Τα μυστικά των δημοσκοπήσεων – Τι δείχνουν οι έρευνες για τα κόμματα

Ολες οι πολιτικές δυνάμεις διαβάζουν τις δημοσκοπήσεις. Πού όμως εστιάζουν οι δύο βασικοί πόλοι του πολιτικού μας σκηνικού; Η ΝΔ στην πρόθεση ψήφου που μοιάζει αμετάβλητη εδώ και χρόνια και προφανώς υπέρ της. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ από την άλλη στα ποιοτικά στοιχεία που καταγράφουν τη δυσαρέσκεια για την κυβέρνηση. Κι όμως όλες οι τελευταίες μετρήσεις (MRB, Pulse, Alco, Marc, GPO) πέραν των προφανών ευρημάτων, έχουν και κρύβουν τις δικές τους λεπτομέρειες που συχνά περνούν κάτω από τα σκαναρίσματα των κομμάτων. Αλλά είναι κρίσιμες.

Η συσπείρωση

Ενα πρώτο είναι η συσπείρωση των δύο μεγάλων κομμάτων (ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ) στην παρούσα φάση. Για τη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι στο 70% (Pulse, 23-25 Οκτωβρίου) ενώ στις εισροές ψηφοφόρων η ΝΔ καταγράφεται στο 6,5 και η Κουμουνδούρου στο 5,5. Για την Alco (10- 14 Οκτωβρίου) η συσπείρωση της ΝΔ είναι στο 74% και του ΣΥΡΙΖΑ στο 69%. Από τη ΝΔ εμφανίζεται να μετακινούνται στον ΣΥΡΙΖΑ το 2% και προς ΠΑΣΟΚ το 4%, ενώ από τον ΣΥΡΙΖΑ προς τη ΝΔ το 4% και προς ΠΑΣΟΚ το 8% (ένας ακόμη πονοκέφαλος για την Κουμουνδούρου είναι αυτός και με σημεία ασθενή την Αττική και την Κρήτη). Εδώ όπως λένε οι δημοσκόποι, η τάση δείχνει να έχει ανοδική πορεία η συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ. Η φθορά από την άλλη για κυβερνών κόμμα είναι συνηθισμένη (όσον αφορά την αξιολόγηση γενικά της κυβέρνησης, το 49,7% δηλώνει λίγο ή καθόλου ικανοποιημένο, έναντι 48,9% που δηλώνει αρκετά ή πολύ ικανοποιημένο σύμφωνα με τη Marc, 18-22 Οκτωβρίου) αν και όχι μεγάλη. Η Κουμουνδούρου παραδοσιακά δεν καταγράφει μεγάλες συσπειρώσεις λόγω και των ασθενών δεσμών του κόμματος με το εκλογικό κοινό. Είναι αξιοσημείωτο ότι το ισοζύγιο των μετακινήσεων μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει αλλάξει και εδώ επίσης μια ανάγνωση εντοπίζει ένα θέμα στη στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ: θα καταφέρει να στοχεύσει δημιουργικά στο πιο «αποϊδεολογικοποιημένο» κοινό και άρα να αλιεύσει από αυτό ή θα «κλίνει αριστερά» σε μια μικρότερη δεξαμενή;

Οι αναποφάσιστοι

Ενα μεγάλο κλειδί των μετρήσεων κρύβεται στους λεγόμενους αναποφάσιστους. Αυτή η ομάδα είναι στο 10%-15% συνολικά ανά έρευνα. Για να καλύψει ο ΣΥΡΙΖΑ τη διαφορά θα πρέπει να πάρει τα 4/5 αυτών, το οποίο πολιτικά, όπως σημειώνουν οι ειδικοί, δεν προκύπτει σήμερα. Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι ένα κομμάτι 10% των αναποφάσιστων ταλαντεύεται ευθέως μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό είναι μία καθαρή μονάδα που επίσης είναι δύσκολο να πάει όλη στον ΣΥΡΙΖΑ. Εδώ επίσης έχει ενδιαφέρον για τον έτερο πόλο του συστήματος, το ΠΑΣΟΚ, πως όπως σημειώνει πολιτικός επιστήμονας, αν οι ψηφοφόροι κεντροαριστερής καταβολής και αντιδεξιάς δεξαμενής, στην πορεία για την κάλπη νιώσουν πως δεν μπορεί να γίνει ανατροπή σε σχέση με τις επιδόσεις της ΝΔ, μπορεί να αποστοιχηθούν από τον ΣΥΡΙΖΑ και να στραφούν στη Χαριλάου Τρικούπη.

Ανθεκτικότητα Μητσοτάκη

Μείζον θέμα για τις μετρήσεις είναι και η ανθεκτικότητα του Κυριάκου Μητσοτάκη έναντι των άλλων. Για παράδειγμα, στην Pulse και στην ερώτηση για τον καταλληλότερο πρωθυπουργό, ο Κυριάκος Μητσοτάκης διατηρεί σαφές προβάδισμα με 39%, έναντι του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος συγκεντρώνει το 28%. Στην δε Alco και στο ερώτημα «ποιον πολιτικό αρχηγό εμπιστεύεστε περισσότερο ως πρωθυπουργό;», ο Μητσοτάκης είναι στο 31 και ο Τσίπρας στο 20. Εδώ επίσης μερίδα των ειδικών εντοπίζει θέμα με την αξιοπιστία του ΣΥΡΙΖΑ λόγω και της στάσης του το 2015 αλλά και λόγω της παραδοσιακής επιδοκιμασίας του εκλογικού κοινού στον εν ενεργεία Πρωθυπουργό – συν ότι όπως φαίνεται μέχρι στιγμής ο κόσμος ψηφίζει «ησυχία» και «κανονικότητα». Για την MRB (μέτρηση που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη και άρα είναι η πιο νωπή) ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι στο 38,1% και ο Αλέξης Τσίπρας στο 29,2%.

Αυτοδυναμία ή συνεργασία;

Ας σταθούμε και στα πιο υποφωτισμένα πεδία των μετρήσεων και στο τι θέλει ο κόσμος στο κομμάτι της διακυβέρνησης. Αυτοδυναμία ή συνεργασία; Για την GPO (12-15 Οκτωβρίου 2022), στο ερώτημα αυτό, το 52,2% απαντά ότι προτιμά αυτοδύναμη κυβέρνηση, με το 45,1% να επιλέγει κυβέρνηση συνεργασίας. Στην Pulse (23 με 25 Οκτωβρίου) σχεδόν οι μισοί από τους ερωτηθέντες (47%) απάντησαν ότι προτιμούν αυτοδύναμη κυβέρνηση, ενώ κυβέρνηση συνεργασίας προτιμά το 35%. Και εδώ, όπως λένε οι δημοσκόποι, έχει παρατηρηθεί ότι πριν από το Μνημόνιο, το εκλογικό κοινό ήθελε συνεργασίες στο περίπου 70% και αυτοδυναμία στο 30%. Οταν λόγω Μνημονίων υπήρξαν αναγκαίες συμμαχίες κομμάτων (ΝΔ – ΠΑΣΟΚ ή ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ) που δεν πάτησαν πάνω σε προγραμματικές συγκλίσεις αλλά υπαγορεύθηκαν από το επείγον των ημερών, φαίνεται πως ο κόσμος «έχασε την εμπιστοσύνη του» στις συνεργασίες και αντιλήφθηκε πως συνώνυμο των συμπορεύσεων είναι απλώς ο «διαμοιρασμός» των χαρτοφυλακίων.

Βέβαια λόγω απλής αναλογικής στην πρώτη κάλπη, η συζήτηση αναζωπυρώνεται και προγραμματικά (κυρίως από τη μεριά του ΣΥΡΙΖΑ) αν και με μείζον αγκάθι πως το ΠΑΣΟΚ δεν μπαίνει στη συζήτηση τώρα και λόγω του αυτόνομου βηματισμού του, κάτι που και ο Τσίπρας όπως είπε στον Σκάι το θεωρεί λογικό. Κλειδί για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι τέλος να ισορροπήσει στο αριστερόστροφο και στο κεντρώο κοινό (εδώ γίνεται μεγάλη συζήτηση στο εσωτερικό του) και για την ΝΔ να έχει υψηλή συσπείρωση στην πρώτη κάλπη (όλες οι κομματικές κινήσεις έχουν στόχο αυτό ετούτες τις ημέρες). Μια βασική λεπτομέρεια που σημειώνουν πολλοί ερευνητές είναι πως από την πρώτη στη δεύτερη κάλπη ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δυνητικά μεγάλη δεξαμενή αφού κινητοποιεί «αντισυστημικό» κοινό με αντιδεξιά χαρακτηριστικά αν και αυτό προϋποθέτει να έχει υψηλή επίδοση στην πρώτη κάλπη και να φτιάξει παράσταση «ντέρμπι».