Διάσημο θέρετρο της Αιγύπτου, το Σαρμ Ελ Σέιχ είναι συνδεδεμένο με σημειλογικές -και όχι μόνο- αντιθέσεις.

Στο παρελθόν έγινε τόπος τρομοκρατικών επιθέσεων, αλλά και σημαντικών ειρηνευτικών διασκέψεων για τη Μέση Ανατολή. Σήμερα δημοφιλής τουριστικός προορισμός, φιλοξένησε τις τελευταίες δύο εβδομάδες την COP27: τη φετινή Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα, που πολλοί την χαρακτήρισαν μια από τις τελευταίες ευκαιρίες για τη λήψη δραστικών αποφάσεων ως προς την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής.

Με τον πήχη των προσδοκιών εξ αρχής χαμηλά ωστόσο στο φόντο των κλικακούμενων γεωπολιτικών εντάσεων, της ενεργειακής κρίσης και των διαλυμένων εθνικών προϋπολογισμών, το σκηνικό στο αναμορφωμένο για την περίσταση Σαρμ ελ Σέιχ φάνταζε παράταιρα κατάλληλο.

Στη σύγχρονη ιστορία της περιοχής -από την ισραηλινή κατοχή μέχρι την οριστική επαναφορά της αιγυπτικής κυριαρχίας, το 1982- το φυσικό τοπίο αλλοιώθηκε ξανά και ξανά για να προσελκύσει τουρίστες και συνάλλαγμα, εξηγεί ο ανεξάρτητος αιγυπτιακός ιστότοπος Mada Masr.

Στον τελευταίο κύκλο αλλαγών για τη φιλοξενία της COP27, η έμφαση δόθηκε σε λύσεις αειφορίας, πλην όμως -όπως προκύπτει- έγινε περισσότερο για το θεαθήναι.

Για την κυβέρνηση της Αιγύπτου «στόχος ήταν να δείξει την προθυμία της ως οικοδέσποινα» και «να εξασφαλίσει πολύτιμη χρηματοδότηση», αναφέρει το δημοσίευμα.

Πίσω όμως από το σκηνικό που στήθηκε για την διεθνή περιβαλλοντική διάσκεψη, τονίζει, «υπάρχουν τα σημάδια μιας πολυετούς αλόγιστης ανάπτυξης, που υπονόμευσε σε μεγάλο βαθμό το τοπικό οικοσύστημα».

Η «πόλη του προέδρου»

Το Σαρμ Ελ Σέιχ βρίσκεται στο νότιο άκρο της χερσονήσου του Σινά, στην Ερυθρά Θάλασσα. Φημίζεται για τις μεγάλες παραλίες του και τους κοραλλιογενείς υφάλους.

Στα ζεστά νερά του υπάρχουν 200 μοναδικά είδη κοραλλιών, 500 είδη θαλάσσιας βλάστησης και διάφορα είδη ψαριών και άλλων υδρόβιων ζώων. Όπως εξηγεί ο καθηγητής Θαλάσσιας Οικολογίας Μαχμούντ Χασάν Χάναφι, είναι από τα τελευταία καταφύγια για αυτόν τον τύπο θαλάσσιας ζωής στον κόσμο.

Μέχρι σήμερα έχει επιδείξει μοναδική ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή, εν μέρει χάρη και στα χερσαία -λεπτών ισορροπιών- οικοσυστήματα που λειτούργησαν ως ασπίδα προστασίας.

Από τα μέσα της δεκαετίας του ‘80, οπότε άρχισε η μαζική ανάπλαση της περιοχής με ανάπτυξη της τουριστικής βιομηχανίας, οι οικοδομικές άδειες όριζαν ελάχιστη απόσταση από την ακτογραμμή και μέγιστο ύψος δύο ορόφων.

Πολλές επιχειρήσεις κατασκεύασαν τις δικές τους μονάδες αφαλάτωσης και χρησιμοποιούσαν γεννήτριες ντίζελ ή ηλιακούς συλλέκτες.

«Κάποιοι πιστεύουν ότι ήταν το ενδιαφέρον του προέδρου Μουμπάρακ για την πόλη καθυστέρησε τη σημαντική περιβαλλοντική παρακμή κατά τη δεκαετία του 1990», γράφει το Mada Masr.

Με την τοπική οικονομία ωστόσο στενά συνδεδεμένη με τον τουρισμό, οι όποιες προσπάθειες για τον περιορισμό της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης της περιοχής αποδείχθηκαν είτε ελλιπείς, είτε δύσκολα εφαρμόσιμες.

Εξαιτίας των εκτεταμένων ζημιών στους κοραλλιογενείς υφάλους και τη θαλάσσια οικολογία, για παράδειγμα, απαγορεύτηκαν το 2019 οι καταδύσεις για μη επαγγελματίες. Καθώς όμως δεκάδες καταδυτικά κέντρα έκλεισαν και εκατοντάδες εργαζόμενοι έχασαν τις δουλειές τους, οι αρχές αναίρεσαν σύντομα την απόφαση.

Σήμερα υπολογίζεται ότι περίπου 200.000 άνθρωποι επισκέπτονται το Εθνικό Πάρκο Ρας Μοχάμεντ κάθε χρόνο, ενώ το παγκοσμίως συνιστώμενο ανώτατο όριο για καταδυτικές περιοχές είναι 15.000 άτομα ετησίως.

Ο κόλπος Ναάμα είναι εν τω μεταξύ γεμάτος ξενοδοχεία, μπαρ και εστιατόρια. Όλες οι παραλίες είναι οργανωμένες.

«Πράσινο» μόνο για τα… μάτια;

Έπειτα από δεκαετίες περιβαλλοντικής υποβάθμισης και ενόψει της COP27, η νυν κυβέρνηση αλ Σίσι έθεσε φέτος σε εφαρμογή σχέδια «πράσινης» ανάπλασης του Σαρμ Ελ Σέιχ.

Σταθμοί ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εγκαταστάθηκαν στο αεροδρόμιο και σε συνεδριακά κέντρα.

Τέθηκε σε εφαρμογή ένα νέο σύστημα συλλογής και διαχείρισης απορριμμάτων, σε συνεργασία με εταιρείες των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Στους δρόμους εγκαταστάθηκαν συστήματα φωτισμού με ηλιακά πάνελ.

Έναντι τιμήματος που κυμαίνεται από 200 έως 2.000 ευρώ, ξενοδοχειακές μονάδες και άλλες τουριστικές επιχειρήσεις απέκτησαν τη λεγόμενη «Πιστοποίηση Green Star», με διετή ισχύ, σηματοδοτώντας έτσι τη συμμόρφωσή τους με περιβαλλοντικές πρακτικές, όπως εξοικονόμηση ενέργειας και νερού.

Από τα συνολικά 160 ξενοδοχεία, προκρίθηκαν τα 120. Στο πρόγραμμα εντάχθηκαν επίσης 60 καταδυτικά κέντρα.

Όμως μεγάλο μέρος αυτής της αλλαγής φαίνεται ότι έμεινε πρακτικά στα λόγια.

Ο «δρόμος» προς τη διάσκεψη, που είχε στόχο την αποτελεσματική καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, στρώθηκε κυριολεκτικά με τόνους ασφάλτου. Σε πολλούς αυτοκινητοδρόμους έγινε μεγάλη διαπλάτυνση, «καταπίνοντας» ποδηλατοδρόμους.

Οι χιλιάδες ηλιακοί συλλέκτες στην κορυφή των φωτιστικών δρόμου καλύφθηκαν με τη σκόνη της ερήμου, δεν καθαρίστηκαν ως έπρεπε και πρακτικά δεν απέδωσαν ποτέ. Τελικά για τον οδικό φωτισμό επιστρατεύτηκαν καλώδια ρεύματος για τροφοδοσία από το ρυπογόνο εθνικό δίκτυο.

Κατά τα λοιπά, για να μετατραπεί το Σαρμ Ελ Σέιχ σε «βιώσιμη πράσινη πόλη» χρησιμοποιήθηκαν τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Απαγορεύτηκαν οι πλαστικές σακούλες μιας χρήσης. Δημιουργήθηκαν νέοι χώροι πρασίνου.

Αυτά, με επιχορήγηση ύψους 7 εκατομμυρίων δολαρίων από το Παγκόσμιο Ταμείο Περιβάλλοντος (GEF), σε συνεργασία με το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα του ΟΗΕ (UNDP).

Στο μεσοδιάστημα, όπως όλες οι παγκόσμιες σύνοδοι, έτσι και οι Διασκέψεις του ΟΗΕ για το Κλίμα έχουν περιβαλλοντικές επιπτώσεις λόγω ταξιδιών, διαμονής, αποβλήτων, κατανάλωσης ενέργειας και νερού.

Η COP27 μάλιστα υπολογίζεται ότι είχε από τους μεγαλύτερους αριθμούς συμμετεχόντων, ξεπερνώντας τα 40.000 άτομα. Ως άρτι ολοκληρωθείσα, το συνολικό αποτύπωμα άνθρακα που είχε δεν έχει ακόμη υπολογιστεί.

Headlines