Εποχικές ιώσεις: Ποιος μηχανισμός μπορεί να προλάβει τα χειρότερα στην επικείμενη «τριδημία»

Με τα περιοριστικά μέτρα για τη συγκράτηση της πανδημίας να έχουν πλέον χαλαρώσει, ειδικοί προειδοποιούν εδώ και καιρό για επικείμενη «τριδημία», με τον κοροναϊό, τη γρίπη και τον συγκυτιακό αναπνευστικό ιό (RSV) να συνυπάρχουν το χειμώνα στο Βόρειο Ημισφαίριο.

Οι τρεις ιοί μπορεί πράγματι να συνυπάρχουν, ωστόσο ένας αυξανόμενος αριθμός μελετών υποδεικνύει ότι οι επιδημίες αναπνευστικών λοιμώξεων μπορούν να επηρεάζουν και να επιβραδύνουν η μία την άλλη.

Διαβάστε επίσης: Η Ελλάδα πρώτη στις ανθεκτικές λοιμώξεις – Έκρηξη κρουσμάτων λόγω πανδημίας

Όπως αναφέρει ο δικτυακός τόπος του περιοδικού Science, οι αναπνευστικοί ιοί προκαλούν αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος με την παραγωγή «ιντερφερονών», μορίων που ανεβάζουν τα επίπεδα άμυνας και καθιστούν λιγότερη πιθανή την ταυτόχρονη λοίμωξη από δεύτερο ή και τρίτο ιό.

Παρεμβολή

Οι τρεις επιδημίες είναι απίθανο να κορυφωθούν ταυτόχρονα και να γονατίσουν τα συστήματα υγείας, εκτιμούν ερευνητές που ειδικεύονται στο φαινόμενο της «παρεμβολής» μεταξύ ιών.

Η γρίπη, ο SARS-CoV-2 και άλλοι αναπνευστικοί ιοί δεν τα πάνε καλά μεταξύ τους. Είναι απίθανο ότι θα κυκλοφορούν ευρέως την ίδια περίοδο» λέει ο Ρίτσαρντ Ουέμπι, ερευνητής που ειδικεύεται στη γρίπη στο Ερευνητικό Νοσοκομείο Παίδων «Σεντ Τζουντ» στο Μέμφις.

«Ο ένας ιός τείνει να τραμπουκίζει τους άλλους» σχολιάζει ο Μπεν Κάουλινγκ, επιδημιολόγος της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Χονγκ Κονγκ. Στην διάρκεια του πρώτου κύματος ης άκρως μεταδοτικής παραλλαγής Όμικρον του κοροναϊού, η ομάδα του διαπίστωσε ότι άλλοι αναπνευστικοί ιοί «εξαφανίστηκαν […] και επέστρεψαν τον Απρίλιο.

Αν και το φαινόμενο της παρεμβολής δεν έχει μελετηθεί εκτενώς στον SARS-CoV-2, προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι οι ρινοϊοί, οι οποίοι προκαλούν κοινό κρυολόγημα, καταστέλλουν τη γρίπη Α, ενώ ο συγκυτιακός ιός βάζει φρένο στους ρινοϊούς και τους μεταπνευμονοϊούς.

Το φαινόμενο είναι γνωστό από τα τέλη της δεκαετίας του 1950, όταν ανακαλύφθηκε ότι αβγά κότας που είχαν μολυνθεί με αδρανοποιημένους ιούς γρίπης ανέπτυσσαν «ανοσία» σε μετέπειτα μόλυνση με ζωντανό ιό.

Νέες ενδείξεις προέκυψαν στην πανδημία «γρίπης των χοίρων» (pH1N1) το 2009, όταν ερευνητές στη Σουηδία και τη Γαλλία διαπίστωσαν ότι τα αυξημένα κρούσματα ρινοϊών καθυστέρησαν την κορύφωση της επιδημίας γρίπης.

Μια από τις μεγαλύτερες μελέτες για την παρεμβολή ιών, η οποία χρησιμοποίησε την τεχνική PCR για να ανιχνεύσει ιούς 11 οικογενειών σε 36.000 άτομα που απευθύνθηκαν στο βρετανικό ΕΣΥ, δημοσιεύτηκε το 2019 στο PNAS. Η ανάλυση έδειξε ότι οι επιδημίες ρινοϊού και γρίπης Α κορυφώθηκαν σε διαφορετικούς χρόνους, κάτι που δείχνει «αρνητική αλληλεπίδραση» μεταξύ ιών.

Παρόλα αυτά, δεν πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι η τριδημία θα είναι ήπια. Για παράδειγμα, φετινή μελέτη που δεν έχει ακόμα υποβληθεί σε ανεξάρτητο έλεγχο και παρουσιάζεται ως προδημοσίευση έδειχνε ότι οι επιδημίες Covid-19 και γρίπης κορυφώθηκαν ταυτόχρονα τον Φεβρουάριο, κάτι που δείχνει «περιορισμένη ιική παρεμβολή».

Αρκετές ερευνητικές ομάδες βρίσκονται τώρα σε επιφυλακή για να συγκεντρώσουν δεδομένα για την παρεμβολή μεταξύ SARS-CoV-2, RSV και γρίπης.