Η πνευμονία μπορεί να προληφθεί με εμβολιασμό

Πνευμονία προσβάλλει μέχρι και το 1% του πληθυσμού διεθνώς, κάθε χρόνο, με τους θανάτους να φτάνουν τα 2,5 εκατομμύρια ετησίως, σταθερά τα τελευταία 20 χρόνια πριν την πανδημία. Παρόλα αυτά, οι πνευμονίες από γρίπη, κοκκύτη, κοροναϊό και πνευμονιόκοκκο, μπορούν να προληφθούν με τον εμβολιασμό. Όμως ακόμη και στην περίπτωση λοίμωξης σε εμβολιασμένους, οι επιπτώσεις δεν θα είναι σοβαρές. Σε διαφορετική περίπτωση το 20% των λοιμώξεων που προκαλούν πνευμονία χρειάζονται νοσηλεία και ενδεχομένως και ΜΕΘ, με αυξημένα ποσοστά θνησιμότητας.

Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα κατά της πνευμονίας στις 12 Νοεμβρίου, η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ), πραγματοποιεί στις 11-12 Νοεμβρίου ενημερωτική δράση για το κοινό στην Αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων του σταθμού ΜΕΤΡΟ «Σύνταγμα», με την ευγενική χορηγία της Pfizer Hellas.

Στόχος της δράσης που έχει κεντρικό μήνυμα «Ενημερωνόμαστε για μια νόσο, που μας αφορά όλους! Εμβολιαζόμαστε & Προστατεύουμε εμάς και τους γύρω μας!» είναι η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για τη σημασία της υιοθέτησης νοοτροπίας πρόληψης της πνευμονίας μέσω του εμβολιασμού, καθώς και της έγκαιρης και στοχευμένης θεραπείας, προκειμένου να μειωθεί η μικροβιακή αντοχή στα αντιβιοτικά, η νοσηρότητα και η θνητότητα.

Με την παρότρυνση «Κάνε μια Στάση! Ενημερώσου για την πρόληψη της πνευμονίας από τους Ειδικούς», μέλη της ΕΠΕ θα πραγματοποιούν ενημερωτικές ομιλίες ανοικτές για το κοινό σχετικά με τους άξονες πρόληψης της πνευμονίας, όπως ο εμβολιασμός, η διακοπή του καπνίσματος, η καλή υγιεινή και η ισορροπημένη διατροφή, αλλά και για άλλα σχετικά θέματα όπως η ορθή χρήση των αντιβιοτικών. Παράλληλα, στο χώρο θα λειτουργούν ανεξάρτητα περίπτερα, στα οποία θα προβάλλονται ενημερωτικά βίντεο, ενώ θα διανέμεται και σχετικό ενημερωτικό υλικό.

Το κοινό θα μπορεί να επισκέπτεται το χώρο την Παρασκευή 11 Νοεμβρίου μεταξύ 2-7 μ.μ. και το Σάββατο 12 Νοεμβρίου μεταξύ 11 π.μ. – 5 μ.μ..

Υποστηρικτές της πρωτοβουλίας είναι ο γνωστός ηθοποιός Άκης Σακελλαρίου και η κορυφαία Μαραθωνοδρόμος Μαρία Πολύζου.

Η κ. Πολύζου, εξέφρασε τη χαρά της να στηρίξω την ενέργεια της ΕΠΕ, γιατί όπως τόνισε «πιστεύω τόσο στην αξία της πρόληψης όσο και στα οφέλη του αθλητισμού σε άτομα κάθε ηλικίας για να πετύχουμε μια καλύτερη ποιότητα ζωής».

Ο κ. Σακελλαρίου, με τη σειρά του, δήλωσε ότι «Η προσωπική μου εμπειρία με την πνευμονία, μου έδωσε ένα πολύ σημαντικό μάθημα: πρέπει να αφουγκραζόμαστε το σώμα μας, αποδεχόμενοι ότι έχει τις δικές του μοναδικές ανάγκες. Αμέσως μόλις «ακούσουμε» κάτι διαφορετικό, θα πρέπει να απευθυνόμαστε στο γιατρό μας!»

Στο πλαίσιο της δράσης, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη τύπου παρουσία της Αναπληρώτριας Υπουργού Υγείας Μίνας Γκάγκα και του αντιδημάρχου Δημόσιας Υγείας του δήμου Αθηναίων Εμμανουήλ Καλαμπόκα. Ο κ. Καλαμπόκας δήλωσε τη στήριξη της προσπάθειας της ΕΠΕ μέσω κοινών δράσεων σε Δημοτικά ιατρεία, τόσο για την ενημέρωση σε προγράμματα προληπτικής ιατρικής, όσο και για τη βελτίωση του επιπέδου υγείας των κατοίκων της πόλης.

O Πρόεδρος της ΕΠΕ, κ. Στυλιανός Λουκίδης, σε χαιρετισμό του ανέφερε ότι «Συμμετέχουμε ως επιστημονική εταιρεία στη φετινή Παγκόσμια Ημέρα κατά της Πνευμονίας με ξεκάθαρους στόχους. Αρχικά, θέλουμε να συμβάλουμε στην ενημέρωση των επιστημόνων υγείας και του κοινού για μια νόσο, που απαιτεί έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση, αλλά και για την πρόληψη μέσω του εμβολιασμού κατά του πνευμονιόκοκκου, το κύριο μικρόβιο που ευθύνεται για την πνευμονία. Τέλος, να ευαισθητοποιήσουμε το κοινό αλλά και τις υπηρεσίες υγείας για τη σωστή και ορθολογική χρήση αντιβιοτικών, με στόχο την αντιμετώπιση της Μικροβιακής Αντοχής, ειδικά στην περίπτωση των νοσοκομειακών λοιμώξεων».

Ο κ. Πέτρος Μπακάκος, Ειδικός Γραμματέας της Ε.Π.Ε., καθηγητής Πνευμονολογίας, Α’ Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, τόνισε ότι «Η πνευμονία είναι μια από τις σημαντικότερες αιτίες νοσηρότητας και θνητότητας παγκοσμίως, με συχνότερα αίτια μικρόβια και ιούς. Πρόσφατα, μάλιστα, γίναμε μάρτυρες των εκατομμυρίων θανάτων παγκοσμίως, που προκάλεσε η πανδημία COVID-19 με κύρια αιτία τη βαριά πνευμονία από τον ιό SARS-CoV-2. Ωστόσο, το σημαντικότερο μάθημα για όλους είναι ότι ένα μεγάλο ποσοστό από τη νόσηση – και κυρίως τη βαριά νόσηση που οδηγεί στη ΜΕΘ και στο θάνατο- μπορεί να προληφθεί με μέτρα όπως ο εμβολιασμός, αλλά και η σωστή και όχι αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών σε περίπτωση νόσησης. Θεωρούμε υποχρέωσή μας, ως ΕΠΕ αλλά και ως επιστήμονες, να ενημερώσουμε σωστά την κοινωνία, προκειμένου ο καθένας να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για την δική του υγεία αλλά και την υγεία των οικείων του. Σήμερα, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Πνευμονίας, έχουμε μια εξαιρετική ευκαιρία να δράσουμε προς αυτή την κατεύθυνση, που μπορεί να οδηγήσει τόσο στην εξοικονόμηση πόρων για το σύστημα υγείας αλλά κυρίως στη μείωση της απώλειας ανθρώπινων ζωών».

Η κα. Αδαμαντία Λιαπίκου, Υπεύθυνη Ομάδας Λοιμώξεων Αναπνευστικού Συστήματος της ΕΠΕ, Πνευμονολόγος, Επιμελήτρια Α’ Ν.Ν.Θ.Α «ΣΩΤΗΡΙΑ», παρουσίασε στοιχεία από μελέτες και διεθνείς οργανισμούς για την επίπτωση και θνητότητα της πνευμονίας, που ποικίλουν ανάλογα τη χώρα και την ήπειρο, αντανακλώντας παράλληλα, διαφορές στην οικονομική κατάσταση και στα συστήματα υγείας. «Η πνευμονία αποτελεί μια συχνή νόσο με επίπτωση 1,7-11 ανά 1.000 ασθενείς ανά έτος, με όμως αμετάβλητη θνητότητα τα τελευταία 20 χρόνια. Μόνο το 2019 καταγράφηκαν 2,5 εκατ. θάνατοι λόγω πνευμονίας, εκ των οποίων οι 672.000 ήταν παιδιά – η πνευμονία αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου για παιδιά κάτω των 5 ετών», σημείωσε η κα. Λιαπίκου. Ως προς τις αιτίες, τη διάγνωση και τα συμπτώματα της νόσου, ανέφερε ότι «Η πνευμονία είναι φλεγμονή των πνευμόνων που προκαλείται κυρίως από μικροοργανισμούς όπως είναι τα βακτήρια, οι ιοί (π.χ. ιός γρίπης) και σπανιότερα οι μύκητες. Συχνότερος αιτιολογικός παράγοντας είναι ο στρεπτόκοκκος της πνευμονίας, στον οποίο αποδίδεται το φορτίο των 1,5 εκατ. θανάτων παγκοσμίως. Υψηλό κίνδυνο νόσου έχουν οι ηλικιωμένοι, οι άνθρωποι με συνυπάρχοντα νοσήματα, οι ανοσοκατασταλμένοι και οι καπνιστές. Ο ασθενής παρουσιάζεται με συμπτώματα οξείας λοίμωξης του κατώτερου αναπνευστικού με υψηλό πυρετό, βήχα με πτύελα, αθραλγίες-μυαλγίες, καταβολή δυνάμεων και μερικές φορές θωρακαλγία και δύσπνοια. Η διάγνωση της πνευμονίας στηρίζεται στην κλινική εικόνα και τα ευρήματα της ακτινογραφίας θώρακος. Η βαρύτητά της ποικίλει από ήπια νόσο (80% των περιπτώσεων), που θεραπεύεται στην κοινότητα με τη χορήγηση εμπειρικής αντιβιοτικής αγωγής από τον ειδικό γιατρό και σοβαρή (20%), που απαιτεί εισαγωγή στο νοσοκομείο ακόμη και σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας με αυξημένη θνητότητα».

Η κα. Παρασκευή Κατσαούνου, Μέλος Δ.Σ. της Ε.Π.Ε., Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α, αναφέρθηκε στο πόσο σημαντική και αποτελεσματική είναι η πρόληψη των πνευμονιών. Συγκεκριμένα, τόνισε ότι «Οι πνευμονίες από γρίπη, κοκκύτη, κορωνοϊό και πνευμονιόκοκκο μπορούν να προληφθούν με τον έγκαιρο εμβολιασμό αλλά και – ακόμη και αν επέλθει λοίμωξη σε εμβολιασμένους – οι επιπτώσεις τους δεν θα είναι σοβαρές. Για παράδειγμα, οι μη διεισδυτικές μορφές πνευμονιοκοκκικής νόσου δεν θα μεταπέσουν σε διεισδυτικές (π.χ. η πνευμονία όταν συνοδεύεται από βακτηριαιμία), μια πολύ σοβαρή και δυνητικά θανατηφόρα κατάσταση. Επιπρόσθετα, με τον εμβολιασμό μπορεί να βελτιωθεί και το δεύτερο σημαντικό αίτιο για πνευμονίες, που μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρή νόσο και θάνατο. Αυτό είναι η αντοχή των μικροβίων στα αντιβιοτικά. Το διάστημα 2000 – 2009 με τη χρήση του 7δύναμου συζευγμένου πνευμονιοκοκκικού εμβολίου, εκτιμάται ότι τα παιδιά προστατεύτηκαν από στελέχη, τα οποία αποτελούν πάνω από το 83% των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά περιπτώσεων. Επιπλέον, από το 2010 και μετά, το 13δύναμο συζευγμένο εμβόλιο καλύπτει και τον ορότυπο 19Α, που είναι υπεύθυνος για το 30% των ανθεκτικών μικροβίων. Για παράδειγμα, αν κάθε παιδί εμβολιαζόταν με το εμβόλιο έναντι του Streptococcus pneumoniae (πνευμονία, μηνιγγίτιδα και μέση ωτίτιδα) θα αποτρεπόταν η χρήση αντιβιοτικών 11 εκατομμυρίων ημερών ετησίως. Η αλλαγή νοοτροπίας και η διατήρηση της απρόσκοπτης ροής των τακτικών εμβολιασμών κατά τη διάρκεια της πανδημίας είναι το σημαντικότερο δώρο, που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας και τους γύρω μας».