Permacrisis

Από μια άποψη (αλλά κι από περισσότερες), η λέξη της χρονιάς που ανακηρύχθηκε από το Λεξικό Collins απεικονίζει και την κατάσταση της χώρας. Γιατί, πράγματι, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη βρίσκεται σε μια permacrisis, μια «εκτεταμένη περίοδο αστάθειας και ανασφάλειας, ως αποτέλεσμα μιας σειράς καταστροφικών γεγονότων». Και τι γεγονότων: της Covid-19, των ασταμάτητων τουρκικών προκλήσεων, της προσφυγικής κρίσης, του πολέμου.

Για τη διαρκή αυτή κρίση, η ελληνική κυβέρνηση δεν φέρει ευθύνη ή, εν πάση περιπτώσει, την κύρια ευθύνη. Είναι αλήθεια ότι έχει δεχθεί κριτική για τη διαχείριση της πανδημίας, αλλά δύσκολα οι αντίπαλοί της θα τα είχαν πάει καλύτερα. Είναι αλήθεια ότι ο Πρωθυπουργός θα μπορούσε να έχει εκμεταλλευθεί κάποια ανοίγματα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, αλλά οι λαϊκιστές της Αριστεράς και της Δεξιάς θα είχαν ανεβεί στα κάγκελα. Σε ό,τι αφορά τον πόλεμο, πάλι, η στάση της κυβέρνησης και του Πρωθυπουργού προσωπικά είναι υποδειγματική: ο εισβολέας καταδικάζεται, το θύμα ενισχύεται, οι αρχές είναι αταλάντευτες και ανυποχώρητες. Αν είχε αποφευχθεί και το ευκολάκι με την ταύτιση του ρωσικού και του τουρκικού αναθεωρητισμού, θα ήταν ακόμη καλύτερα.

Στα καταστροφικά αυτά γεγονότα δεν ήταν ανάγκη έτσι να προστεθούν και οι υποκλοπές. Ο Πρωθυπουργός επισήμανε τον Αύγουστο ότι «στη δημοκρατία μας δεν επιτρέπεται να υπάρχουν σκιές», μίλησε για «ελλιπή» και «λανθασμένο» χειρισμό στην περίπτωση της παρακολούθησης του Νίκου Ανδρουλάκη και υποσχέθηκε ανάδειξη της αλήθειας «στις διαστάσεις που πραγματικά έχει». Τρεις μήνες μετά, όχι μόνο δεν έχουν διαλυθεί οι σκιές και δεν έχει λάμψει η αλήθεια, αλλά οι αποκαλύψεις πολλαπλασιάζονται, τα δημοσιεύματα συνεχίζονται, ο θόρυβος μεγαλώνει. Κι από χθες βρίσκεται στην Αθήνα η επιτροπή PEGA του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για να διερευνήσει κατά πόσον το κυβερνών κόμμα χρησιμοποίησε λογισμικό για να παρακολουθήσει παρανόμως πολιτικούς και/ή δημοσιογράφους.

Η κυβέρνηση διαψεύδει ότι έχει προμηθευτεί ή χρησιμοποιήσει το περιβόητο Predator και επικαλείται το απόρρητο για να κλείσει τις έρευνες. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι πολίτες αναγνωρίζουν ευθύνη στον Πρωθυπουργό, αλλά δεν καίγονται και για το θέμα, έχουν σοβαρότερα πράγματα στο μυαλό τους. Ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ δεν βλέπει να αυξάνεται η δημοτικότητά του. Ο Economist, από την πλευρά του, επιμένει. «Αν η PEGA ανακαλύψει ενδείξεις ότι η κυβέρνηση ήταν πίσω από την παρακολούθηση (του τηλεφώνου του Ανδρουλάκη)», σημειώνει στο χθεσινό πρωινό ενημερωτικό του δελτίο, «θα μπορούσε να τινάξει στον αέρα τις πιθανότητες του Μητσοτάκη να κερδίσει τις εκλογές της επόμενης άνοιξης».

Και πάλι: πολλά θα εξαρτηθούν από την κατάσταση της οικονομίας, που συνδέεται άμεσα με την έκβαση του πολέμου. Αν η σύγκρουση βγει εκτός ελέγχου, ξεφύγει δηλαδή από τα σύνορα της Ουκρανίας, όλα τα άλλα θα είναι δευτερεύοντα. Σίγουρα, όμως, δεν μπορεί κανείς ούτε να ελπίζει ούτε να επενδύει σε κάτι τέτοιο.