Κάθε Νοέμβριο οι ίδιες κουβέντες. Οτι το Πολυτεχνείο δεν έριξε τη χούντα, έφερε -άθελά του – το καθεστώς Ιωαννίδη, που ήταν ακόμα πιο τυραννικό. Οτι το ΚΚΕ το είχε στην αρχή καταδικάσει και μετά το καρπώθηκε. Και πόσοι ακριβώς σκοτώθηκαν και ποιος διέταξε να μπουκάρει το τανκ και πώς σταδιοδρόμησαν οι πρωταγωνιστές των γεγονότων και γιατί φωνάζουν ακόμα, εν έτει 2022, «Φονιάδες των λαών Αμερικάνοι» και για ποιο λόγο η πορεία να καταλήγει στην πρεσβεία… Και τι προσφέρει πλέον ο τριήμερος γιορτασμός και πότε επιτέλους θα τον καταργήσουμε…

Τα λένε άνθρωποι σοβαροί, καλοπροαίρετοι, δημοκράτες – κάποιοι τους είχαν συμμετάσχει στην εξέγερση, είχαν συλληφθεί, είχαν γνωρίσει στο πετσί τους τους «ΕΣΑ, SS, βασανιστές». Μόνο που έχουν να πατήσουν δεκαετίες στον τόπο της μνήμης. Και έχουν ίσως, ασυνείδητα, έναν ηλικιακό σνομπισμό – «η γενιά μας αντιμετώπιζε κάννες και ερπύστριες, σήμερα ανεμίζουν απλώς τις λινάτσες με τα συνθήματα και κλείνουν την κυκλοφορία!» .

Στο Πολυτεχνείου, στις 16 Νοεμβρίου, φέτος. Αφίσες, πανό, μπογιές στους τοίχους. Το παρόν συγχέεται με το απώτερο παρελθόν. Από τη μια οι γυναικοκτονίες, η κρατική αυθαιρεσία, το μεταναστευτικό. Από την άλλη ο μαρξισμός-λενινισμός, ο τροτσκισμός, τα αναρχικά κινήματα στον ισπανικό εμφύλιο, κάτι ασπρόμαυροι εργάτες να κολατσίζουν στο γιαπί του Ροκφέλερ Σέντερ στη Νέα Υόρκη το 1932. Μια φωτογραφική έκθεση, «Από την Κατοχή στη Χούντα». Οι χιλιοειδωμένοι αντάρτες και οι νεκροί διαδηλωτές των Δεκεμβριανών και ο Γρηγόρης Λαμπράκης και το πλήθος στην ταράτσα της Νομικής και το τανκ στην Πατησίων… Οι λεζάντες γραμμένες με μαρκαδόρο, από κοριτσίστικο χέρι, «με τις στραβές γραμμές και τα λαθάκια» που θα έλεγε ο Καρυωτάκης.

Το μάτι μου πέφτει στον Μιχάλη Καλτεζά που έχασε τη ζωή του από σφαίρα αστυνομικού το 1985. Κι έπειτα στον Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο. «Μοιάζουν οι δυο τους!» συνειδητοποιώ. Εχουν τα ίδια ατίθασσα μαλλιά, το ίδιο βλέμμα αγριμιού… Και μοιάζουν με τα εκατοντάδες αγόρια που είναι μαζεμένα στο προαύλιο του Πολυτεχνείου. Και μπορείς να τους φανταστείς να φιλιούνται με τα εκατοντάδες κορίτσια, τα γεννημένα λίγο πριν, λίγο μετά το 2000. Τα παιδιά του Διαδικτύου, των σόσιαλ μίντια, η Generation Z.

Τι θα έπρεπε να κάνει η Generation Z, οι σημερινοί φοιτητές; Νυχθημερόν να μένουν κολλημένοι στις οθόνες; Αοκνα, συστηματικά, ανταγωνιστικότατα να προετοιμάζουν τις καριέρες τους; Για πρότυπά τους να έχουν τους σαραντάρηδες, τους πενηντάρηδες που έχουν πετύχει επαγγελματικά και ανακαλύπτουν τα καλοκαίρια απάτητα νησάκια και καινούργιες δίαιτες και αναλύουν, ελαφρώς αφ’ υψηλού, τις παθογένειες της πολιτικής και της κοινωνίας; Να είναι εν ολίγοις μικρομέγαλα; Παιδαριογέροντες από τα είκοσί τους;

Κάλλιο να παρτάρουν και να εξεγείρονται συνάμα κάθε χρόνο στο Πολυτεχνείο. Και ας έχουν μια θολή εικόνα για το τότε γεγονός κι ας αγνοούν ποιος ήταν ο Μαρκεζίνης, ίσως και η Δαμανάκη και ο Λαλιώτης. Κάλλιο να φτιάχνουν οργανώσεις με ευφάνταστα, καρτουνίστικα ονόματα, «Αχμέτ», «Χαμάς», «Απάτσι» – «Αριστερή Πληροφορικής Ανεξάρτητη Τηλεπικοινωνιών Συσπείρωση» – πόσο θα δυσκολεύτηκαν να βάλουν τις λέξεις στην αρμόζουσα σειρά, ώστε να γίνουν Ινδιάνοι! Και να τσακώνονται στις συνελεύσεις των σχολών για σοβαρά ζητήματα ή και για ψύλλου πήδημα και να πλακώνουν στο ξύλο τους Χρυσαυγίτες που έχουν ξανά ξεμυτίσει – κακώς κατά την άποψή μου, το χειρότερο καταφέρνουν…

Από καμία γενιά δεν λείπουν οι ξύλινες γλώσσες, οι αριβίστες, οι σπασίκλες, τα αναρριχόμουνα, τα μπαχαλάκια. Η πλειονότητα ωστόσο λαχταράει απλώς να στραγγίξει τους χυμούς της στιγμής. Να απολαύσει, να πλάσει τους δικούς της μύθους, αναμειγνύοντας ελεύθερα, αυθαίρετα, ανιστόρητα ίσως – αλλά τι πειράζει; – παλιά και καινούργια υλικά.

Στην Ελλάδα δεν έχουμε ως σημείο αναφοράς ούτε τον Μάη του ’68 ούτε το Γούντστοκ. Εχουμε το Πολυτεχνείο. Το οποίο, μισόν αιώνα μετά, επιμένει να ζει ακριβώς επειδή οι νεότεροι πάντα το οικειοποιούνται και του δίνουν το δικό τους νόημα. Και να μην είχε ποτέ συμβεί, θα το επινοοούσαν.

Headlines