Οι μονοκομματικές κυβερνήσεις και το «καμπανάκι» Βενιζέλου 

Μια φράση από την ομιλία του Ευάγγελου Βενιζέλου κατά την πιο πρόσφατη παρουσίαση του βιβλίου του «Εκδοχές Πολέμου 2009-2022» στην Πάτρα, την περασμένη Τετάρτη, αναπαρήχθη ιδιαίτερα: «Γιατί πρέπει να εγκλωβιστούμε στο μοντέλο της αυτοδύναμης μονοκομματικής κυβέρνησης;», αναρωτήθηκε ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, υπενθυμίζοντας πως τις μεγάλες αποφάσεις στην Ελλάδα τις έλαβαν κατά κύριο λόγο κυβερνήσεις συνεργασίας.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Βενιζέλος επαναλαμβάνει την θέση του για τις συνεργασίες των πολιτικών δυνάμεων σε περιόδους κρίσεων -η πολιτική του σταδιοδρομία, άλλωστε, πέρασε από έναν πολύ σημαντικό σταθμό όταν επέλεξε την συνεργασία του ΠΑΣΟΚ με τη ΝΔ, το 2012, με στόχο την όσο το δυνατόν γρηγορότερη ανάκαμψη της χώρας. Και το έκανε πολύ συνειδητά, συνυπολογίζοντας το πολιτικό κόστος που αυτή η επιλογή θα είχε για το κόμμα του, αλλά και για τον ίδιο.

• Διαβάστε επίσης: Ευάγγελος Βενιζέλος: Χαμηλοί τόνοι και συνεννόηση των πολιτικών δυνάμεων στα ελληνοτουρκικά

Στο τελευταίο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, ο Βενιζέλος μίλησε για την μάχη της συγκυρίας και τον πόλεμο της Ιστορίας. Χωρίς, όπως περίμεναν πολλοί, να σπρώξει στην πλάτη του Νίκου Ανδρουλάκη την υποχρέωση να πει με ποιον και υπό ποιες προϋποθέσεις θα συγκυβερνήσει. Το τελευταίο διάστημα, φαίνεται ότι το ερώτημα της συγκυβέρνησης, που συχνά θέτει ο Βενιζέλος, έχει μετατοπιστεί προς την πλευρά της κυβέρνησης -τουλάχιστον με τον τρόπο που το θέτει ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος μέσα από τις παρεμβάσεις του στον «Κύκλο Ιδεών» έχει ξεκαθαρίσει την θέση του και για την λογική των πολλαπλών εκλογικών αναμετρήσεων μέχρι την επίτευξη της αυτοδυναμίας. Κρούοντας βεβαίως το «καμπανάκι» και για το κόμμα που θα κληθεί να συζητήσει το ενδεχόμενο συνεργασίας, με το βλέμμα στραμμένο στο ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ.

Δεν είναι μόνο ο Βενιζέλος, ωστόσο, που δίνει ένα παράθυρο στις κυβερνήσεις συνεργασίας: μέσα στο ποσοστό των ερωτώμενων που απαντούν πως στηρίζουν τέτοιου είδους σχήματα (ή πως τα προτιμούν από τις διαδοχικές κάλπες) θεωρείται πως περιλαμβάνεται ένα μέρος του προοδευτικού κέντρου, που θεωρεί πως οι κυβερνήσεις συνεργασίας επιβάλλουν όρους και εγγυήσεις θεσμικότητας που μια αυτοδύναμη κυβέρνηση μπορεί να παραβεί χωρίς επιπτώσεις. Κατά μια ανάγνωση που γίνεται στο κεντροαριστερό στρατόπεδο, αυτό το κοινό (το ίδιο που τον επέκρινε για τους χειρισμούς του Μεγάρου Μαξίμου στις υποκλοπές) θέλει να προσεγγίσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης -γι’ αυτό και το τελευταίο διάστημα έχει μαλακώσει την ρητορική του προς την Χαριλάου Τρικούπη.

Η κίνηση έχει μείνει χωρίς ανταπόκριση. Στο ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, που επιλέγουν «θεσμική αντιπολίτευση με αντιπροτάσεις», ξεκαθαρίζουν όλο αυτό το διάστημα, και μέσω των παρεμβάσεων Ανδρουλάκη, πως ο τρόπος το κόμμα να μπει σε συζητήσεις για συμμετοχή σε κυβέρνηση είναι να βγει δυναμωμένο από την κάλπη, ώστε να μπορεί να επιβάλλει το σοσιαλδημοκρατικό πρόγραμμα με το οποίο θα κατέβει στις εκλογές, αλλά και πρόσωπα -ενδεχομένως ακόμα και αυτό του πρωθυπουργού.