Κάθε χρόνο, περίπου 4,5 τρισεκατομμύρια αποτσίγαρα απορρίπτονται παγκοσμίως, γεγονός που τα καθιστά το αντικείμενο με τα περισσότερα απορρίμματα στη Γη. Περίπου το 90 τοις εκατό των τσιγάρων έχουν φίλτρα κατασκευασμένα από ένα πλαστικό βιολογικής βάσης που ονομάζεται οξική κυτταρίνη, το οποίο μπορεί να χρειαστεί έως και 14 χρόνια για να αποσυντεθεί. Παρ’ όλα αυτά, τα αποτσίγαρα εξακολουθούν να θεωρούνται επικίνδυνα στερεά απόβλητα, ακόμη και αν πετιούνται σωστά.

Τα τελευταία χρόνια, τα τσιγάρα χωρίς  έχουν γίνει λιγότερο διαδεδομένα, αλλά η χρήση τσιγάρων με μενθόλη δεν μειώθηκε ούτε άλλαξε σημαντικά. Ως αποτέλεσμα, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) πρότεινε πρόσφατα την απαγόρευση της μενθόλης στα τσιγάρα και άλλων χαρακτηριστικών γεύσεων πλην του καπνού στα πούρα για τη μείωση της χρήσης τσιγάρων, ωθώντας τους χρήστες τσιγάρων με μενθόλη να σταματήσουν το κάπνισμα.

Μια τέτοια απαγόρευση της μενθόλης μπορεί να ελαχιστοποιήσει τις ανισότητες στην υγεία, δεδομένου ότι οι ευάλωτοι πληθυσμοί έχουν μεγαλύτερη τάση να χρησιμοποιούν τσιγάρα μενθόλης. Σχεδόν το 40% των καπνιστών σε όλη τη χώρα προτιμούν τα τσιγάρα μενθόλης από τα τσιγάρα χωρίς μενθόλη. Αν και ο FDA είχε ως στόχο να μειώσει τις ασθένειες και τους θανάτους από τη χρήση τσιγάρων, η έρευνα δείχνει ότι η απαγόρευση της μενθόλης μπορεί επίσης να ωφελήσει το περιβάλλον.

Λιγότεροι καπνιστές σημαίνουν λιγότερα απορρίμματα τσιγάρων

Σύμφωνα με επιστολή του Tobacco Control, η υιοθέτηση της απαγόρευσης της μενθόλης από τον FDA θα προσέφερε σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη, διότι θα μείωνε 3,8 δισεκατομμύρια απορρίμματα τσιγάρων ετησίως.

Αυτό έχει ήδη λειτουργήσει στον Καναδά. Η χώρα ξεκίνησε την απαγόρευση των τσιγάρων μενθόλης από το 2015 έως το 2018, οδηγώντας πολλούς καπνιστές στη διακοπή του καπνίσματος. Οι συγγραφείς χρησιμοποίησαν το ποσοστό διακοπής από την απαγόρευση των τσιγάρων μενθόλης στον Καναδά για να εκτιμήσουν ότι μια παρόμοια απαγόρευση στις ΗΠΑ μπορεί να προκαλέσει τη διακοπή του καπνίσματος σε 1,3 εκατομμύρια καπνιστές. Στη συνέχεια, το πολλαπλασίασαν με 11,9, τον μέσο ημερήσιο αριθμό τσιγάρων που καπνίζουν οι ενήλικες καπνιστές μενθόλης στις ΗΠΑ, και με 365 για να προκύψει η ετήσια μείωση των τσιγάρων που καπνίζονται-5,8 δισεκατομμύρια.

«Πολλαπλασιάσαμε τα 5,8 δισεκατομμύρια συνολικά λιγότερα τσιγάρα που καπνίστηκαν ετησίως μετά την απαγόρευση με τη δημοσιευμένη εκτίμηση ότι το 65% των τσιγάρων καταλήγει στα σκουπίδια στις ΗΠΑ» λέει η Lorraine V. Craig, υπεύθυνη διάδοσης του προγράμματος αξιολόγησης πολιτικής για τον διεθνή έλεγχο του καπνού (ITC) στο Πανεπιστήμιο του Waterloo στον Καναδά, η οποία συμμετείχε στη μελέτη. «Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την εκτίμησή μας ότι η προτεινόμενη απαγόρευση των τσιγάρων μενθόλης στις ΗΠΑ θα οδηγούσε σε 3,8 δισεκατομμύρια λιγότερα τσιγάρα που θα πετάγονταν στα σκουπίδια ετησίως».

Αν κάθε αποτσίγαρο ζυγίζει περίπου 0,2 γραμμάρια, 3,8 δισεκατομμύρια λιγότερα αποτσίγαρα από τους δρόμους και τις παραλίες θα μειώσουν 755.502 κιλά αποβλήτων κάθε χρόνο. Αυτό ισοδυναμεί με την ποσότητα πλαστικών αποβλήτων που παράγουν περίπου 7114 Αμερικανοί ετησίως, δεδομένου ότι ο μέσος Αμερικανός παράγει περίπου 106,2 κιλά πλαστικών αποβλήτων ετησίως.

Ο καπνός βλάπτει το περιβάλλον καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του

Η διακοπή του καπνίσματος είναι γνωστό ότι μειώνει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου και καρδιαγγειακών παθήσεων. Παρόλα αυτά, οι πολιτικές που μειώνουν την κατανάλωση καπνού δεν θα μειώσουν μόνο το δημόσιο υγειονομικό και οικονομικό κόστος που σχετίζεται με το κάπνισμα. Σύμφωνα με τους συγγραφείς, μπορούν επίσης να μειώσουν την περιβαλλοντική βλάβη του καπνού σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής του.

Τα τσιγάρα ρυπαίνουν τη γη, το νερό και τον αέρα κατά την καλλιέργεια και την καλλιέργεια του καπνού, την παραγωγή και τη χρήση των τσιγάρων και την απόρριψη των συσκευασιών και των αποτσίγαρων, λέει η Craig. Περίπου 600 εκατομμύρια δέντρα κόβονται για να καθαριστεί η γη για τις καλλιέργειες καπνού και 24 δισεκατομμύρια τόνοι νερού απαιτούνται για την παραγωγή τσιγάρων. Εν τω μεταξύ, η παραγωγή και η κατανάλωση του καπνού συμβάλλουν κάθε χρόνο στην ατμόσφαιρα με 84 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα.

Η κόκκινη γραμμή

«Καρκινογόνες χημικές ουσίες και τοξικά βαρέα μέταλλα, όπως ο μόλυβδος και το αρσενικό, βρίσκονται συνήθως στα τσιγάρα και μπορούν να διαρρεύσουν στις υδάτινες οδούς και στο έδαφος» λέει ο John Hocevar, διευθυντής της εκστρατείας για τους ωκεανούς της Greenpeace USA, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη. «Μόλις οι πλαστικές μικροΐνες από τα φίλτρα εισέλθουν στις υδάτινες οδούς, λειτουργούν ως μαγνήτες για τα πολυχλωριωμένα διφαινύλια και άλλες τοξικές χημικές ουσίες, οι οποίες δεσμεύονται στις ίνες και τις καθιστούν ακόμη πιο επικίνδυνες».

Ζώα όπως οι φάλαινες, τα στρείδια και τα κοράλλια μπορούν επίσης να καταπιούν τεράστιες ποσότητες μικροπλαστικών στο νερό. Όχι μόνο θα υποφέρουν από τις τοξικές χημικές ουσίες, αλλά θα δυσκολεύονται επίσης να καλύψουν τις διατροφικές τους ανάγκες, προσθέτει.

«Αν τα τσιγάρα προκαλούν τόσο εκτεταμένη και πολύπλευρη καταστροφή στο περιβάλλον, τότε οι πολιτικές ελέγχου του καπνίσματος που μειώνουν το κάπνισμα θα έχουν αντίστοιχο όφελος για το περιβάλλον, μειώνοντας αυτή την καταστροφή» λέει η Craig.

Ο έλεγχος της χρήσης τσιγάρων ωφελεί τελικά το περιβάλλον

Η εξάλειψη των τοξικών χημικών ουσιών στην παραγωγή καπνού θα καθιστούσε ενδεχομένως τα απόβλητα των τσιγάρων λιγότερο επιβλαβή, αλλά δεν θα κρατούσε τις πλαστικές μικροΐνες μακριά από το περιβάλλον, λέει ο Hocevar. Επομένως, είναι καλύτερο για το περιβάλλον αν οι κυβερνήσεις μπορούν να ελέγξουν τη χρήση τσιγάρων.

«Η μελέτη εφιστά την προσοχή στο πρόβλημα των αποτσίγαρων ως κύρια πηγή πλαστικής ρύπανσης και στις δυνατότητες απαγόρευσης της μενθόλης για τη μείωση των πλαστικών μιας χρήσης» λέει ο Geoffrey T. Fong, κύριος ερευνητής του Διεθνούς Προγράμματος Αξιολόγησης Πολιτικής για τον Έλεγχο του Καπνού (ITC) στο Πανεπιστήμιο του Waterloo στον Καναδά, ο οποίος συμμετείχε στη μελέτη Tobacco Control.

Είναι θέμα πολιτικής

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μπορούν να μειώσουν περαιτέρω τα απορρίμματα τσιγάρων εφαρμόζοντας δυναμικά τις πολιτικές ελέγχου του καπνού της Σύμβασης-Πλαίσιο για τον Έλεγχο του Καπνού του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), της παγκόσμιας συνθήκης για τον έλεγχο του καπνού, λέει ο Fong. Οι χώρες που δεσμεύονται από τη συνθήκη είναι υποχρεωμένες να εφαρμόζουν μέτρα για τη μείωση της χρήσης καπνού, όπως η ρύθμιση του περιεχομένου των προϊόντων καπνού, η απαίτηση αποκάλυψης των συστατικών και η τοποθέτηση ευδιάκριτων γραφικών προειδοποιήσεων για την υγεία στα προϊόντα καπνού.

Η πολιτική δράση για την απαγόρευση της πώλησης τσιγάρων με φίλτρο μπορεί επίσης να είναι ένα αποτελεσματικό μέτρο για τη μείωση της ρύπανσης από πλαστικό μίας χρήσης, λέει ο Fong.

«Κάθε πολιτική που μειώνει τον αριθμό των καπνιστών θα οδηγήσει σε μείωση των απορριμμάτων από τσιγάρα» προσθέτει. «Ή αλλιώς ειπωμένο με διαφορετικό τρόπο, πρόκειται για μια κατάσταση win-win: οι ισχυρές πολιτικές για τον έλεγχο του καπνίσματος μειώνουν το κάπνισμα και μειώνουν τις περιβαλλοντικές ζημιές».

*Με στοιχεία από popsci.com

Headlines