Lockdown: Πώς ο εγκλεισμός της πανδημίας επηρέασε την ανάπτυξη των βρεφών

Ήδη από τα πρώτα κύματα της πανδημίας, πολλοί γονείς αναρωτήθηκαν πώς τα πρωτοφανή lockdown θα επηρέαζαν τα παιδιά τους.

Νέα μελέτη δείχνει τώρα ότι τα περιοριστικά μέτρα όντως επηρέασαν την ανάπτυξη των βρεφών, όχι όμως σε βαθμό που να προκαλεί ανησυχία,

Τα μωρά που γεννήθηκαν στην Ιρλανδία στη διάρκεια του πρώτου lockdown φαίνεταο πως καθυστερούν να αναπτύξουν ορισμένες δεξιότητες επικοινωνίες. Στην ηλικία του ενός έτους ήταν λιγότερο πιθανό να μπορούν να γνέφουν αντίο, να δείχνουν πράγματα με το δάχτυλο και να γνωρίζουν τουλάχιστον μία πραγματική λέξη.

Από την άλλη πλευρά, ήταν πιθανότερο να είχαν μάθει να μπουσουλούν, αναφέρουν οι ερευνητές στο Archives of Disease in Childhood.

Τα πρώτα χρόνια ζωής είναι καθοριστικά για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και την απόκτηση βασικών κοινωνικών δεξιοτήτων. Για τα 309 βρέφη που εξέτασε η μελέτη «το πρώτο έτος ζωής ήταν πολύ διαφορετικό σε σχέση με τα μωρά προ της πανδημίας» σχολιάζει στην Washington Post η Σούζαν Μπερν του Βασιλικού Κολεγίου Χειρουργών της Ιρλανδίας, επικεφαλής της μελέτης.

Θεωρεί όμως πως δεν υπάρχει σοβαρός λόγος ανησυχίας: «Τα μωρά είναι ανθεκτικά και φιλοπερίεργα εκ φύσης» και πιθανότατα μπορούν να ανακτήσουν το χαμένο έδαφος με την κατάλληλη στήριξη, εξηγεί.

Παιχνίδι στο σπίτι

Το σίγουρο είναι ότι θα περάσουν αρκετά ακόμα χρόνια πριν γίνουν σαφές όλες οι πιθανές επιπτώσεις στην γενιά της πανδημίας.

Ήδη όμως ορισμένοι γονείς αναφέρουν ότι βλέπουν διαφορές. Όταν η Τσι Λαμ, 33 ετών, απέκτησε το πρώτο παιδί της, την Αντριάνα τον Απρίλιο του 2020, η Βρετανία βρισκόταν σε κατ’ οίκον εγκλεισμό. Οι γονείς και τα πεθερικά της δεν μπορούσαν να την επισκεφθούν από το Χονγκ Κονγκ, οπότε η Λαμ πέρασε το lockdown μόνο με το παιδί και τον σύντροφό της.

Όταν η Αντριάνα έκλεισε τα δύο χρόνια, ο παιδίατρος είπε στην Λαμ ότι το μωρό είχε αδύναμες κινητικές ικανότητες, όπως για παράδειγμα στο περπάτημα και το πήδημα. «Φαντάζομαι επειδή την αφήσαμε να παίξει στο πάρκο μόνο όταν έγινε ενός έτους, καθώς πιστεύαμε ότι δεν θα ήταν ασφαλές» λέει η μητέρα. Η Αντριάνα είχε επίσης την τάση να τρομάζει από δυνατούς ήχους.

Είναι βέβαια δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς αν πρόκειται για συνέπεια της πανδημίας ή αν οι διαφορές αυτές οφείλονται στην ιδιοσυγκρασία της Αντριάνα.

Οι πρώτες μελέτες υποδεικνύουν ότι η απομόνωση όντως επηρέασε τα μωρά της πανδημίας, όμως η έκταση και ο μηχανισμός του φαινομένου παραμένουν ασαφείς.

Οι συντάκτες της νέας μελέτης ζήτησαν από τους γονείς 309 παιδιών που γεννήθηκαν μεταξύ Μαρτίου και Μαΐου 2020 να αναφέρουν κατά πόσο τα μωρά τους είχαν φτάσει 10 αναπτυξιακά ορόσημα που αναμένονται στην ηλικία του ενός έτους, όπως την ικανότητα να μπουσουλούν, να βάζουν τουβλάκια το ένα πάνω στο άλλο και να δείχνουν αντικείμενα. Οι απαντήσεις των γονιών συγκρίθηκαν στη συνέχεια με δεδομένα για 1.600 μωρά που γεννήθηκαν στην Ιρλανδία τα διάστημα 2008-2011.

Οι διαφορές ανάμεσα στις δύο ομάδες βρεφών ήταν μικρές αλλά στατιστικά σημαντικές. Μεταξύ των βρεφών που γεννήθηκαν στο lockdown, μόνο το 87,7% μπορούσε να γνέφει αντίο στα πρώτα του γενέθλια, συγκριτικά με 94,4% στην προπανδημική ομάδα.

Μόνο το 83,8% μπορούσε να δείχνει αντικείμενα με το δάχτυλο, συγκριτικά με 92,8% στην προπανδημική ομάδα, και μόνο το 76,6% γνώριζε τουλάχιστον μια πραγματική λέξη, συγκριτικά με 89,3%.

Η μελέτη πάντως πάσχει από ορισμένους περιορισμούς. Οι μελέτες που βασίζονται σε παρατηρήσεις, όπως η συγκεκριμένη, μπορούν να εντοπίζουν διαφορές αλλά όχι να προσδιορίσουν αιτιώδεις σχέσεις. Επιπλέον, η μελέτη βασίστηκε στις αναφορές γονέων, οι οποίες δεν είναι απαραίτητα ακριβείς, ενώ οι δύο ομάδες βρεφών παρουσίαζαν δημογραφικές και άλλες διαφορές.

Οι ερευνητές τονίζουν ότι για τη μελέτη του φαινομένου απαιτούνται μεγάλες προοπτικές μελέτες που θα παρακολουθήσουν την ανάπτυξη των παιδιών για χρόνια.

Υποθέσεις

Παρόλα αυτά, η ερευνητική ομάδα προτείνει ορισμένες εξηγήσεις. Τα μωρά του lockdown, λέβε, έβλεπαν λιγότερους επισκέπτες και επομένως είχαν λιγότερες ευκαιρίες να μάθουν να γνέφουν αντίο. Χωρίς εξόδους από το σπίτι, μπορεί να έβλεπαν λιγότερα αντικείμενα να δείξουν με το δάχτυλο. Δεν αποκλείεται επίσης να εκτέθηκαν «σε ένα στενότερο γλωσσικό ρεπερτόριο και να έβλεπαν λιγότερα πρόσωπα χωρίς μάσκες».

Από την άλλη, τα μωρά του lockdown ίσως έμαθαν να μπουσουλούν πιο γρήγορα επειδή περνούσαν περισσότερο χρόνο στο πάτωμα αντί σε αυτοκίνητα και καροτσάκια.

«Ακόμα δεν γνωρίζουμε ποιες θα είναι οι συνέπειες της πανδημίας σε αυτή τη γενιά» σχολιάζει ο Ντάνι Ντουμιτρίου του Πανεπιστημίου Κολούμπια στη Νέα Υόρκη, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.

Ο Ντουμιτρίου, ο οποίος συμμετείχε σε διαφορετική μελέτη για μωρά που γεννήθηκαν το 2020, θεωρεί ενθαρρυντικά τα ευρήματα της ιρλανδικής έρευνας. «Δεν εντοπίζει μείζονες καθυστερήσεις της ανάπτυξης, όπως δεν εντοπίσαμε κι εμείς» λέει.

Η δρ Μπερν, η επικεφαλής της μελέτης στην Ιρλανδία, συμφωνεί με τον Ντουμιτρίου ότι τα μωρά των lockdown δεν θα δυσκολευτούν να ανακτήσουν τις χαμένες εμπειρίες.

«Υπάρχει μεγάλο περιθώριο πλαστικότητας στους εγκεφάλους των μωρών» λέει.

Στην ίδια ελπίδα βασίζεται και η Λαμ, η μητέρα της Αντριάνα. «Ο κόσμος μού λέει ότι, μόλις επιστρέψουν στο σχολείο, θα τα πάνε μια χαρά» λέει στην Washington Post. «Το ίδιο πιστεύω κι εγώ».