«Δραπέτευσα από τη Σαηεντολογία στα 52 μου. Στόχος να σώσω τα παιδιά μου που παραμένουν στην Τρύπα»

Ο Μάικ Ρίντερ ήταν τόσο βαθιά ριζωμένος στην «αριστοκρατία της Σαηεντολογίας» που ο Τομ Κρουζ του έκανε δώρα γενεθλίων – ένα φανταχτερό ρολόι και ένα σετ ακουστικών Bose. Κέρδιζε τη μία προαγωγή μετά την άλλη μέσα στην οργάνωση Sea, ένα είδος εκτελεστικής εντολής, πετούσε σε όλο τον κόσμο και του ανατέθηκε να συνοδεύσει τον Μάικλ Τζάκσον και τη Λίζα Μαρί Πρίσλεϊ σε μια ιδιωτική ξενάγηση στο μουσείο του Λος Άντζελες που είναι αφιερωμένο στον ιδρυτή της Σαηεντολογίας, τον Λον Ρον Χάμπαρντ. Αλλά μετά από περισσότερα από 45 χρόνια στη διαβόητα μυστικοπαθή εκκλησία – την οποία θεωρεί πλέον «φυλακή του μυαλού» – κατάφερε και δραπέτευσε.

Δεκαπέντε χρόνια μετά, έγραψε ένα βιβλίο για την εποχή που έζησε μέσα. Ορισμένες από τις λεπτομέρειες είναι εντυπωσιακές, αλλά αυτό που πραγματικά ελπίζει ο 67χρονος Ρίντερ είναι ότι το «A Billion Years: My Escape from a Life in the Highest Ranks of Scientology» θα λειτουργήσει ως επιχείρηση διάσωσης για τα δύο ενήλικα παιδιά του που παραμένουν στην εκκλησία.

• Διαβάστε επίσης: Οι πιο τρομακτικές αιρέσεις της σύγχρονης ιστορίας

Στόχος να σώσει τα παιδιά του που παραμένουν στην Τρύπα

Πριν η Σαηεντολογία απορροφήσει όλο τον χρόνο και την ενέργειά του, ο Ρίντερ απολάμβανε να διαβάζει μυθιστορήματα του Γουίλμπουρ Σμιθ, και το δικό του βιβλίο ξεκινάει σαν μια ιστορία περιπέτειας. Το 2007, βγήκε από τα γραφεία της εκκλησίας στο κεντρικό Λονδίνο και πέρασε μια πόρτα. Ήταν 52 ετών. Είχε μαζί του 200 λίρες σε μετρητά, μια πιστωτική κάρτα και το διαβατήριό του. Ως στέλεχος της εκκλησίας είχε καταδιώξει ανθρώπους που προσπαθούσαν να φύγουν, οπότε ήξερε τι να περιμένει. «Έπρεπε να εξαφανιστώ, να αφαιρέσω τις μπαταρίες από τα τηλέφωνά μου, να χρησιμοποιήσω μόνο μετρητά και να παραμείνω σε κίνηση» λέει.

Όταν βεβαιώθηκε ότι δεν τον ακολουθούσαν, πήρε το μετρό για την Εθνική Πινακοθήκη, όπου κάθισε στο γρασίδι έξω και άφησε τους καρδιακούς του παλμούς να επιβραδυνθούν στον κανονικό τους ρυθμό. «Είπα οκέι, και τώρα τι; Τι θα κάνω; Για πρώτη φορά που θυμάμαι, δεν ήμουν υπόλογος σε κανέναν»».

Μια ζωή στη Σαηεντολογία

Ο Ρίντερ, ο οποίος μεγάλωσε στην Αδελαΐδα της Αυστραλίας μαζί με τον αδελφό και την αδελφή του, ήταν πέντε ετών όταν ένας γείτονας εισήγαγε τους γονείς του στη Σαηεντολογία. Κατά τη διάρκεια των γυμνασιακών του χρόνων, η οικογένεια μετακόμιζε στην Αγγλία για μήνες κάθε φορά, ώστε να μπορούν να σπουδάσουν στη βάση του Χάμπαρντ στο Σάσεξ. Επισκέπτονταν όλοι μαζί την Εθνική Πινακοθήκη, αλλά δεν είναι αυτός ο λόγος που ο Ρίντερ έλκεται από το μέρος. «Είναι ένα μέρος στο οποίο πήγαινα ως επί το πλείστον μόνος μου», λέει.

Περιπλανήθηκε στον χώρο και όταν τελικά βγήκε έξω, ήξερε τι να κάνει. Αγόρασε φτηνά ρούχα, πέταξε το κοστούμι του και βρήκε ένα B&B κοντά στο σταθμό Βικτόρια. Δύο ημέρες αργότερα, πέταξε πίσω στη Φλόριντα και ήρθε σε επαφή με άλλους πρώην Σαηεντολόγους που τον βοήθησαν να ξεκινήσει σιγά σιγά τη νέα του ζωή.

Η αυθόρμητη απόφαση της απόδρασης 

Ο Ρίντερ λέει ότι σχεδίασε την απόδρασή του μόλις τρεις ημέρες πριν φύγει. Αλλά πρέπει να χρειάστηκαν περισσότερες από λίγες ημέρες για να αναιρέσει δεκαετίες πεποιθήσεων. Άλλωστε, ήταν αρκετά τόσο βυθισμένος στην ιδεολογία της Σαηεντολογίας ώστε είχε πειστεί για την ιστορία προέλευσης που περιλαμβάνει τον Ζένου, τον επικεφαλής της Γαλαξιακής Συνομοσπονδίας, που στέλνει ανθρώπους στη Γη, τους βάζει σε ηφαίστεια και τους ρίχνει σαν βόμβες.

Ο Ρίντερ είχε ζήσει σε καταλύματα της εκκλησίας, έπαιρνε γεύματα στη στρατιωτικού τύπου καντίνα της και εργαζόταν τουλάχιστον 14 ώρες την ημέρα, επτά ημέρες την εβδομάδα, με υποτροφία 50 δολάρια την εβδομάδα. Πώς άρχισε να αναγνωρίζει τις παραβατικές σκέψεις, δεδομένου ότι είχε εκπαιδευτεί να τις αντιλαμβάνεται ως σημάδια ενός «αντιδραστικού μυαλού» ως κάτι που πρέπει να εξαλειφθεί;

Άρχιζαν να συμβαίνουν πράγματα

Λέει ότι ήταν τα χρόνια που ο Ντέιβιντ Μισκάβιτς, ο σημερινός ηγέτης, έγινε επικεφαλής της Σαηεντολογίας το 1987, μετά το θάνατο του Χάμπαρντ, άρχισαν να συμβαίνουν πράγματα που «κλόνισαν τη βεβαιότητά μου».

Στο βιβλίο, ο Ρίντερ γράφει ότι δέχτηκε σωματική επίθεση από τον Μισκάβιτς. Άλλες τιμωρίες για αντιληπτές «ακατέργαστες κακές προθέσεις» ή για αντιληπτές υποτιθέμενες αποτυχίες στη δουλειά κυμαίνονταν από τον καθαρισμό ενός λάκκου κατακράτησης λυμάτων μέχρι το να φοράει μια μάσκα φτιαγμένη από ένα χάρτινο πιάτο και να τον χλευάζει μια κούκλα εγγαστρίμυθου που κατασκευάστηκε κατ’ εικόνα του. Άλλες φορές, οι εργαζόμενοι αναγκάζονταν να βουτούν πλήρως ντυμένοι σε μια πισίνα και «να διαπράττουμε τις αμαρτίες μας στο βυθό» λέει ο Ρίντερ.

Ο χρόνος μέσα στην «Τρύπα»  

Λέει ότι το χειρότερο με διαφορά ήταν ο χρόνος ή και περισσότερο που πέρασε ο Ρίντερ σε ένα κτήριο γνωστό ως «η Τρύπα» στη διεθνή βάση της εκκλησίας κοντά στο Χέμετ της Καλιφόρνια. Αρχικά τον έστειλαν εκεί για να διερευνήσει τις ανατρεπτικές του προθέσεις, αν και εκείνη την εποχή δεν είχε καμία, και στη συνέχεια ξανά, όταν ως διευθυντής του Γραφείου Ειδικών Υποθέσεων απέτυχε να εμποδίσει την εκπομπή Panorama του BBC να προβάλει ένα πρόγραμμα για τη Σαηεντολογία.

Εδώ ζούσε υπό 24ωρη φύλαξη, σε ένα είδος στρατοπέδου φυλακής για τα έκπτωτα στελέχη της Σαηεντολογίας, χωρίς καμία πρόσβαση στον έξω κόσμο και χωρίς καμία εξήγηση για το ποιο έγκλημα είχε διαπράξει. Υπέστη βία και την ασκούσε σε άλλους. «Ήταν μέρος της κουλτούρας. Όποιος δεν το έκανε, υποβαλλόταν σε πειθαρχία». Η απομάκρυνσή του από την Τρύπα, για μια αποστολή στο Λονδίνο, του έδωσε την ευκαιρία να δραπετεύσει.

Αν ο ιδρυτής της Σαηεντολογίας, ο Λ. Ρον Χάμπαρντ, ζούσε ακόμα σήμερα, πιθανόν να ήμουν ακόμα εκεί.

Είναι αξιοσημείωτο ότι, ακόμη και μετά από αυτό, ο Ρίντερ συνέχισε την πίστη του, ταυτοποιούμενος ως Σαηεντολόγος ενώ εργαζόταν ως πωλητής αυτοκινήτων, την πρώτη του δουλειά έξω. Στην πραγματικότητα ήθελε μόνο να φύγει ο Μισκάβιτς.

Photo: YouTube

Αν ζούσε ο Χάμπαρτντ

Αν λοιπόν ο Χάμπαρντ ήταν ακόμα ζωντανός σήμερα; «Πιθανότατα θα ήμουν ακόμα εκεί», λέει. Ακόμα ακούγεται ενθουσιασμένος όταν θυμάται ότι διορίστηκε ειδικός «αγγελιαφόρος βάρδιας» του Χάμπαρντ το 1978, όπου οι εντολές κυμαίνονταν από το να πει στον μάγειρα ότι ο Χάμπαρντ ήθελε κοτόπουλο για δείπνο μέχρι το να μυρίζει τα άπλυτα, τα οποία έπρεπε να ξεπλυθούν επτά φορές και να αεριστούν έξω για να διασφαλιστεί ότι ήταν εντελώς άοσμα. «Θέλω να πω, υπάρχει ένας πολύ περιορισμένος αριθμός ανθρώπων σε αυτή τη Γη που έχουν κάνει ποτέ κάτι τέτοιο» λέει για τη θέση αυτή.

Το αστείο είναι ότι τώρα που έχει βγει και η πίστη του έχει χάσει τον εναγκαλισμό της, ο Ρίντερ εξακολουθεί να μη φαίνεται πολύ ελεύθερος. Νομίζει ότι παρακολουθείται, ότι είναι το αντικείμενο του ενδιαφέροντος ιδιωτικών ερευνητών.

Ο Ρίντερ έχει συμβάλει σε αμέτρητα ντοκιμαντέρ για τη Σαηεντολογία, συμπεριλαμβανομένου του «Scientology and the Aftermath» της Λι Ρέμινι. Είναι επίσης συμπαρουσιαστής ενός podcast μαζί της. Έχει ένα ιστολόγιο μετά τη Σαηεντολογία. Οι στενότεροι φίλοι του είναι πρώην Σαηεντολόγοι, όπως και η δεύτερη σύζυγός του, Κρίστι Κόλμπραν. Κατά μία έννοια, είναι επαγγελματίας πρώην Σαηεντολόγος.

«Τι επαγγελματικός τίτλος είναι αυτός!» αναφωνεί

Δεν θέλει να απαλλαγεί εντελώς από τη Σαηεντολογία; «Δεν νομίζω ότι θα μπορέσω ποτέ να απαλλαγώ από τη συγκεκριμένη δουλειά. Οι άνθρωποι επικοινωνούν μαζί μου κάθε μέρα ζητώντας μου βοήθεια». Άλλωστε, λέει, θέλει να δώσει την ευκαιρία στα δύο μεγαλύτερα παιδιά του «να σκεφτούν μόνα τους».

Όταν ήταν 17 ή 18 ετών, ο Ρίντερ εντάχθηκε στο Sea Org, το διάσημο τάγμα εντός της Σαηεντολογίας, τα μέλη του οποίου καλύπτουν διοικητικούς ρόλους της εκκλησίας. Υπέγραψε το καθιερωμένο «συμβόλαιο δισεκατομμυρίων ετών» της οργάνωσης, σχεδιασμένο να περιλαμβάνει όλα τα μελλοντικά του σχέδια (αφού οι Σαηεντολόγοι πιστεύουν στη ζωή μετά τη ζωή- ο Χάμπαρντ του είπε ότι πιθανόν να είχε διοικήσει πλανήτες στο παρελθόν). Η πρώην σύζυγός του, η Κάθι, υπέγραψε το ίδιο. Με τον καιρό, το ίδιο έκαναν και τα παιδιά τους, η Ταρίν και ο Μπέντζαμιν.

Η ιδιόμορφη αυτή ρύθμιση καλλιέργησε στον Ρίντερ μια στρεβλή ιδέα για τη γονική μέριμνα. Έγινε πατέρας στα 20 του χρόνια, αλλά σπάνια έβλεπε τα παιδιά του. Τότε, λέει ο Ρίντερ, τα μωρά παραδίδονταν λίγες ημέρες μετά τη γέννηση σε βρεφονηπιακούς σταθμούς του Sea Org, όπου τα φρόντιζαν επτά ημέρες την εβδομάδα, από το πρωί μέχρι τα μεσάνυχτα.

«Δεν λέω ότι ήμουν καλός γονιός» λέει. «Λέω ακριβώς το αντίθετο. Ήμουν γονέας της Sea Org».

Πόσο χρονών είναι τώρα τα παιδιά του; «Μου είναι δύσκολο να θυμηθώ» λέει ο Ρίντερ. «Η Ταρίν γεννήθηκε το 1978 και τώρα είναι … 2022 … Οπότε είναι 44 ετών. Και ο Μπέντζαμιν γεννήθηκε το δεκαεννιά ογδόντα … περίπου δύο ή τρία;. Το κενό μνήμης είναι κάπως ενοχλητικό. Αλλά, ξέρετε, δεν είναι ακριβώς στη ζωή μου πια».

Μετά την απόδρασή του, έγραψε στην Κάθι για να ζητήσει από εκείνη και τα παιδιά να τον ακολουθήσουν έξω και εκείνη του απάντησε: «Άντε γαμήσου».

Οι πιστοί και οι άπιστοι μέσα στην ίδια οικογένεια

Στη Σαηεντολογία, όταν μια οικογένεια χωρίζεται σε πιστούς και μη πιστούς, η αποσύνδεση είναι μια συνηθισμένη και οδυνηρή εμπειρία. Η Ταρίν, ο Μπέντζαμιν και η Κάθι. έχουν όλοι δημοσιεύσει βίντεο στα οποία ισχυρίζονται ότι ο Ρίντερ εγκατέλειψε την οικογένεια όταν εγκατέλειψε τη Σαηεντολογία. Τα μεγαλύτερα παιδιά του έχουν δημοσιεύσει μια ανοιχτή επιστολή, αποκηρύσσοντάς τον – γεγονός που μάλλον υπονομεύει τον στόχο του Ρίντερ να προσεγγίσει τα παιδιά του, κάτι που επεδίωξε γράφοντας αυτό το βιβλίο. «Ένα βιβλίο για ένα κοινό δύο ατόμων« όπως το αποκαλεί ο ίδιος.

Έχω την ελπίδα ότι η φούσκα στην οποία ζουν τα παιδιά μου μπορεί τελικά να σπάσει.

Θα το έχουν δει καν; «Θα ήταν πολύ δύσκολο. Είμαι σίγουρος ότι τους έχουν πει: «Είναι γεμάτο ψέματα, μπλα μπλα»». Δεν τους έστειλε αντίγραφο. Δεν θα έφταναν ποτέ στους παραλήπτες τους, λέει.

Τώρα που αυτός και η Κρίστι, την οποία παντρεύτηκε το 2013, έχουν έναν 10χρονο γιο, τον Τζακ, ο Ρίντερ έχει βιώσει ένα νέο είδος πατρότητας. «Σηκώνομαι κάθε πρωί και του φέρνω το πρωινό του, του ετοιμάζω το μεσημεριανό του και τον πηγαίνω στο σχολείο… Βγαίνουμε έξω για φαγητό, πάμε στο πάρκο, κάνουμε βόλτα με τα ποδήλατά μας… Μιλάμε για όλα τα πράγματα» λέει.

Ως μέλος του Sea Org, δεν είχε πρόσβαση σε μια αγαπημένη οικογενειακή ζωή. Η πρώτη του σύζυγος αναφέρεται ελάχιστα στο βιβλίο- φαίνεται απίστευτο ότι απέκτησαν παιδιά, τόσο σπάνια φαίνεται να διασταυρώνονται οι δρόμοι τους. Παρομοίως, οι γονείς του Ρίντερ δεν αναφέρονται σχεδόν καθόλου ονομαστικά. Με τραγικό τρόπο, ο Ρίντερ και η Κάθι έχασαν ένα τρίτο μωρό από σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου – ή σύμφωνα με τα λόγια της συζύγου του Μισκάβιτς, η οποία μετέδωσε τα νέα, το μωρό «αρνήθηκε το σώμα του».

Ο Ρίντερ κάθισε με έναν ώντιτορ (έναν Σαηεντολόγο επιφορτισμένο με τον έλεγχο των συναισθημάτων ενός άλλου) «για να ξεπεράσει την απώλεια».

Η αγάπη για τα παιδιά 

Ένιωθε αγάπη για τα παιδιά του όσο ήταν στο Sea Org; «Ναι… δεν μπορείς ποτέ να αφαιρέσεις το γεγονός ότι τα βιολογικά σου παιδιά είναι κάτι ξεχωριστό για σένα». Με τον Τζακ, ωστόσο, «δεν είναι ούτε κατά διάνοια παρόμοιο. Ούτε κατά διάνοια».

«Τρέφω ελπίδες ότι η φούσκα μέσα στην οποία ζουν η Τάριν και ο Μπέντζαμιν μπορεί τελικά να σκάσει» λέει. «Και ότι διαλύοντας την οργάνωση γύρω τους μπορεί να ξυπνήσουν ή να δουν κάτι που δεν ήταν σε θέση να δουν όταν βρίσκονταν σε ένα τόσο ελεγχόμενο περιβάλλον».

«Είτε βρίσκεσαι σε μια αίρεση είτε σε μια κακή σχέση είτε σε μια δουλειά που μισείς, μπορείς πάντα να αλλάξεις τη ζωή σου» λέει. «Αν εγώ μπορούσα να το κάνω στα 52 μου χρόνια και να βγω από την πόρτα και να εγκαταλείψω ό,τι είχα, κάθε φίλο, κάθε μέλος της οικογένειας, χωρίς χρήματα, χωρίς δουλειά, και να ξεκινήσω από την αρχή, λίγο πολύ ο καθένας μπορεί να το κάνει».

*To «Ένα δισεκατομμύριο χρόνια: Η απόδρασή μου από μια ζωή στις υψηλότερες βαθμίδες της Σαηεντολογίας» εκδίδεται από τον εκδοτικό οίκο Silvertail

*Με στοιχεία από theguardian.com