Μεταγγίσεις: Καλλιεργημένο αίμα δοκιμάζεται για πρώτη φορά σε ανθρώπους

Ελπίδα για τους ασθενείς που χρειάζονται συχνές μεταγγίσεις αλλά δεν βρίσκουν δότες με την κατάλληλη ομάδα αίματος: ερευνητές στη Βρετανία ανακοίνωσαν ότι ξεκινούν την πρώτη κλινική δοκιμή ερυθρών αιμοσφαιρίων που παράγονται στο εργαστήριο.

Πέρα από τις γνωστές ομάδες αίματος A, B, ΑΒ O, υπάρχουν και άλλες ομάδες που επηρεάζουν ορισμένους μεταγγιζόμενους ασθενείς.

Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι ο λεγόμενος «τύπος της Βομβάης», ή ομάδα hh, οι οποία αφορά ανθρώπους με ερυθρά αιμοσφαίρια από τα οποία απουσιάζει το επιφανειακό αντιγόνο Η.

Τα άτομα αυτά κινδυνεύουν με σοβαρές παρενέργειες σε περίπτωση μετάγγισης από άλλη ομάδα, καθώς το ανοσοποιητικό τους σύστημα αναγνωρίζει την πρωτεΐνη Η ως εισβολέα και επιτίθεται στα ξένα ερυθρά αιμοσφαίρια.

Σε όλη τη Βρετανία υπάρχουν σήμερα μόνο τρεις διαθέσιμες μονάδες αίματος hh, κάτι που σημαίνει ότι τυχόν ασθενείς με αυτή τη σπάνια ομάδα αίματος θα δυσκολεύονταν πολύ να βρουν αίμα για μετάγγιση, αναφέρει το BBC.

Ορισμένες μονάδες αίματος είναι «πολύ, πολύ σπάνιες» και «μπορεί να υπάρχουν μόνο 10 άνθρωποι σε όλη τη χώρα» που μπορούν να δώσουν αίμα, επισήμανε ο Άσλεϊ Τόι, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ.

Καλλιεργημένο ερυθρό αιμοσφαίριο σε εικόνα ηλεκτρονικού μικροσκοπίου (NHSBT)

Τη λύση προσπαθούν τώρα να τελειοποιήσουν ερευνητές στο Μπρίστολ, το Κέμπριτζ, το Λονδίνο και την υπηρεσία μεταγγίσεων του βρετανικού ΕΣΥ (NHS).

Σε πρώτη φάση, ο κατάλληλος δότης δίνει 470 ml αίματος, από το οποίο απομονώνονται στη συνέχεια τα βλαστικά κύτταρα από τα οποία προκύπτουν τα ερυθρά αιμοσφαίρια. Τα κύτταρα αυτά καλλιεργούνται στη συνέχεια κάτω από κατάλληλες συνθήκες για την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων.

Μέσα σε διάστημα τριών εβδομάδων, μισό εκατομμύριο βλαστοκύτταρα δίνουν τελικά 50 δισεκατομμύρια ερυθρά αιμοσφαίρια, από τα οποία τα 15 εκατομμύρια βρίσκονται στο κατάλληλο στάδιο ωρίμανσης ώστε να απομονωθούν και να μεταγγιστούν σε όποιον το χρειάζεται.

Τουλάχιστον δέκα υγιείς εθελοντές σχεδιάζεται να λάβουν μέρος στην κλινική δοκιμή, κατά την οποία θα λάβουν δύο δόσεις των 5-10 ml με μεσοδιάστημα τουλάχιστον τεσσάρων μηνών. Η μία δόση θα είναι κανονικό αίμα και η άλλη καλλιεργημένα ερυθρά αιμοσφαίρια.

Το καλλιεργημένο αίμα θα έχει σημανθεί με ιατρικά ραδιοϊσότοπα για να προσδιοριστεί πόσο καιρό παραμένει στον οργανισμό.

Δεδομένου μάλιστα ότι τα ερυθρά αιμοσφαίρια που μεταγγίζονται είναι όλα φρέσκα, η διαδικασία θα μπορούσε να είναι πιο αποτελεσματική από μια απλή μετάγγιση, στην οποία χρησιμοποιούνται ερυθρά αιμοσφαίρια από όλες τις φάσεις του κύκλου ζωής τους.

Πέρα από τα τεχνικά ζητήματα, ένα άλλο πιθανό εμπόδιο ίσως αποδειχθεί το κόστος. Η μέση μετάγγιση αίματος κοστίζει στο βρετανικό ΕΣΥ περίπου 130 λίρες, ή 150 ευρώ, όμως το καλλιεργημένο αίμα αναμένεται να είναι πολύ ακριβότερο.