Η Εμπε ντε Μποναφίνι, η φωνή των «Μητέρων της Πλάθα ντε Μάγιο» και μαχητική ακτιβίστρια κατά της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά την διάρκεια της δικτατορίας της Αργεντινής πέθανε σήμερα σε ηλικία 93 ετών.

«Η πολυαγαπημένη Εμπε, Μητέρα της Πλάθα ντε Μάγιο, παγκόσμιο σύμβολο του αγώνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, καμάρι της Αργεντινής. Ο Θεός σε κάλεσε την Ημέρα της Εθνικής Κυριαρχίας…Δεν πρέπει να είναι τυχαίο. Μόνο ευχαριστώ και αντίο», έγραψε στο Twitter η αντιπρόεδρος της Αργεντινής Κριστίνα Κίρχνερ.

Η Εμπε Μποναφίνι έχασε τους δύο γιους της στον «Βρώμικο Πόλεμο» του δικτατορικού καθεστώτος (δεκαετίες του ’70 και του ’80) κατά αντιφρονούντων ακτιβιστών, πανεπιστημιακών και πολιτικών. Τριάντα χιλιάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν ή εξαφανίστηκαν τότε, σύμφωνα με εκτιμήσεις. Οι δύο γιοί της δεν βρέθηκαν ποτέ και θεωρήθηκαν νεκροί.

Εγινε γνωστή όταν μαζί με 13 ακόμη γυναίκες άρχισαν να αναζητούν τα παιδιά τους που είχαν απαχθεί από τις δυνάμεις ασφαλείας. Από την πρώτη συγκέντρωσή τους στις 30 Απριλίου 1977, οι Μητέρες της Πλάθα ντε Μάγιο έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αργεντινή.

Ωστόσο, ορισμένες τοποθετήσεις της Εμπε Μποναφίνι δημιούργησαν πολεμική, όταν εξέφρασε την υποστήριξή της προς τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ, όταν δήλωσε ότι ο πάπας Ιωάννης Παύλος θα καεί στην κόλαση για την αλληλεγγύη του προς τις μητέρες των φυλακισμένων μελών της βασικής οργάνωσης ETA… Το 2011 υπήρξε αντικείμενο έρευνας για απάτη, ενώ πολεμική προκάλεσε και η ακλόνητη υποστήριξή της προς το ζεύγος Κίρχνερ.

Ομως, περισσότερο από 40 χρόνια μετά την πρώτη πορεία, οι Μητέρες της Πλάθα ντε Μάγιο παραμένουν ισχυρό σύμβολο της Αργεντινής και συνεχίζουν τις συγκεντρώσεις με αίτημα την δικαιοσύνη.

«Η κυβέρνηση και ο λαός της Αργεντινής αναγνωρίζουν σε αυτήν ένα διεθνές σύμβολο στην αναζήτηση της μνήμης, της αλήθειας και της δικαιοσύνης για τους 30.000 εξαφανισμένους», αναφέρεται σε ανακοίνωση του γραφείου του προέδρου Αλμπέρτο Φερνάντες.

«Ως ιδρύτρια των Μητέρων της Πλάθα ντε Μάγιο, έριξε φως στην σκοτεινή νύκτα της δικτατορίας».

Πώς ο αγώνας 14 γυναικών κατέκτησε τον κόσμο

Το κίνημα «Μητέρες της Πλάθα ντε Μάγιο» γεννήθηκε από την προσπάθεια που έκαναν αργεντινές μητέρες για να βρουν τα παιδιά τους που «εξαφανίστηκαν» στη διάρκεια του «βρώμικου πολέμου» της Αργεντινής (1976-1983), περίοδο κατά την οποία το στρατιωτικό καθεστώς απήγαγε, βασάνισε και σκότωσε χιλιάδες πολιτικούς αντιπάλους, κλέβοντας παιδιά που είχαν γονείς κρατουμένους και εξαφανίζοντας κάθε ίχνος των θυμάτων.

Οι Μητέρες της Πλατείας του Μαΐου, στην πλειονότητά τους απολιτικές νοικοκυρές, ήταν εκείνες που τόλμησαν να διαμαρτυρηθούν την περίοδο που η δικτατορία βρισκόταν στην ακμή της και, μετά την πτώση του καθεστώτος, συνέβαλαν στην προσαγωγή σε δίκη των εμπλεκόμενων στρατιωτικών, εκατοντάδες εκ των οποίων καταδικάστηκαν.

Το κίνημα γεννήθηκε στις 30 Απριλίου 1977, όταν 14 μητέρες ξεκίνησαν την πρώτη διαμαρτυρία στην Plaza de Mayο.

Παρόλο που διατάχθηκαν να διαλυθούν, οι θαρραλέες μητέρες ξεκίνησαν να περπατάνε πιασμένες χέρι χέρι γύρω από την πλατεία. Κάθε εβδομάδα συμμετείχαν όλο και περισσότερες μητέρες στις διαμαρτυρίες, καθώς όλο και περισσότεροι αριστεροί ακτιβιστές και άτομα που κατηγορούνταν ως συνεργάτες τους «εξαφανίζονταν».

Οι «Μητέρες της Πλάθα ντε Μάγιο», με τις εμβληματικές λευκές μαντίλες τους, τις φωτογραφίες και τα ονόματα των εξαφανισμένων παιδιών τους και τις εκκλήσεις για την επιστροφή τους, άρχισαν να προσελκύουν τη διεθνή προσοχή και, για να σταματήσει τη δράση τους, το καθεστώς σκότωσε τρία από τα ιδρυτικά μέλη.

Οι «Μητέρες της Πλάθα ντε Μάγιο» διασπάστηκαν το 1986 και τα ιδρυτικά μέλη χωρίστηκαν στην Ιδρυτική Γραμμή, η οποία εστίασε τις προσπάθειές της στη θέσπιση νομοθεσίας και στην επιστροφή των σορών, και στην Ένωση, η οποία ήταν πιο ριζοσπαστική και πολιτική και δεν δεχόταν να αναγνωρίσει τους θανάτους των παιδιών μέχρι να προσαχθούν όλοι οι ένοχοι ενώπιον της δικαιοσύνης.

Όταν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναγνώρισε τη δράση του κινήματος με την απονομή του Βραβείου Ζαχάρωφ το 1992, η Ένωση αγωνιζόταν σθεναρά κατά του τέλους των δικών για εγκλήματα που διαπράχθηκαν στη διάρκεια της δικτατορίας.

Η Έμπε ντε Μποναφίνι, η οποία είχε εκλεγεί ηγέτιδα του κινήματος το 1979, πριν από τη διάσπαση, η οποία ήταν μέχρι και σήμερα στην ηγεσία της Ένωσης, δέχτηκε το Βραβείο Ζαχάρωφ στο όνομα των παιδιών των μητέρων «που ήταν τα πρώτα που αγωνίστηκαν για την ελευθερία».

Οι Μητέρες χρησιμοποίησαν το χρηματικό ποσό του βραβείου για να χρηματοδοτήσουν τις διάφορες κοινωνικές πρωτοβουλίες τους, στις οποίες περιλαμβάνεται το Universidad Popular Madres de Plaza de Mayo, και η ντε Μποναφίνι συμμετείχε στην ιδρυτική διάσκεψη του Δικτύου Βραβείου Ζαχάρωφ το 2008.

Headlines