Η ενεργειακή κρίση, ο πληθωρισμός και το πρόγραμμα REPower EU

Project Syndicate

Τον Ιούνιο του 2020, εσείς και ο Robert Skidelsky ανησυχούσατε ότι, παρά τη χορήγηση τεράστιων ποσών έκτακτης χρηματοδότησης κατά τη διάρκεια της πανδημίας, υπήρχαν «λίγα στοιχεία» για οποιαδήποτε νέα δημοσιονομική σκέψη, καθώς οι δαπάνες δεν ήταν «δομημένες». Η πρόσφατη νομοθεσία περί δαπανών στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο νόμος CHIPS and Science και ο νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού αντικατοπτρίζουν την πρόοδο στην «επανεξέταση του ρόλου και του σκοπού της δημοσιονομικής πολιτικής»;

Μαριάνα Μαζουκάτο: Σύμφωνα με τη RMI Analytics, οι τρεις μεγάλοι νόμοι του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν – οι δύο που αναφέρετε και ο νόμος για τις επενδύσεις στην υποδομή και τις θέσεις εργασίας – θα υπερτριπλασιάσουν τη μέση ετήσια δαπάνη της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για το κλίμα και την καθαρή ενέργεια αυτή τη δεκαετία, σε σύγκριση με τη δεκαετία του 2010. Ως εκ τούτου, αντιπροσωπεύουν μια κρίσιμη ευκαιρία για την προώθηση ενός δίκαιου πράσινου μετασχηματισμού.

Ωστόσο, τέτοιες προβλέψεις βασίζονται στην υπόθεση ότι οι τάσεις των πράσινων επενδύσεων παραμένουν στην τρέχουσα τροχιά τους. Και όπως δείχνει η πρόσφατη αύξηση των επενδύσεων σε άνθρακα και φυσικό αέριο – μια απάντηση στην ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία -, οι επενδυτικές τάσεις μπορεί να είναι ασταθείς. Εάν πρόκειται να αξιοποιηθεί το δυναμικό της πρόσφατης νομοθεσίας των ΗΠΑ, η κυβέρνηση πρέπει επομένως να θέσει τολμηρούς στόχους πολιτικής που περιλαμβάνουν τη διασφάλιση ότι οι αποδόσεις των σχετικών επενδύσεων κατανέμονται δίκαια.

PS: Σε ποιον βαθμό το REPower EU – η απάντηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην τρέχουσα ενεργειακή κρίση – αντικατοπτρίζει πρόοδο;

Μ.Μ.: Το REPower EU είναι ένα χρήσιμο παράδειγμα. Η πρωταρχική αποστολή του σχεδίου είναι να μειώσει την εξάρτηση της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και να προωθήσει την ενεργειακή ασφάλεια και απόδοση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δεσμευτεί να παράσχει δημόσια χρηματοδότηση σε αρχικό στάδιο για να βοηθήσει στη δημιουργία νέων αγορών, τις οποίες ο ιδιωτικός τομέας μπορεί στη συνέχεια να αναπτύξει περαιτέρω.

Με τον τρόπο αυτόν, η Επιτροπή υπόσχεται ουσιαστικά να καλλιεργήσει ένα τοπίο καινοτόμων, προσανατολισμένων στην αποστολή έργων. Αλλά για να μεγιστοποιηθεί ο αντίκτυπος, πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή στον σχεδιασμό των συνεργασιών.

Ενα ενδιαφέρον παράδειγμα είναι η προσπάθεια της γερμανικής κρατικής τράπεζας Kreditanstalt für Wiederaufbau (KfW) να προωθήσει μια πράσινη μετάβαση με την έκδοση δανείων στον τομέα του χάλυβα, υπό τον όρο της μείωσης της χρήσης πόρων και της παραγωγής διοξειδίου του άνθρακα από τον κλάδο. Οι επιδοτούμενες εταιρείες μπορούν να λάβουν δάνεια έως 25 εκατ. ευρώ.

*Η Μαριάνα Μαζουκάτο είναι ιδρυτική διευθύντρια στο UCL Institute for Innovation and Public Purpose. Είναι πρόεδρος στο Council on the Economics of Health for All του World Health Organization