Ο παγκόσμιος πληθυσμός, που θα αριθμεί 8 δισεκατομμύρια ανθρώπους στα μέσα Νοεμβρίου, θα συνεχίσει να αυξάνεται αν και με πιο βραδείς ρυθμούς, σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, που υπογραμμίζει τη σημαντική δημογραφική ποικιλομορφία μεταξύ ορισμένων περιοχών του πλανήτη.

Επιβράδυνση

Το τμήμα του ΟΗΕ που ασχολείται με το δημογραφικό και τον παγκόσμιο πληθυσμό εκτιμά ότι η ανθρωπότητα θα φτάσει τα 8 δισεκ. ανθρώπους στις 15 Νοεμβρίου, υπερτριπλάσιος αριθμός από τα 2,5 δισ. του 1950.

Διαβάστε επίσης: COP27 – Άλλη μια σύνοδος για την κλιματική αλλαγή;

Αλλά «μήνυμα-κλειδί», «ο ρυθμός της αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού έχει μειωθεί δραστικά από την κορύφωση της δεκαετίας του 1960», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Ρέιτσελ Σνόου, από το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τον πληθυσμό.

Η αύξηση αυτή μειώθηκε έτσι από το 2,1% μεταξύ του 1962 και του 1965 κάτω από το 1% το 2020 και μπορεί να υποχωρήσει περαιτέρω γύρω στο 0,5% το 2050.

Περίπου 9 δισ., μετά 10;

Δεδομένου του αριθμού των ανθρώπων που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία και της αύξησης του προσδόκιμου ζωής, ο πληθυσμός θα συνεχίζει παρόλα αυτά να αυξάνεται, με περίπου 8,5 δισ.. το 2030, 9,7 δισ. το 2050, πριν από την «κορύφωση» στα 10,4 δισεκ. τη δεκαετία του 2080 και μια στασιμότητα έως τα τέλη του αιώνα, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΟΗΕ.

Όμως εμφανίζουν την ίδια εικόνα όλα τα μοντέλα για το μέλλον. Έρευνα του αμερικανικού ινστιτούτου IHME (Institute for Health Metrics and Evaluation) που δημοσιεύθηκε το 2020 προβλέπει κορύφωση πολύ νωρίτερα, το 2064, χωρίς να φτάνει ο πληθυσμός τα 10 δισ., αγγίζοντας τα 9,7 δισ, και στη συνέχεια μια μείωση έως τα 8,8 δισ. το 2100.

«Είμαστε χαμηλότερα (από τον ΟΗΕ) διότι έχουμε ένα πολύ διαφορετικό μοντέλο γονιμότητας», που προβλέπει συγκεκριμένα 1,66 παιδιά ανά γυναίκα το 2100, εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Στάιν Εμίλ Βόλσετ, εκ των βασικών συντακτών της έρευνας, που εκτιμά ότι η αύξηση θα σταματήσει «μεταξύ 9 και 10 δισεκ.».

Μειωμένη γονιμότητα

Το 2021, το μέσο ποσοστό της γονιμότητας ήταν 2,3 παιδιά ανά γυναίκα, έναντι περίπου 5 το 1950, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, που προβλέπει 2,1 το 2050.

«Έκτοτε, η πλειονότητα των κατοίκων του κόσμου ζει σε χώρες όπου η γεννητικότητα είναι κάτω από το ποσοστό της αναπλήρωσης του πληθυσμού», σχολίασε η Ρέιτσελ Σνόου.

Ολοένα και πιο ηλικιωμένοι

Ένας σημαντικός παράγοντας στην αύξηση του πληθυσμού είναι ότι το μέσο προσδόκιμο ζωής αυξάνεται: 72,8 έτη το 2019, δηλαδή εννέα χρόνια περισσότερα απ’ ό,τι το 1990. Και ο ΟΗΕ προβλέπει να φτάσει τα 77,2 έτη το 2050.

Το αποτέλεσμα, σε συνδυασμό με τη μείωση της γεννητικότητας: το ποσοστό των άνω των 65 ετών αναμένεται να αυξηθεί από το 10% το 2022 στο 16% το 2050. Μια γήρανση που έχει επιπτώσεις στην αγορά εργασίας, στα συνταξιοδοτικά συστήματα, την πρόνοια για τους ηλικιωμένους. Έτσι «ολοένα και περισσότερες χώρες μάς ζητούν να τις βοηθήσουμε να καταλάβουν πώς θα μπορούσαν να αυξήσουν τον πληθυσμό τους», λέει η Ρέιτσελ Σνόου.

Πρωτόγνωρη ποικιλομορφία

Παρά την ακρίβεια, οι προηγούμενοι αριθμοί κρύβουν την τεράστια δημογραφική ποικιλομορφία: Πάνω από το μισό της αύξησης του πληθυσμού έως το 2050 θα προέλθει από μόλις 8 χώρες, σύμφωνα με τον ΟΗΕ: τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, την Αίγυπτο, την Αιθιοπία, την Ινδία, τη Νιγηρία, το Πακιστάν, τις Φιλιππίνες και την Τανζανία.

Η μέση ηλικία επίσης εμφανίζει τέτοια ποικιλομορφία, με 41,7 έτη στην Ευρώπη συγκριτικά με 17,6 έτη στην υποσαχάρια Αφρική. «Στο παρελθόν, οι πολίτες των χωρών ήταν κοντά ηλικιακά, κυρίως νεαροί: στο μέλλον, οι χώρες θα είναι κοντά στην ηλικία, κυρίως ηλικιωμένοι», αλλά στην παρούσα φάση της ιστορίας «ο κόσμος είναι πολύ μοιρασμένος», τονίζει η Ρέιτσελ Σνόου.

Αυτές οι διαφορές μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο στις γεωπολιτικές σχέσεις, σημειώνουν ορισμένοι ειδικοί.

Η Ινδία θα ξεπεράσει την Κίνα

Κάτι άλλο που αποτυπώνει την αλλαγή της τάσης είναι ότι οι δύο πολυπληθέστερες χώρες, η Κίνα και η Ινδία, θα ανταλλάξουν θέσεις στο βάθρο από το 2023, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Ο πληθυσμός της Κίνας και οι 1,42 δισ. κάτοικοί της το 2022 θα αρχίσουν να μειώνονται για να φθάσουν το 1,3 δισεκ. το 2050. Και μόνο 800 εκατ. έως το τέλος του αιώνα.

Ο ινδικός πληθυσμός του 1,41 δισ. το 2022, παρά το γεγονός ότι υποχωρεί κάτω από το ποσοστό αναπλήρωσης, θα συνεχίσει να αυξάνεται, και αναμένεται να φτάσει τα 1,66 δισ. το 2050.

Το 2050, η Ινδία αναμένεται να είναι η πολυπληθέστερη χώρα, μπροστά από την Κίνα. Στην τρίτη θέση, θα παραμείνουν οι ΗΠΑ αλλά μαζί με τη Νιγηρία, με 375 εκατομμύρια κατοίκων.

Headlines