άμεσα σε όλα τα στάδια της διαδικασίας σχεδιασμού και για την πραγματοποίησή του έχουν αναπτυχθεί ειδικά εργαλεία και τεχνικές, στα οποία υπάρχει πλέον η απαραίτητη εξειδίκευση