Το δύσκολο πρώτο βήμα

Το πιο δύσκολο από όλα είναι να κάνεις το πρώτο βήμα. Το πρώτο βήμα πίσω. Το πρώτο βήμα επαναπροσέγγισης. Το πρώτο βήμα αναγνώρισης ενός λάθους. Το πρώτο βήμα στο διάλογο. Ακόμα πιο δύσκολο το ένα βήμα πίσω και από τις δύο πλευρές.

Επίσης δύσκολο και η απέναντι πλευρά να το δεχθεί ως κίνηση καλής θέλησης και όχι ως θριαμβευτική νίκη. Να μην επιχειρήσει να το εκμεταλλευθεί.

Και όταν η συζήτηση αφορά διπλωματικές σχέσεις γίνεται ακόμα πιο δύσκολη. Ειδικά στην περίπτωση Ελλάδας και Τουρκίας. Που από το 2020 και μετά οι τόνοι ανεβαίνουν επικίνδυνα. Ενώ κάθε φορά που επιχειρείται ένα βήμα για αποκλιμάκωση ακολουθούν πολλαπλά βήματα νέας κλιμάκωσης της έντασης.

Μετά τη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την άνοιξη στην Κωνσταντινούπολη και τα όσα ακολούθησαν, την επίσκεψη του πρωθυπουργού στο Κογκρέσο και το «Μητσοτάκης γιοκ» του τούρκου προέδρου, να μην αφήνουν περιθώριο αισιοδοξίας.

Αντίθετα πηγές με γνώση των εξελίξεων υπογραμμίζουν ότι αλλαγή ρητορικής απαιτείται κυρίως από την πλευρά της Τουρκίας, σημειώνοντας πως όταν επιμένεις σε πολεμικές δηλώσεις καθημερινά κάποια στιγμή θα βρεθείς να είσαι υποχρεωμένος να κάνεις πράξη τις απειλές σου.

Ενώ την ίδια στιγμή διπλωματικές πηγές τονίζουν ότι δεδομένης και της εμπειρίας η ένταση στις δηλώσεις και η διαρκής επιφυλακή, με την κατάσταση να είναι στο «κόκκινο» εδώ και περισσότερο από δύο χρόνια δημιουργεί από μόνη της κινδύνους.

Με την Άγκυρα να έχει υιοθετήσει απόλυτα την πολιτική των παραβιάσεων και των υπερπτήσεων σε καθημερινή βάση οι ισορροπίες στον αέρα, όταν πετάνε τουρκικά μαχητικά και όχι μη επανδρωμένα είναι λεπτές.

Δεν είναι λίγοι και οι αναλυτές και διπλωμάτες από την πλευρά της Τουρκίας που αναζητούν τρόπους να σπάσει το αδιέξοδο. Σημειώνοντας ότι σε προεκλογική περίοδο ένας «εχθρός» είναι πάντα βολικός. Ενώ σαφώς αναγνωρίζουν πως ακόμα και αν δεν θεωρούν πως όντως ο Ερντογάν αναζητά το θερμό επεισόδιο, υπό τις παρούσες συνθήκες το «ατύχημα» δεν μπορεί να αποκλειστεί.

Ένα ατύχημα που όπως σημειώνουν οι πλέον ψύχραιμοι και στις δύο πλευρές του Αιγαίου δεν θα έχει θετικά αποτελέσματα για καμία από τις δύο πλευρές. Αφού τέτοιες καταστάσεις συνήθως οδηγούν σε απώλειες μετρήσιμες για όλους.

Και αν θεωρείται ότι ο Ερντογάν επενδύει στην «ελληνική απειλή» πιο έντονα ενόψει εκλογών, σύμφωνα με εκτιμήσεις διπλωματών τα κίνητρα δεν μπορεί να θεωρείται ότι εξαντλούνται εκεί.

Ενώ για τουρκικές πηγές – ακόμα και αν η Ελλάδα μέχρι σήμερα δεν ακολουθεί την Τουρκία στη ρητορική των απειλών – και στην Αθήνα είναι εμφανής ο «πειρασμός» για προεκλογική αξιοποίηση του θέματος, με το θέμα της έντασης να είναι αναπόφευκτα στην πολιτική ατζέντα.

Και οι προβλέψεις σημειώνουν ότι αυτό θα κλιμακώνεται όσο θα πλησιάζουμε προς τις ημερομηνίες των εκλογών.

Με τα δημοσιεύματα και στο διεθνή Τύπο να προσπαθούν να προβλέψουν πού θα καταλήξει η ένταση στα ελληνοτουρκικά. Με άρθρα να θέτουν το ερώτημα ακόμα και αν μπορεί η κατάσταση να ξεφύγει τόσο ώστε να βρεθούμε μπροστά στην πρώτη σύγκρουση μελών του ΝΑΤΟ.

Και όπως διαμορφώνονται οι συνθήκες στα ελληνοτουρκικά το πρώτο βήμα προς την αποκλιμάκωση γίνεται κάθε μέρα και πιο δύσκολο, με την καχυποψία να αυξάνεται διαρκώς και να ενισχύει την εκρηκτική ατμόσφαιρα.