Περί αμερικανικών πανεπιστημίων: Μικρό Erasmus με τις ΗΠΑ για λίγους δηλαδή…

Πολλά ακούσαμε, πολλά διαβάσαμε, πολλά σκεφτήκαμε αυτές τις ημέρες για τα 30 αμερικανικά πανεπιστήμια που βρίσκονται από το Σάββατο στη χώρα μας και αναζητούν γέφυρες συνεργασίας με τα ελληνικά ΑΕΙ. Οι πολιτικές εξωστρέφειας των ελληνικών ΑΕΙ είναι απαραίτητες και αναζωογονητικές, όπως και οι προσπάθειες δημιουργίας κοινών πτυχίων με χώρες του εξωτερικού, ερευνητικών κέντρων κλπ. Οι επισκέψεις των αμερικανικών ΑΕΙ στη χώρα μας δε, είναι χρήσιμες στο επίπεδο των επαφών, ανταλλαγής απόψεων, αναζήτησης συνεργασιών, ερευνητικής ώσμωσης και κοινής καλής πορείας.

Ωστόσο οι κινήσεις μας πρέπει να στηριχθούν στην λογική και να έχουν προσεκτικό χειρισμό και στρατηγική με στόχο να μην χαθούμε μέσα στις … ψευδαισθήσεις.

Να ξεκαθαρίσουμε κατ επέκταση, τους τίτλους, την πραγματικότητα και το … όνειρο. Κατ αρχήν:

• Δίδακτρα. Κανένα αμερικανικό πανεπιστήμιο δεν δίνει δωρεάν κοινό πτυχίο σε φοιτητές ή φοιτήτριες της Ελλάδας (με μοναδικό κριτήριο τουλάχιστον την εθνικότητα τους). Αυτό δεν είναι θέμα άρθρου 16, αλλά θέμα διδάκτρων. Για λίγο το πιστέψαμε όταν ξεκίνησε η συνεργασία του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου με το Columbia των ΗΠΑ, αλλά όπως γρήγορα καταλάβαμε δεν είναι εύκολο να βρεθούν Ιδρύματα ή άλλοι δωρητές στη χώρα μας που να πληρώνουν το κομμάτι των σπουδών που θα γίνεται στην άλλη άκρη του Ατλαντικού και το οποίο κοστίζει γύρω στα 60.000 ευρώ τον χρόνο (χωρίς το κόστος διαμονής στη χώρα που είναι άλλα τόσα ετησίως).

• Yale. Το μεγάλο και φημισμένο πανεπιστήμιο των ΗΠΑ επίσης δεν θα δίνει κοινό τίτλο σπουδών σε συνεργασία με ελληνικό πανεπιστήμιο. Και πως θα μπορούσε άλλωστε; Το brand του Yale κοστίζει πολλά και σίγουρα δεν μπορεί να το προσφέρει δωρεάν. Εκείνο που προσφέρει πράγματι όμως είναι η δυνατότητα να παρακολουθήσουν μεταπτυχιακοί Έλληνες φοιτητές και φοιτήτριες ένα ή δυο εξάμηνα σπουδών στην Αμερική και τα αμφιθέατρα του. Γι αυτή την προσφορά δεν θα δίνεται πιστοποιητικό ή πτυχίο, αλλά οι αντίστοιχες ακαδημαϊκές πιστωτικές μονάδες του εξαμήνου του κάθε νέου που θα αναφέρεται ότι έγιναν στο αμερικανικό πανεπιστήμιο. Όπως το ευρωπαϊκό «Erasmus» δηλαδή: ανταλλαγές φοιτητών και φοιτητριών μεταξύ των δυο Ιδρυμάτων.

Βέβαια η διαφορά στην περίπτωση των ΗΠΑ είναι μια: η διαμονή.

Πως θα μεταβούν στις ΗΠΑ οι υποψήφιοι; Ποιος θα πληρώσει; Όπως προκύπτει λοιπόν από το ρεπορτάζ, αυτό θα γίνεται μόνο αν τα τμήματα του ελληνικού ΑΕΙ (στην περίπτωση μας του πανεπιστημίου Αθηνών) από το οποίο προέρχονται οι φοιτητές, έχουν τα χρήματα να καλύψουν την διαμονή τους στις ΗΠΑ. Στα ελληνικά υποχρηματοδοτούμενα πανεπιστήμια αυτό είναι εξασφαλισμένο;

Η συνεργασία πανεπιστημίου Αθηνών Yale θα γίνει στις περιβαλλοντικές επιστήμες και τις επιστήμες δημόσιας Υγείας και  έχει τρία επίπεδα: ένα κοινό ερευνητικό κέντρο, ένα μεταπτυχιακό ξενόγλωσσο πρόγραμμα που θα δίνει πτυχίο μόνο από το πανεπιστήμιο Αθηνών με ανταλλαγή μεταπτυχιακών φοιτητών και φοιτητριών  για ένα ή δυο εξάμηνα και ένα dual (4+2 χρόνια) ξενόγλωσσο πρόγραμμα στις περιβαλλοντικές σπουδές με δίδακτρα και στην Ελλάδα και στις ΗΠΑ.

Όλα αυτά δε, σε περίοδο κατά την οποία ολόκληρη η υφήλιος μπορεί να παρακολουθήσει on line διαδικτυακά προγράμματα -MOOC’s – των μεγάλων αμερικανικών ΑΕΙ που δίνουν πιστοποιητικά παρακολούθησης τα οποία έχουν πολύ μεγαλύτερη αξία στην αγορά εργασίας, από το ένα εξάμηνο απλής δια ζώσης παρακολούθησης μαθημάτων σε ένα ανώτατο Ίδρυμα των ΗΠΑ.

• Columbia. Το ερευνητικό κέντρο που θα φτιάξουμε σε συνεργασία με το Columbia από την άλλη πλευρά είναι ελπιδοφόρο, καθώς κινείται σε λιγότερο …μαξιμαλιστική πολιτική και θα φιλοξενήσει καθηγητές από τις ΗΠΑ, θα οργανώσει προγράμματα, σεμινάρια κλπ που είναι χρήσιμα και θεωρητικά έχουν θετικά αποτελέσματα που πιθανά θα πολλαπλασιαστούν.

• Χρηματοδότηση. Είδαμε σε καμία άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που πασχίζει επι δεκαετίες να ορθώσει το δικό της ανάστημα, τους δικούς της δείκτες και την δική της πολιτική στα θέματα ανώτατης εκπαίδευσης, να καλούνται οι εκπρόσωποι 30 πανεπιστημίων των ΗΠΑ με την παρουσία όλης της πολιτικής και πνευματικής ηγεσίας της χώρας; Και αφού τελικά έχουμε και την καλή διάθεση και τα χρήματα να καλύψουμε όλα αυτά τα έξοδα (διάβασα πρόκειται για πολλές χιλιάδες ευρώ), γιατί δεν διαθέταμε αυτά τα χρήματα στα ελληνικά ΑΕΙ που δεν έχουν ούτε να πληρώσουν τους λογαριασμούς της ΔΕΗ;

Εν κατακλείδι: Η παιδεία έχει εξελιχθεί στην πιο επικερδή και επιτυχημένη «επιχείρηση» του κόσμου και μια μικρή χώρα σαν την Ελλάδα δεν πρέπει να «πουλάει» όνειρα και να στοιβάζεται στις ουρές των καταναλωτών της, αλλά να υψώσει ερευνητικό ανάστημα. Να χρηματοδοτήσει την έρευνα και τις υποδομές. Να φτιάξει το δικό της brand. Να ανοίξει τα φτερά της παντού και να τους προσκαλέσει όλους. Αλλά να χρησιμοποιήσει τα δικά της θεμέλια της ευρωπαϊκής ταυτότητας της.