ΑΠΕ: Μεγάλο το επενδυτικό ενδιαφέρον, πολλά και τα εμπόδια

Ο πλανήτης έχει μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία σήμερα να μεταμορφώσει το ενεργειακό σύστημα, αναφέρει το διεθνές γραφείο της Greenpeace, υποστηρίζοντας ότι ήρθε η ώρα να πει «αντίο» στην εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα που συνεχίζεται από τον 19ο και 20ο αιώνα και να αγκαλιάσει ένα μέλλον από 100% Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).

Κι αυτό διότι ένα μέλλον με «πράσινη» ενέργεια είναι απαραίτητο όχι μόνο για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, αλλά για τις τοπικές κοινωνίες, προκειμένου να απομακρυνθούν από την οικονομία των ορυκτών καυσίμων και κυρίως για τους ευάλωτους καταναλωτές ώστε να ελαφρυνθούν από το βάρος της οικονομίας των ορυκτών καυσίμων. Η Ελλάδα έχει ήδη αρχίσει να παίρνει τη «στροφή» προς την ενεργειακή μετάβαση, αν και δεν έχουν ακόμη κλείσει όλες οι …λακκούβες του δρόμου.

Διαβάστε επίσης: Επιζήμια για την υγεία η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα

8η χώρα στον πλανήτη σε ΑΠΕ

Σύμφωνα με τα όσα επεσήμανε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστας Σκρέκας, μιλώντας στο «4ο Συνέδριο για τις ΑΠΕ και την Αποθήκευση Ενέργειας», η Ελλάδα είναι η 8η χώρα στον πλανήτη σε ΑΠΕ, καθώς φέτος η συμμετοχή της καθαρής ενέργειας στο ηλεκτρικό μίγμα φθάνει στο 46% ενώ ο στόχος είναι να φθάσει 80% έως το 2030.

Το επενδυτικό ενδιαφέρον για εγκατάσταση νέων μονάδων παραγωγής «πράσινης» ενέργειας στην Ελλάδα είναι μεγάλο, παρά τα ποικίλα εμπόδια, με κυρίαρχο τις καθυστερήσεις στην εξασφάλιση οριστικών προσφορών σύνδεσης στο δίκτυο. Το εξαιρετικά υψηλό ενδιαφέρον επιβεβαιώνεται και από τις βεβαιώσεις παραγωγού για νέα έργα ΑΠΕ που έχουν εκδοθεί από το 2020 έως σήμερα και φθάνουν τα 91.2 GW (γιγαβάτ), όπως ανακοίνωσε ο διευθυντής αδειοδότησης ΑΠΕ της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) κ. Ιωάννης Χαραλαμπίδης, μιλώντας στο φόρουμ «Renewable & Storage».

Πάντως, πέρυσι συνδέθηκαν στο δίκτυο νέα έργα πάνω από 1 GW και σύμφωνα με την Γενική Γραμματέα Ενέργειας κυρία Αλεξάνδρα Σδούκου, έως το 2026 θα έχουν εγκατασταθεί 20 GW. Απώτερος στόχος, όπως υποστήριξε προ ημερών ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Άδωνις Γεωργιάδης, τα 30 GW έως το 2030, με παράλληλη ενσωμάτωση τουλάχιστον 2 GW υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Είναι αξιοσημείωτο ότι, οι υφιστάμενες βεβαιώσεις παραγωγού της ΡΑΕ για υπεράκτια αιολικά φτάνουν τις 714, κατά τα λεγόμενα του κ. Χαραλαμπίδη.

«Στόχος μας είναι η πρωτιά των 5 ωρών 100% ενέργειας από ΑΠΕ που κατάφερε η χώρα πριν λίγες ημέρες, να γίνει ο κανόνας», ανέφερε χαρακτηριστικά η κυρία Σδούκου, μιλώντας στο φόρουμ «Renewable and Storage». «Πάμε σε πιο αυξημένη φιλοδοξία στους κλιματικούς στόχους του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργειας και το Κλίμα – ΕΣΕΚ – έως το 2030, θα ενσωματώσουμε στόχους έως το 2040 για να φθάσουμε μέχρι την κλιματική ουδετερότητα του 2050», υπογράμμισε.

Συνδέσεις και διασυνδέσεις

Ωστόσο, σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο του ΑΔΜΗΕ κ. Ιωάννη Μάργαρη, για να διευκολυνθεί η διείσδυση ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, θα πρέπει να επισπευσθούν τα έργα των εγχώριων και διεθνών ηλεκτρικών διασυνδέσεων και για γίνουν ρυθμιστικές παρεμβάσεις για την επιτάχυνση της πράσινης ενέργειας με την αυστηροποίηση του χρόνου δέσμευσης ηλεκτρικού χώρου από επενδύσεις ΑΠΕ που λιμνάζουν, εν μέσω έκρηξης του επενδυτικού ενδιαφέροντος.

Παρά τις δυσκολίες που δημιουργεί η τρέχουσα κρίση, η επενδυτική έκρηξη των ΑΠΕ παραμένει αμείωτη, γεγονός που για τους Διαχειριστές των ηλεκτρικών δικτύων μεταφράζεται σε έναν τεράστιο όγκο αιτήσεων σύνδεσης νέων μονάδων. Σήμερα οι εν λειτουργία ΑΠΕ ανέρχονται σε περίπου 10 GW και τα έργα με Οριστικές Προσφορές Σύνδεσης σε 12 GW.

«Θα πρέπει τα έργα που δεσμεύουν χώρο να είναι έργα που υλοποιούνται. Ωστόσο, αυτήν τη στιγμή, δεν είναι σε φάση υλοποίησης αρκετά από αυτά τα έργα. Ο ΑΔΜΗΕ εισηγήθηκε, το προηγούμενο διάστημα, να περιοριστεί ο χρόνος που οι επενδυτές θα έχουν στην κατοχή τους ηλεκτρικό χώρο για έργα που λιμνάζουν, προκειμένου να αποδεσμευθεί χωρητικότητα για νέες και βιώσιμες μονάδες που μπορούν να υλοποιηθούν πιο γρήγορα. Το ΥΠΕΝ ετοιμάζει τη σχετική νομοθετική πρωτοβουλία», σημειώνει ο κ. Μάργαρης.

Όσον αφορά στις διασυνδέσεις, ο κ. Μάργαρης ανέφερε ότι ως προς τις εγχώριες υποδομές, εντός των επόμενων εβδομάδων αναμένεται η ανακοίνωση των αναδόχων για τα έργα που θα συνδέσουν τη Μήλο, τη Σέριφο και τη Φολέγανδρο. Παράλληλα, ο ΑΔΜΗΕ προχωρά εντός του έτους στην ολοκλήρωση των έργων υψηλής τάσης στην Πελοπόννησο, καθώς και τη μεγάλη διασύνδεση της Κρήτης με την Αττική.

Σχετικά με τη συνολική χωρητικότητα των διεθνών διασυνδέσεων της χώρας, είναι πολύ μεγαλύτερη από τις ποσότητες ενέργειας που ανταλλάσσονται διασυνοριακά, οι οποίες κινούνται σε χαμηλότερα επίπεδα καθώς τα δίκτυα στη βαλκανική χερσόνησο είναι κορεσμένα και η Ελλάδα δεν συνορεύει με ισχυρά Συστήματα Μεταφοράς.

Με την ανάπτυξη νέων διεθνών διασυνδέσεων με τα γειτονικά βαλκανικά κράτη, τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, ο ΑΔΜΗΕ ανοίγει νέους και ισχυρούς διαδρόμους μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας από το Νότο προς τον Βορρά, ώστε, να μπορεί η Ελλάδα να παράγει και να διακινεί μεγάλες ποσότητες καθαρής ενέργειας προς τη Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη και να καταστεί ένας κρίσιμος ενεργειακός κόμβος σε περιφερειακό επίπεδο.

Δεν είναι τυχαία η αναφορά του υπουργού κ. Σκρέκα στην πρόταση που έχει κάνει η Ελλάδα προς την Αυστρία και τη Γερμανία για απευθείας ηλεκτρική διασύνδεση, μέσω καλωδίου 3 GW (το οποίο σε επόμενη φάση θα μπορεί να φτάσει στα 9 GW) για την εξαγωγή πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας. Μάλιστα, πηγές του ΥΠΕΝ υποστηρίζουν ότι έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες ωρίμανσης του φακέλου του έργου ώστε να υποβληθεί προς ένταξη στη λίστα των έργων Κοινού Ενδιαφέροντος της Ε.Ε..

Όσο για τη νέα πράσινη διασύνδεση της Ελλάδας με την Αίγυπτο, την “GREGY interconnection” των 3 GW που προωθεί ο Όμιλος Κοπελούζου, μέσω της θυγατρικής του εταιρείας ELICA SA, η τελική επενδυτική απόφαση αναμένεται να ληφθεί σε έναν χρόνο, δηλαδή το φθινόπωρο του 2023.

Ανάγκη για αποθήκευση

Για να αναπτυχθούν ωστόσο οι ΑΠΕ, εκτός από διασυνδέσεις, απαιτούνται και επενδύσεις σε μονάδες αποθήκευσης ενέργειας, οι οποίες θα συμβάλουν στον περιορισμό των περικοπών ΑΠΕ όταν θα φτάσουν και θα ξεπεράσουν τα 25 GW καθώς και στην ενεργειακή επάρκεια. Το σύνολο των αδειών αποθήκευσης που έχουν δοθεί από τη ΡΑΕ έως τον Σεπτέμβριο του 2022 ανέρχονται σε 23,5 GW.

Σύμφωνα με τον κ. Μάργαρη, υπάρχει ανασφάλεια ως προς τους ρυθμούς με τους οποίους θα προχωρήσουν τα έργα στην Ελλάδα στα επόμενα χρόνια. Ο ΑΔΜΗΕ για την ασφάλεια του συστήματος θεωρεί ότι απαιτείται περισσότερη αποθήκευση στο σύστημα με μπαταρίες και με αντλησιοταμίευση.