Κάτι «τρέχει» με τα δάνεια: Μπρα ντε φερ κυβέρνησης και τραπεζών

Κλειστά χαρτιά κρατούν κυβέρνηση και τράπεζες αναφορικά με τις μεταξύ τους συζητήσεις για τις λύσεις που εξετάζονται για το πρόβλημα του αυξημένου δανειακού κόστους.  Τα αυξημένα επιτόκια, η μείωση των εισοδημάτων- λόγω πληθωρισμού– και η δημιουργία κλίματος κατά των πλειστηριασμών, σε συνδυασμό με τις ανησυχίες των πολιτών για την οικονομία “χτυπούν” καμπανάκια.

Τα σενάρια που κυκλοφορούν στον “αέρα” δείχνουν ότι διεξάγεται ένα μπρα ντε φερ διαρκείας μεταξύ κυβέρνησης και πιστωτικών ιδρυμάτων. Οι μεν τράπεζες επιδιώκουν να επαναφέρουν τις κρατικές παρεμβάσεις στο τραπέζι. Δηλαδή, ένα πρόγραμμα τύπου «Γέφυρα», (με επιδοτήσεις δόσεων για συγκεκριμένες ομάδες, με χαμηλά εισοδήματα ) ή ένα «ισπανικό μοντέλο», που προβλέπει περίοδο χάριτος και επιμήκυνση κάποια χρόνια.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν ότι προς το παρόν δεν υπάρχει σκέψη να μπει χέρι στο δημοσιονομικό κουμπαρά. Η κυβέρνηση ενθαρρύνει τις τράπεζες να καταθέσεις προτάσεις και να προβούν στις κινήσεις εκείνες προκειμένου να αναμορφώσουν την τιμολογιακή πολιτική δανείων, καταθέσεων και προμηθειών, με τρόπο που δεν επιβαρύνει τα νοικοκυριά.

Κυβέρνηση και οικονομικό επιτελείο  “δείχνουν” προς την κατεύθυνση των τραπεζών.  Δηλαδή το τραπεζικό σύστημα να λάβει τις όποιες πρωτοβουλίες προκειμένου να  διευκολύνει τους ευάλωτους πολίτες -λόγω της συγκυρίας- μέσω ρυθμίσεων στα δάνεια (επιμηκύνσεις κλπ). Μεταξύ των επιχειρημάτων είναι η υψηλή ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα, η καλή κερδοφορία και οι τράπεζες μα αναμορφώσουν την τιμολογιακή πολιτική δανείων, καταθέσεων και προμηθειών, με τρόπο που δεν επιβαρύνει δυσανάλογα επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Τι λένε οι τράπεζες

Κατά τη συνάντηση της Πέμπτης, με τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, οι εκπρόσωποι των τραπεζών τόνισαν ότι οποιαδήποτε παρέμβαση θα πρέπει να λαμβάνει υπόψιν το κοινοτικό δίκαιο και τους κανόνες  ανταγωνισμού στην ΕΕ. Σημείωσαν πως η βασική πηγή ανησυχίας είναι τα στεγαστικά δάνεια. Ειδικά όσα έχουν ρυθμιστεί μία ή και περισσότερες φορές, τα οποία βρίσκονται στο όριο και επιβαρύνονται από τις συνεχείς από τον περασμένο Ιούλιο αυξήσεις στα ευρωπαϊκά επιτόκια. Υποστήριξαν ότι στην επιχειρηματική πίστη δεν υπάρχουν σοβαρά δείγματα αρρυθμιών, καθώς η οικονομία τρέχει ακόμη με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και έχει προηγηθεί μία εξαιρετική τουριστική σεζόν, που τροφοδότησε πλειάδα κλάδων γύρω από το οικοσύστημα των ξενοδοχείων και των μονάδων βραχυχρόνιας μίσθωσης.

Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το υπόλοιπο των καταθέσεων ανήλθε σε 185,5 δισ. ευρώ το Σεπτέμβριο του 2022, σημειώνοντας νέο ιστορικό υψηλό δεκαετίας. Στο εννεάμηνο του 2022, οι ελληνικές συστημικές τράπεζες κατέγραψαν κέρδη ύψους 2,8 δισ. ευρώ. Η ρευστότητα των πιστωτικών ιδρυμάτων παρέμεινε ενισχυμένη, στα 50,7 δισ. ευρώ το εννεάμηνο του 2022.

Τι ζήτησε η κυβέρνηση

Από το οικονομικό επιτελείο ζητήθηκε οι τράπεζες να παρέμβουν   στα επιτόκια και στις προμήθειες που χρεώνουν για την ελάφρυνση του βάρους των πελατών τους στην τρέχουσα δύσκολη, λόγω της ανόδου στο κόστος δανεισμού και της ακρίβειας, συγκυρία. Ο υπουργός επικαλέστηκε την υψηλή κερδοφορία των συστημικών ομίλων, για να υποστηρίξει τη θέση του ότι οι τράπεζες έχουν περιθώρια μειώσεων στα επιτόκια των υφιστάμενων χορηγήσεων.

Ως προς τα χρέη έχει ζητηθεί το τραπεζικό σύστημα να εντατικοποιήσει τις προσπάθειές για την ταχεία υλοποίηση ρυθμίσεων οφειλών μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού, ώστε να θωρακιστεί επαρκώς ενάντια στους νέους κινδύνους που ελλοχεύουν. Όπως επίσης να αναμορφώσει την τιμολογιακή πολιτική δανείων, καταθέσεων και προμηθειών, με τρόπο που δεν επιβαρύνει δυσανάλογα επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Σε προσφατες δηλωσεις του, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σκιαγράφησε τις προθέσεις του, λέγοντας ότι η πολιτική της κυβέρνησης στο ζήτημα των κόκκινων δανείων και των πλειστηριασμών προσφέρει πάρα πολλές δυνατότητες στους πολίτες να διασώσουν τις περιουσίες τους. Δεκάδες χιλιάδες πολίτες έχουν προχωρήσει σε ρυθμίσεις για να προστατεύσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία και ειδικά την κύρια κατοικία τους. Οι πλειστηριασμοί παραμένουν μία μικρή εξαίρεση. Τόνισε ότι πράγματι αντιμετωπίζουμε ένα ζήτημα με την αύξηση του κόστους δανεισμού, για αυτό έχω ζητήσει από το υπουργείο Οικονομικών να εξαντλήσουμε όλες τις δυνατότητες για τους συνεπείς δανειολήπτες, ώστε να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε για το ζήτημα αυτό, σε συνεννόηση με τις με τις τράπεζες.

Το ισπανικό μοντέλο και τι έχει εφαρμοστεί την Ελλάδα

Το ισπανικό μοντέλο προβλέπει την κάλυψη ενός μεγάλου μέρους των τόκων που καταβάλλουν οι κατώτερες εισοδηματικές τάξεις στη στεγαστική πίστη. Αυτό που εξετάζει η κυβέρνηση της Ισπανίας είναι η επιδότηση των δικαιούχων με βάση τα κριτήρια που θα οριστούν, με τέτοιο τρόπο ώστε το τελικό επιτόκιο που θα τους επιβαρύνει να περιορίζεται στο ύψος του euribor μείον 10 μονάδες βάσης.

Στην Ελλάδα έχει ήδη εφαρμοστεί πρόγραμμα επιδότησης μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, το οποίο στήριξε νοικοκυριά, ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις που είχαν πληγεί από τα μέτρα περιορισμοί της οικονομικής δραστηριότητας και πληρούσαν συγκεκριμένα εισοδηματικά, περιουσιακά και άλλα κριτήρια.