Το ΕΣΥ σε «ελεύθερη» πτώση

Μια περίεργη πορεία ετοιμάζεται να ξεκινήσει για το ΕΣΥ με το νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας για τη νοσοκομειακή περίθαλψη που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση πρόσφατα.

Το νομοσχέδιο αυτό, προβλέπει τη δυνατότητα ιδιωτών γιατρών να παρέχουν υπηρεσίες στο ΕΣΥ και καταργεί την πλήρη και αποκλειστική απασχόληση των γιατρών, αφού τους επιτρέπει μετά τη λήξη του ωραρίου τους να απασχολούνται και στον ιδιωτικό τομέα.

Η αρχική λογική στη δημιουργία του ΕΣΥ ήταν να μπορούν οι ασθενείς να απευθύνονται στο νοσοκομείο για το πρόβλημα της υγείας τους. Έτσι, προβλέφθηκε η δωρεάν νοσοκομειακή περίθαλψη, με τους γιατρούς να έχουν πλήρη και αποκλειστική απασχόληση, για να επιβεβαιώνεται η δωρεάν περίθαλψη και οι ασθενείς να μην χρειάζεται να περάσουν από το ιατρείο πριν την νοσηλεία για παθολογική ή χειρουργική αιτία.

Βέβαια, η περίθαλψη δεν ήταν ποτέ δωρεάν, αφού οι φόροι υφίστανται πάντα.

Όμως το «δωρεάν» αυτό, σήμαινε πως την κρίσιμη ώρα, όπου υπάρχει ανάγκη δεν θα χρειάζεται ο ασθενής και η οικογένειά του να ξεπουληθούν για να βρουν τις υπηρεσίες υγείας που χρειάζονται.

Θα μου πεις: «και μετά ήρθε το φακελάκι». Ναι. Πράγματι. Όταν τα οικονομικά στένεψαν και δεν δόθηκαν αυξήσεις στο ιατρικό μισθολόγιο, το «συμπλήρωμα» ήρθε από κει. Όμως η δυνατότητα να έχεις περίθαλψη, χωρίς να πληρώσεις φακελάκι, συνέχισε να υφίσταται.

Εξάλλου, το φακελάκι είναι παθολογία του συστήματος που χρειάζεται αντιμετώπιση, όπως έγινε και στις άλλες χώρες όπου εντοπίστηκε το φαινόμενο.

Από την άλλη πλευρά, συγκροτήθηκε ο ιδιωτικός τομέας, όπου οι ασθενείς μπορούσαν να διαλέξουν – αν είχαν να διαθέσουν τους απαραίτητους πόρους για την περίθαλψή τους. Και επειδή η συγκρότηση του συστήματος υγείας φάνταζε πολύ παρεμβατική, στην πορεία των χρόνων, άρθηκαν οι αρχικοί περιορισμοί για τη δημιουργία νέων ιδιωτικών κλινικών.

Τα πράγματα όμως ήταν πάντα διακριτά. Ακόμη και με τα απογευματινά ιατρεία των νοσοκομείων.

Τώρα με το «μπέρδεμα» των ιδιοτήτων δημοσίου και ιδιωτικού, τα πράγματα αλλάζουν.

Τι θα γίνει;

• Ο γιατρός του ΕΣΥ θα μπορεί να πει «περάστε από το ιατρείο μου», νομιμοποιώντας ή και επεκτείνοντας το «φακελάκι».
• Ο ιδιώτης γιατρός θα μπορεί να πει «να σας κλείσω νοσηλεία στο νοσοκομείο Χ, που θα τα πληρώσει ο ΕΟΠΥΥ;» – προκαλώντας αθέμιτο ανταγωνισμό μεταξύ νοσοκομείων και ιδιωτικών κλινικών, αν βεβαίως παρέχει τις υπηρεσίες του στο νοσοκομείο Χ.
• Ο γιατρός του ΕΣΥ που δεν παίρνει φακελάκι και παραμένει κάνοντας τη δουλειά του στο νοσοκομείο και όχι στο ιατρείο, θα φορτώνεται με τη … λάντζα.
• Ο ιδιώτης γιατρός που δεν σχετίζεται με κάποιο νοσοκομείο, θα δει το ιατρείο του να αδειάζει, αφού κάποιος άλλος θα έχει το πλεονέκτημα του νοσοκομείου.

Κάπως έτσι, θεσμοθετείται – με κρατική παρέμβαση – ο αθέμιτος ανταγωνισμός. Και αυτό δεν είναι θεμιτό στην ελεύθερη αγορά. Πόσο μάλλον στην υγεία, όπου οι ανάγκες είναι πλήρως ανελαστικές και το παντεσπάνι, δεν αντικαθίσταται με ψωμί ή αντίστροφα.

Όσο για τον ασθενή, αυτός θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να πληρώσει.

Όμως το 12,3% του πληθυσμού, ανεξαρτήτως εισοδήματος, δεν μπορεί να καλύψει τις ιατρικές του ανάγκες.

Μάλιστα όταν κοιτάς το 40% του πληθυσμού με τα χαμηλότερα εισοδήματα, εκεί, πάνω από το 15% αδυνατεί να τις καλύψει και μάλιστα υφίσταται καταστροφικές δαπάνες υγείας, δηλαδή ή δεν θα πάρει γάλα στο παιδί του ή δεν θα πληρώσει το νοίκι ή το ρεύμα.

Θα μου πεις: «όπου φτωχός κι η μοίρα του».

Δεν είναι έτσι. Γιατί συνολικά, το 80% του πληθυσμού είναι καλά στην υγεία του και το άλλο 20% έχει προβλήματα. Αν από αυτό το 20%, το 12,3% δεν μπορεί να καλυφθεί, τότε το πρόβλημα «χτυπάει» στην παραγωγικότητα της χώρας.

Θα μου ξαναπείς: «ψιλά γράμματα»… Σωστά. Το πιθανότερο είναι όταν θα αρχίσουν οι επιπτώσεις αυτές, η συγκεκριμένη πολιτική ηγεσία να μην βρίσκεται στις συγκεκριμένες θέσεις…