Ματάκηδες

Η τηλεόραση δεν είναι πανεπιστημιακή αίθουσα, άρθρο σε εφημερίδα, άμβωνας εκκλησίας. Είναι εικόνα και αυτό τα λέει όλα. Δεν μπορεί να αποφύγει, ή μάλλον την καλλιεργεί, την υπερβολή, τη διόγκωση, την επιδείνωση. Και επιπλέον την καλλιέργεια ενός αισθήματος, μίσους και εκδικητικότητας για ό,τι ανατριχιαστικό και αποτρόπαιο, όχι όμως για το ίδιο το γεγονός, αλλά κυρίως για τον φορέα του. Μην αυταπατώμεθα. Οταν μια συγκεκριμένη πράξη συγχέεται με τον φορέα της, αντί το «κακό» να χτυπιέται στη ρίζα του, μεταβάλλει το «σύμπτωμα», τον άνθρωπο δηλαδή που το διέπραξε, στο αποκλειστικά πρωταγωνιστικό στοιχείο όσον αφορά το ενδιαφέρον μας, δηλαδή σε τροφή για κουτσομπολιό.

Κανείς δεν είναι υπεράνω ώστε με τα διαδραματιζόμενα με το μεμπτό και αποκρουστικό χαρακτήρα να μην επιχαίρει κατά βάθος, αφού ο ίδιος και μάλιστα ανέξοδα μπορεί να απολαμβάνει ένα συναρπαστικό θέαμα χωρίς επιπλέον να κινδυνεύει να θεωρηθεί εμπλεκόμενος. Λάθος. Αφού ακόμη και αν αισθάνεσαι πως παραμένεις αθώος επειδή είσαι ένας απλά ενδιαφερόμενος για τα κοινά θεατής, στην ουσία συμμετέχεις στα καταγγελλόμενα έστω και με έναν ρόλο δευτερεύουσας ή τριτεύουσας σημασίας, ή ακόμη και ως κομπάρσος.

Φτάνει να αναρωτιέται κανείς αν αυτή η εκ του ασφαλούς παρακολούθηση μιας οξείας δραματικής συνθήκης είτε αφορά πολιτικά είτε καλλιτεχνικά συμβάντα, σε συνδυασμό με ένα αίσθημα απαλλαγής από κάθε αίσθηση προσωπικής ευθύνης, δεν αποκλείεται να είναι η αιτία ώστε και αν δεν προκαλούνται, να επιδεινώνονται περιστατικά που αναμενόμενο είναι να συμφωνούν όλοι ως προς την απέχθειά τους γι’ αυτά, ακόμη και οι άμεσα εξαρτώμενοι. Σε τι σύγχυση βρίσκεται η ελληνική κοινωνία το εικονογράφησε θαυμάσια πρόσφατα η κουβέντα ενός τηλεοπτικού δημοσιογράφου, όταν σε μια συζήτηση με αφορμή την ανήλικη του Κολωνού, είπε ανάμεσα σε άλλα: «Χαίρομαι αφάνταστα όταν σκέφτομαι τους 312 που θα τρέμουν μήπως τους συλλάβουν κάθε φορά που θα χτυπάει η πόρτα τους». Θαυμάσια. Αν η αγανάκτηση που σου προκαλείται με όσα έχουν γίνει γνωστά και καθώς φαίνεται τα ακόμα πιο δυσάρεστα που πρόκειται να γνωστοποιηθούν, ήταν πραγματική, θα ήταν δυνατόν να χαρείς, αφού ως προϋπόθεση της χαράς που δοκιμάζεις δεν παύει να παραμένει μια δυσώδης υπόθεση;

Δεν θα έπρεπε το λιγότερο, αν σου είχε προκληθεί ένας ουσιαστικός προβληματισμός, να αισθάνεσαι τόση απελπισία ώστε να σου αποκλείεται κάθε αίσθημα ακόμη και δικαιολογημένης χαράς; Και έπειτα οι 312 που τρέμουν με το ενδεχόμενο να τους συλλάβουν, σε τι βοηθάει ώστε να αντιμετωπιστεί ένα πρόβλημα πολύ πιο περίπλοκο ώστε να θεωρηθεί ως η λύση του μια αισθηματικής τάξεως αντίδραση; Ολα αυτά είναι συνέπεια μιας «εξέλιξης» όπως την έχει καλλιεργήσει σε όλον τον κόσμο η τηλεόραση.

Να μην αισθανόμαστε ως ελευθερία μας παρά μονάχα όταν μπορούμε να βλέπουμε τα πάντα μέσα από μια κλειδαρότρυπα. Αν η οπτική γωνία είναι δραματικά περιορισμένη, δεν έχει καμιά απολύτως σημασία. Τόσο το καλύτερο μάλιστα αφού μπορούμε να λογαριάζουμε ως αληθινά αυτά που εκ των πραγμάτων μας παραμένουν αθέατα. Αξίζει τον κόπο τόσοι αγώνες για την ελευθερία, τόσος πόνος και τόσα δάκρυα, αλλά και αίμα, να έχουν καταλήξει ώστε να αισθανόμαστε ως ελευθερία μας την «ελευθερία» της κλειδαρότρυπας;